Katalog

her yerde o eşlık ederdı Butun onlemle rı dlmıştık yanında hep bırısı olurdu Hıç yalnız kalma/dı Erken yatsın dıye de elımızden gelenı yapardık Saat ak şam on mu oldıı' Abıdın Nâzım'a doner "I îaydı Nâzım vakıt geç oldu hepımız yorgunuz gıdıp yatalım ' dcrdı Ben de lur şeyıne karışndım Yok efendım ıkı kadeh ıçtın yeter, şıınu ya da bunu ye mc şıınu yapma vs " dıye Buna o gun lerde bır gıamofon plağı hedıye ermış uzerınede 'jandarmalaıın tn tatlısına' dıye yazmıştl çok gulmııştum ARACON İLE TANIŞMA Louıs Aragon vı Elsa Irıolct de ya kın dosttunuz Onlarla ılgılı anılarımz dan \oz cdtr nıısunz^ Efendım, bız Abıdın lc daha Iurkı ye'de yaşarken Ldıth Pıaf hayranıydık Monaco radyosundan dınlerdık Pıaf ı Parıs'e gelır gelmcz Edıth Pıaf'ın konse rıne gıtmek ıstedık O da o sırada Ame rıka'daydı Donduğunıı VL Theâtre Ma rıgny'de konser vereceğını duyunca he men bılet aldık Konstr akşamı kapıda muthış bıı kuyıuk vc bız de beklıyoruz Aragon VL Elsa I\A kuvrııktalar Btn he nuz tanımıyorum ama Abıdın ıkısını de ıyı tanıyor Ben Edıth Pıaf'ın heyetanı ıçındeyken Aragon ve Llsa ıle tanıştım Bır de bunun heyecanı eklendı Ama Edıth Pıaf o akşam hastalanmış Bıletle rımı/ lade edıldı ve başka bır gune kal dı Aragon ve Elsa ılc tanışmam bu şe kılde oldu O gunlerde sık sık Ara gon'ların evıne yemeğe gıderdık Boyle akşamlarda Elsa nın en sevdığı şey ye mekten sonra ocağın başına oturmak ve Abıdın'le Rusça konuşmaktı Yıne bır akşam Aragon tvınde yemek verıyordu O sıralar "La Chambre d'Elsa"(Elsa'nın Odası) adlı kıtabı çıkmıştı Elsa'nın kız kardeşı Lılı Brıck de oradaydı Lılı Brıck unlu Rus şaırı Mayakovskı'nın sevgılısıydı Lılı Elsa'ya yazdığı mcktup laıda Abıdm'den çok soz edermış Çun ku Abıdın onların evıne çok sık gıder mış, bırlıkte çok yemek yemışler Ara gon o gete son şıırlerını ve ozellıkle de "Elsa'nın Odası" adlı kıtabında yer alan ve Elsa'nın Odası'nı u/un uzun anlatan o unlu şıırını okuyacak Bız de banda alacağız ama Aragon banda almak olavı na çok sınııknııdı Bız de ttvbı vandakı odaya koyup ses duğmesını sonuna ka dar açık buaktık ve oyle ıdare ettık Çok guzel bır yemek salonları vardı Yemek odasının bır dııvarı Paasso bır dııvarı da Matısse nın tablolarıvla kaplı Ccnnet gıbı bır ycr O gece Aragon ' La C hamb re d'Elsa yı okudu Suı rtalıstlerden, şa 1 Phılıppe Soupault da orada Soupault 1 çok şırın, eana yakın bırıvdı 'Haydı ge lın Elsa'nın odasını gorelım ' dıye hepı mızı arkasına taktı Ama Elsa "Hayır" dıye bağırıyor Bı/ı onlemeye çalışiyor Çunku daha yenı taşınmışlar ve ortalıkta bır dolu vtrleşmemış eşya, çamaşır kar ton kutuda duıuvoı Kaıı koca bıze en gel olmaya uğıaşıvor ama boşuna Bı/ hepımı/, Soupault başımızda odaya ko şuyoıuz Soupault yaramaz bır çocuk gı bı Koskoca ınsanlar çotuklar kadar se vınçlı koşuyorduk Çok hoştu Araya gırıyorum Guzın llamnt Elsa dan soza<,ılmış kcn sıze tlgmç bırşty anlatayım, Elsa ve Aragon un son oturdukları S Arno / ult dakı Değırmen Lv lerını gıttıg'ımdc rebbc r hızı yatak odalarının bıdundug'ıı ıkımt kala çıkardı Korıdordakt kuçuk dolap polıs romanıyla dolu Meğer Eha polıs romanlarım çok severmıs ama basıl kıtaplar olduğu ıçın rahatsızlık duyar, kınne gormt sın dıye o dolapta gızlı tutar rrıış Bunu da bır ttk Aragon bıltrmış Cıuzın Dtno, "bunu ben de bılmıyor dum" dıyor ve konusmasına devam edı yor Gençlık yıllarını vaşıyoruz "geçmış /aman olıır kı hayalı uhan değer " Ne guzel gunler o gunler, hıç