Katalog

Ayten Mutlu sekizinci kitabıyla okur öniinde Yitik anlam peşinde O Necmi SELAMET " gece yarısı süyleJtğım şarktyı bırak söylcun, aydakı şarkıcı yankı " Enheduanna(*) Ayten Mutlu, kendine özgün şiir dili ile bu kitabındaki şiirleri her açıdan bir bütünsellik peşine de takılarak yazmış. Yaşam ile örtüşen şiirler Birbirleri ile yakın ilgi içinde olan şiirler, yakınlıkları kadar bağımsızlıklarını da bağırıyorlar. Yitik anlamı yüzeye çıkarabilme çabasında olduğu kadar, yaşamın öznel ve genel yitirilmiş değerlerine de şiirlerinde çok yer veriyor. leşliren de Ayten Mutlu olmuştur. Çoğu kadın ycterli bilince ve kültüre sahip olur olmaz varoluşsal bir düşiincc ile hem cinslcrinin çağımızdaki sorunlarına eğilmeye vesavunmaya geçiyor. Bunu yadırgamak için söylemiyorum. Bunun, boyutlarınm cinsiyet ayrtmeılığına götürülmeden, çağunızda kadın açısmdan bakılacak olursa, gerekli olduğu savındayrm. Kaya Özsezgin Avrupa'daki kadın sanaıçılık olgusunun gelişme aşamalarının da parlak olmudığını söylerkcn Türkiycde bu konunun gelişimini şöyle ilade ediyor. "194O'lı yıllardan güniimüze gclindiğinde, çağdaşlık açısından bakıhrsa, kadın vc crkck aynmına dayalı göstergelcrin artık lyiden iyiye silindigl, sanat yapıtının ürün olarak kaynaklandığı ycre değil, doğrudan doğruya yapıtın kcndisinc bakmak gercktiği konusunda ki cğilimlcrin yaygınlaştığı göriilcbiliyor. "(2) Çok sayıda bilim adaınının, bilinçli vc kühiir lü bircok kişinin bilc, kadına bakış açısı zaman zanıan bizleri hayal kırıklığına uğratıyor. I latta bunu sık yaşıyoruz. Adonis bilc "Kadından şair olmaz" diyor. "Her kadından şair olmaz tabii, her erkekten şair olamayacağı gibi" diyc yanıtlıyor bunu Ayten Mutlu. Iirkek egemen dünyanın/yaşamın yükünü/doğurganlığını kadının taşıdıgı düşünülürse; belki de, Adonis'i, kadının yaşamdaki yükünü kastettiğini düşiinerek yadırgamak yersiz olacak. 'Bıınca yük şair olmaya engel mi?1 diyc soracak olursanız; hiç tereddüt etmeden 'Hayır!' diyeceğim. lşte yaJnızca bir kadının yazabileceği dizeler: "Yitik oğul, /// lavanta kokulu rüzgârım özledim / Yedi dcniz dibinin serinliğini, / yedi gök ateşinın sıcaklığını örtünmüş olan tenini özledim. / /////// Yol üstünde rastladığı bir dilcnci miyim ki; hor bakıyor / yüzüme, zihnimc düşen görüntün bıle. Söylc, gözlerimden / acelcyle çektiğın gözlerine hangi cöltın kunıu dolduj' / 1 Iızlı esen yel gibi eğip geciyorsun çimenlerimi..."( 1 :Saklı Suyun Hazincsi, st.7S). Yitik bir anlanıın biçımsel göı üngü içinde, alabildiğinc bir scrbcstliklc karşmıza çıkjvermesi, usunuza çarpması, imgeleminizi devin dirmesi, sizi yüzeye cıkardığı kadar, şiiri eo zümlemiş olınanın, yıtınış bir anlaına ycnidcn ka\aışmanın mulluluğu da ayrıcalıklı bir tat. " ADRES / giineşin dogduğu yeılc / battıgı yer arasmda / göğiin altında / toprağın üstündcyım/şimdılik l "(l:s!.94). Söze bu kadar yakın, birinci lckıl kişi ağzuidan şiirler, sizi okurken kurgunun ıçıne çekiyor. Çogu zaman da kendinizi sonraki dize yehazırlarken, yersiz bir endişe içinde; bicirn scl kurgunun anlamsal sona ulaşamayacağmı diişünüyorsunuz. Uzun birdizenin artlından kısalan biçim, anlam ile birlikte bir son bu! duğunda imgelemenizdekı ıvmc biiyüyor. Yc nidenlenen bu biçim şüre özcl bir ritim kalıyor. Sözcüklcrin veya scslerin yincleıııncsi ye rine, üstelik tarklı anlamlann bıçinı ılebülünleşen tekrarları; aşırı biçimsel scrbcstlik, bek lenmedik bir tal veriyor şıirlcre. . (1 :Saklı Su yun Hazincsi, sf.82). "Varlığın derinliğindc koşan scsi hayatın Kırılıyor Çarpa çarpa yalnızlık duvarına Gidecek senden başka ycrimız yok, cy aşk! EY AŞK, KORU HAYAT1!" Ş TANRI VE ÖLÜM Kitaptaki tüm şiirler sevgi, aşk, yalnızlık, tanrı, ölüm vc varoluşu içcriyor vc sorguluyor. Şiirbilim açısından her konuda prensip ve bÜinç öne çıkıyor. Kimi zaman şiirlerde 'ölüm' imgesinin sık tekrarı insanı umutsuz bir tabloya sürüklüyor. Bu imgcnin çokluğu varoluş nedcnlerine uzanmasa ıısanacaksınız tekrarlardan. Bedeninizin taınamı birsuyun içinde iken, başınızı suya daldınj> çıkarnıa ya benziyot. Nelcs aldığınızda sarsılıyorsunuz, imgeleminize gönderilen şoklar ile... Söze yakınlık, dil ve biçimsel serbestlik anlamsal boşluga düşürmüyor sizi. Dil vc anlam açısından akıcı bir sözcük dizimi ile çahşılmış şiirler.. 