unutamam, deyıp ıstanbul dakı eskı gunlere uzanı yor "Fransız Basın A)ansf nın (AFP) CUMHURİYET KİTAP Turlcıye muhabırı Andr e Clot evınde bızlere yemek verıvor Yemekte davttlı olarak da bızlerden Orhan Velı Oktay Rıfat Nurııllah Ataç, Melıh Ccvdet An day var Abıdın Oktav Rıfat Nurııllah Ataç Melıh C evdet Anday hcpsı ıvı rransızca bılıvor konuşuvor Bır ara ye mektc 16 asır Pransız Fdebıvatı tartışı lıyor Nurullah Ataç Montaıgne nın bır faslını nuedeyse bır sayfa I ransızıadan czbere okudu O kadar guzel ve vanllş sız okudu kı hepımız şaşırdık Ozellıkle de Soupault O yıllarda Orhan Velı nın Nahıd hanım ısımlı çok yakın bır arka daşı vardı Bu arkadaşının evınde bah çedc bıı vemek verdık Hepımız kolları sıvadık Abıdın sabahtan başladı çahş maya duvarlara gazetcler resımler do şedı ve resımledı Ben yemek yaptım çcrkez tavuğu, çeşit çeşıt borekler Fn fes bır zıyafet çektık Bu arada unutma dan şunu da sovlemek ısttrım Abıdın ı Pans'te ılk sergısını açmaya unlu Pran sız şaırı Soupault ozendırmış Abıdın bu ılk sergısını 1956 yılında Soupault'un ıs rarıyla açtı " Bır ara sustuk Gozlcnm duvarlarda Abıdın Dıno nun resımltrını aradı, yok tular Bır kunılusa verılmı^ Seisızlığı Guzın Hanım bozdu EVDE KUÇÜK BİR TUR... Şımdıkı evımız daha genış, ama eskı smı unutamıyorum Çatı katındavdık kuçuktu Seıne nehrıne bakıvordu Nıte dostlar geldi oraya Çoy ve kurabıye faslı yenıden başladı Bız dt gt/ırdığımız Eubnan tatltlarını koydıtk masaya Bu arada fotoğrafçı arka daşım tbrahım Oğre/men çaylart yenılemek nın mutfag'a gırdı Korkunç bır gu rultu duyduk îbrahım bır tentere kapa ğtnı yerc duşurmus Guzın Hanım "Bu erkeklerı mutfağa sokmamalı" dedı Gu luştuk Konujmaktan mı yoruldu Guzın abla mız'1 Bırden, "haydı çocuklar oturdu ğum yerı de tanıtayım sıze" dıyor Kutu gıbı, ıkı katlı bır daıre Gırış kalında sa lon kuçuk bır mutfak, banyo ve yatak odası var Us/ katta Abıdın Dtno nun re sım a/olyeu, kılaplığı ve yatak odası Dı no'nıın baslayıp bıteremedığı yarını kal mıs bır rt sım Fırçaları, boya tuplerı Gu Ztn Hanım ktılsalcsyaları tııtar ^ıhı tııtıı yor, saygı vt ozltmlt gosterı\or onları All kala ınıyoruz Salon Salonun kost unde ptnurtnın yanında kuçuk bır ma sa, ustu Dıno nun bronz beykt Lıklt rıylt dolu Soruyorum Abıdın Dıno yla nerede vc nasıl tamş 7 tmtz Abıdın Istanbul da komşumdu Ust katımızda otururdu Ablası I evla Ha nım anncmın ve babamın ıyı ahbabıvdı Anıumle brıç babamla bezık oynarlardı ama Abıdın ı kımse gormezdı Ogleden sonıaçıkar sabaha karşı donerdı Leyla I Lınım da hep şıkayet ederdı "Ustu ba şı açık çıkıyor vıne uşutetek hasra olup ateşlenccek hıç kendınc bakmıyor eve gcç saatlerdt donuvor ' gıbı O gunler de bır dergıdt Abıdın ın bır yazısı çık mıştı O yazıvı okuvorum Bıryeıındc avnen şoyle dıyor "Ben kovlulerın at ırabaları ustundc çızdığı resımlerı Leo nardo Da Vıcı nın resımlerınden çok se vcrım " Bunu okuyunta ıçımden şuna bak, ne ukala adam Boyle soz olıır mu ' falan devıp bır ofkelendım bır ofkelen dım Ntvse uztrındcn 6 7 ay geçtı O zamanlar 19 yaşındavım Annem bır gun benı I ıfe dergısını ıstemem ıçın Leyla ablava gonderdı Çıktım ust kata, kapıvı Abıdın açtı Ilk kez karşılaşıyoruz, ama sankı 40 vıllık ahbapmışız gıbı bır samı mıvet bır samımıvet bunda Içerı aldı benı oturdum Başladık sohbete Ben de o sıralar Molıere'ın "Les Femmes Sa vantes" (Lecolc des remmes'ın bır sah nesı) adlı pıvesını ovnamava hazırlanı vordum Bunlardan soz edcrken Abıdın "bıı