'Doğum', ortada sonda yaşam boyunca 'tanrı' vc 'ölüm1. Her şairin bu sözcükleri özcnlc ve dikkatle kullandlğı kolayca göze çarpar. Bu üç sözcügün anlamsal vc tinsel sınırlannı koruyabilmck ıdeolojik/toplumsal duruşunuza kalkı sağlar. Rciıklcriniz 'ölüm' karşıtıolan doğum' ise;smırlannızışıklı/ay iirin doğuşu ilc başlayan süreç, şairle ri bu koca evren içinde şüre mahkum elli. Diinya şiirini de düşünecek olursanız, nc şiir evrenden küçük ne de cvren şiirden büyüktür ki; şairler evrenin gizillerini ve yitiklerini ararlar. Şiirdc anlam en yoğun biçimde ülkemizdc, 70'li yıllarda larlışilmaya başlanmıştı. Evrendeanİatnın kayıp vemıesi söz konusu değil, tersi nc anlaına anlam kaırldığı, yığıldıg'ı ve hcr konuda anlamın yeni uçlar ile beslendigi ve biıyüdüğü bilinmcktedir. Şair ise "Yitik Anlam Peşinde "(1) yeni uçlar arayan ve anlamı büyüten, çoğaltan, besleyen l»ir insandır 20()2 yılının aralık ayında, Iransa'da cn gözde yayınevlerinden bıri olan L'Harmaitan laratından çıkarılan şiir anlolojisindc de yer alan Aylcn Mutlu, Yom Yaymlan'ndan ycnı çıkan bu sekizinci kitabmda "sıiriip gidıyor ışığın içindeki yolculıığu anlamın ' diyord :Dans,sf. 12). Dünyanın bilinen ilk şairi vc yazan olan Enheduanna'nın şıirlcrini ülkemizdeilkTürkçc YAYINLARI O ^i>"> "Alkışlarta Taşlarla" Dul Turkıye nifi domokratı sahnosınde oynanaoelun pıyeste alkışlarla taşlar arasmda gıdıp gelerilenn renklı ve ılqınç oykulennı tekıar spol ışçınm aüıııa yeiınyor MHhat SİRMEN Lnacloİu'tM i • "Muhablrin I9 Kszatı" Turkıye'nm "ıncır çekırdeğt gundeml'nın ana mnı oJuşturduflu "Muhabınn I9 Kazaeı" Bu kttap 4 ayı aşkın sureyle Turk kamuoyunu oyalavan (ayrtca. öncesı ve sonra&ı da olan) bu Inctr çekırdeğı gundem maddeâinın butun yönlerıyte kayda geçırılmesı sonucunda oriaya çıkm.şh. şENYAp,u u n d f "An«dolu'd« Haklm Olmak" b*r antlar demetıdır Dosilar arası söyleşilerde anlatılan ve Hgınç butunarı bazı anılanmı, başkatarıyla da paylaşmak ıstedlm llçe haklmlığmden ıi ceza hakımiığlne, ağır ceza mahkamesl başkanhğından devlet guvenlık mahkemesı uyeliğıne oradan da tıcaret mahkemesı başkanlığına uzanan meslek yaşamıma ıllşkln amlar tçınde yaıgıyla Hgılı olanların genış bir yer tutması doğal karşılan maiıdır Kimı karartanm hukukun üstunfuflüne örnek gösterıldı. kımılsrl btllm çevrelerında ve hukukçular arasında ırdelemelere konu oldu Bunlanda yazdım Bu kıtap, ışte böylosıno btr meslek yaşantıaından kesıtler içermekledır Ş*r«tattln CANPOLAT "Ellt Yaftdı Ben Islandım' Parmak uçtanmızda hop yalnıziığın tuzlu tadı Yalnızlıklartmi7 usulca dokunduğunda, btr garıp *bız" olurdu, bızden başkasının anlayamadığı Kulağımda fısılttlar. soluğundan yakın Oudaklann hep uzakta Gkuterln hep gözumde Kım engel olabılır bakışların buluşmasına^ Bu. beynımizle yureğKnı?ın orta yennda, mantıkla duygunun tlıştlğı yerde, bılıyoreun; en çok, blrbinmizden bıle çok, sevışmekten de öte, sevmeyi sevdık Ve senınle sonsuzluğu seçtik MUCİZEDE FIRTINA Dofu A#v«d* fkonomtk BUytim* v+ Ban*lım DUMAN YAYINLARI Ayrmt.li Bilgi için : 031 2 425 34 1 3 0312 425 63 60 Dağıtım; S N A D ĞTM 0312 435 5 8 62 0312 435 99 05 A OL A II SAYFA 14 Adres: Büklüm Sokak No.6/14 KavaklıdereANKARA C U M H U R İ Y E T K İ T A P SA YI 753