plves dokuz kez sahnelendı ben de ayrı avrı sahnelerde gordum" deyınce ben şaşırdım karşımda muthış bıı adam vardı Moskova dan Londra va gıtmış, oradan da Parıs'e gelıp 6 ay kalmış Her konuda bılgısı var Çok etkılenmıştım Daha sonrakı gunltrde benımle bırlıkte provalara gıdıp geldı ve boylece arka daşlığımız da başladı Aradan 15 yıl geç mıştı bır gun oturuyoruz Konu Molı ere'den açıldı ve ben ona 9 kez sahne lendığını soyledıgı ve benımle provaları na geldıgı o pıyestcn soz edınce baktım hıçbır şey anımsamıyor Tabu hemen an ladım, pıyesı gorduğu falan yok Sadece benı etkılemek ıçın soylemış o gun bunu Sız de resım yapıyor musunuz* Hayır Başladım ama surdurmedım Temmuz'un 8'ınde 50 vıl dolacak Parıs'e ılk olarak 1953 vılında annemle geldım Bızı Marsılva'da Abıdın karşıla mıştı O tarıhlerde Ankara Dıl Tarıh ve Coğayfa Fakultcsı'ndt doçent olaıak çalışıyordum Parıs'e de bu vesıleylt yanı doçent olarak geldım Bu ılk gelı şım benım ıçın çok hoş oldu Notre Da me de Sıon Pransu Kız Lısesı mezunu Parıs 'e yerlesclı kaı, yıl oldu •> yum Kuçuk yaşlardan bu vana Fransız kulturu ıçınde buyudum Istanbul'da o vıllarda kısa dalgadan Edıth Pıaf ı dın ler Parıs ı hayal cderdım Gelır gelmez Parıs'le hemen sarmaş dolaş oldum Çoktandır bekledığım, ozledıgım, ıçım de yaşattığım bır vere gelmıştım Daha ılk geldığım gun annemı ve Abıdın ı bı rakıp, koşa koşa Potıt Neuf koprusune IV'uncu Henrı nın htvkelını gormeye gıttım I u\embourg bahçesıne bavılır dım Saatlerct Notrc Dame kılısesının karşısına otururdum Nedense oraya ne ?aman oyle otursam ıçıme bır huzur do lardı 9 ay kalıp Istanbul a donduk 1954 vılında da Parıs'e yerleştım Bır çok ver değıştırdık Bır zamanlar IV Henn'nın sevgılısının evı olan kuçuk bır otelde bıle kaldık Vagon gıbı bır odamız vardı 6 7 odaya bır tuvalet du şerdı Dıpte bır dıvan, orada yatardık Bır de kuçuk bır ocagımız vardı bır ko şede, yemeğımızı pışırırdık Ama halı mızden memnunduk Onumuz cadde ve Seıne nehrı Ikınu kattaydık, Pont Neut Koprusu Karşımızda muhteşem bır manzara ama avnı zamanda korkunç bıı trafık gurultusu Camları açmak bıle mumkun değıl Ilk oturduğumuz daıre de Saınt Mıchel devdı 16 vıl kaldık o ev de Asıl kokleşme de orada başladı Tractıon Avant marka arabamız vardı ve ben kullanırdım Çok ıvı surutuy dum Jean I ourçat tvbcllus un ktman çaldığı gıbı vırtuoz gıbı araba kullanı vorsun ' derdı 40 vıl onccydı tabıı bu anlattıklarım RESSAM DOSTLAR Bırçok reisam dos/unuz oldu Ptcasso, Selım Turan, Fıkret Mualla, Mubın Or hon, Avnt Arba\ Bıze onlarla ılgtlı bır kaç anınızı anlatır mısınız1' Mubın yakışıklı efendı bır çocuktu ama o derece de ayyaştı Içınce agzı bo zuk bırı olur çıkardı Kavga ederdı Ama çok ıyı ahbap olmuştuk Selım ıTu ran, Avnı Ârbaş ve Mubın hepımız aynı yerde kalıyorduk Sonra grubumuza Fıkret Mualla da katıldı Abıdın Mual la'yı daha Istanbul'dan tanıyordu An cak pek samımı değıllerdı Mualla çok ıçerdı gece bır resım yapar sabaha onu ııcuza satardı Bazen bır sıcak vemek, bazen de bır şışe şarap k.ırşılıpında Fık ret Mualla sefıllerı ovnardı Kendı başı na bırıydı pek başkalarıvla dolaşmazdı Bohcm yaşamı ve kendısı gıbı başıboşla rı çok severdı hanı o sokakta yatıp kal kan ışsız, genellıkle alkol bagımlısı ın sanlar Onlarla çok ıyı anlaşırdı Bunlara "Cençllk yıllarını ya$ıyoruz geçmlş zaman olur kl nayali cihan değer Ne guzel gunler o gunler hlc unutamam " deyip Istanbul dakı eski gunlere uzanıyor SAYI 754 SAYFA 5