Katalog

K U R L A R A Pınar Kur oyunlar yazarak başladt yazın ya\a tnına Sonraları oykuye dondu ve dergılerde yayımladığı oykulenylc ta nındı Îlk romanı "Yarın Yarın "la "entelektuel burjuvadevrım cı çevreler'ı yetkınltkle ele aldığı kabul edıldt Fetht Nacı'ye gore "so murulenlenn pek boi ama somurenlenn pek az olduğu edebıyatımıza bır somurucu çevraını başartyla" sokan Pınar Kur'un bu çevreyı tyı tanıdığı bellıdır, "çunku bu çevrenın kıstlerını anlatırken, kuçuk bır aynntıdan hareketle bır roman kışıu yaratmayı bılıyor Romanın bır solukta okunmasının dısında Pınar Kur'un başarılarından bırı de bu'dur Ardı ardına ya yımladığı romanlarının ardından edebıyata uzun sure ara veren Pınar Kur "Hayalet Hıkâ yelerı" ıle edebıyata ye nıden döndu Pınar Kur'le bu oykulerını konuştuk Yucel Kayıran Hacettepe Unıversıtesı Felsefe Bolumu'nu bıtırdıkten wnra çeşttlı htelerde fcl sefe oğrelmenlığı yaptı îlk şıırı 1984 yılında "YabaOyku" dergısınde yayımlandı Şıır ve yazı larını Oluşum, Mor Kopuk, Sombahar, Gosterı, Adam Sanat, Varlık, Edebıyat ve Eleştırı ve Ludıngırra dergılerınde yayımladı Ozellıkle gunumuz iiırı uzerıne yazdığı eleştırı ve ıncelemelerıylc tanındı "Benım ıçın şıır varolma haltne ılışkın bır ^eydır" dıyen Kayıran bu sayımızda kendıne bır haylı yer buldu Bol kıtaplı gunler Oya Baydar, yeni romanında Bizans döneminden kalma Istanbul surlarının içinde yer alan bir kapının arayışını anlatmış. am da bahçedekı son ergu van çıçeklcrı yerlerını yu varlak bıçımlı yapraldara bıraktıklarında clıme Oya Baydar ın ' Erguvan Kapısı" roma nı geçtı Baydar bu yenı romanında Bizans döneminden kalma Istanbul surlarının îçınde yer alan bır kapı nın arayışını anlatmış Asuman KafaoğluBüke Yazın sanatı İ EM.UVAN KAPISI (>ya liavdaı Yaklaşık 21 km uzunluğundakı Istanbul surları, Avrupa'dakı en uzun ve en eskı kent surfarından bı rıdır Istanbul, yuzlcrce yıl Lmevı lcrden, Bulgarlardan Cenevızler den Ruslardan.OsmanJılardan.Ve nedık donanmasından kendını bu surlar saycsınde korumuştur Sur ların uzerınde uç yuzden fazla burç, ellıden iazla kapı yer alır Şımdı pek onemı kalmasa da surlar yuzyıllar ca Istanbul ıçtn çok onemlı olmuş tur, sadece Bizans donemınde değıl, Osmanlılar da kentın surlanna ozen gostermış, buyuk depremdcn son ra (1509) surları onarmış, eskı halı ne getırmışlerdır ayrıca kentı ele ge çırdıkten sonra II Mchmet'ın yap tığı ılk ışlerın başında da fetıh ıçın top ateşıne tutmak zorunda kaldığı surları onartmak olmuştur Istanbul kapılarının geleneksel anlamda da onemı vardır, buna rağ men Istanbul da yaşayan halk bu gelenekJerın çok azını bılır, yıne çok azı kentın bırçok semtının adlarını bu kapılardan aldıgını bılır Oya Baydar "Erguvan Kapısı"nda hem kapıların tarıhsel onemıne değınmış hem de bugun istanbul halkının kentın tarıhı dokusıı h akkındakı cc halctını de ortayj koymuş Roman lstanbul'dan Amerıka'ya goçen varlıklı bıı Runı aılenın oğlu nun yıllar sonra lstanbul'a bır araş tırma ıçın gclmesıyle başlar 1974 te 14 yaşındayken terk ettığı lstanbul'a 39 yaşında gerı gclen Teo nun ama cı, bır elya?masında buldugu şıırın gızlerını çozmektır Antık elyazma sı "hrguvan Kapısı ndan bahset mektedır, Bizans uzmanı olan Teo bılım aşkıyla araştıı ma vaparken bır yandan da Istanbul dakı çocukluk anılarını netleştırmek ıster tamamladıktan sonra, "Sığınaklar" bolumu tum anlatıları bır araya ge tırerek son halka>ı sağlıyor Anlatıların bırbırlerıyle ortusjtuk lerı noktalar ısc okuyucunun aynı olayı farklı ıkı karakttrın nasıl yo rumladığını anlamasınayarıyor Ya /ar bır çeşıt çılt dıkış teknığı yarat mış bu noktalarda bır karakterın anlattığını sağlamlaştıran ıkıncı an latını Avnca bu noktalar karakter kı ın ıçtenlıklmnı olçmek açısından da okıır.ı \ ıt ıılı olııvoı TURHAN GUNAY emaıl cumkıtap@cumhurıyet com tr KITAP Imtiyaz Sahlbı çağ Pazarlama Cazete Dergl Kltap Basım ve Yayın AŞ'yi temsilen Cumhurlyet Vakfı adına llhan selçuk > Cenel Yayın Yönetmeni Ibrahim YıldızOYayın Yönetmeni Turhan Cünay o Sorumlu Mudur Mehmet Sucu Cörsel Yönetmen Dilek Akıskalı • Baskı Merkez Cazete Dergi Basım Yayıncılık San ve Tlc A$ Barbaros Bul No 125 BESİKTAŞ Idare Merkezl Turkocağı cad No 3941 cağaloğlu 34334 Istanbul Tel 0 (212) 512 05 05 ? Cumhuriyet Reklam 0 212 512 05 0520 Hat / Dahill 553554555, Fax. 0 212 513 84 63 C U M H U R İ Y E T KİTAP 'I rguv m Kapısı' dort ana bo lumden (ve klsa bıı cptlog) oliüjiı yor Oya Baydaı anlatımı dort IO man kahıamanının ağzından dık getırmış Her bolumdc bırıncı anla tıyı Teo, ıkıncısını Derın uçuntuyu Ulku ve son anlatıyı da Alı yapıyor lar Romanın sımetrık bıryapısıolu şııyor bu anlatılar sayesınde Roman boyunca her bolumde dort kahra man bırer kez kendı açılarından olayları anlatıyorlar Anlatılar şımdıkı zamanda geçtı ğı ıçın her bır bolum kronolojık ola rak dığennı ı/lıyor Baydar bu saye de ııçları bıraz ortuşen bır surcklı lık kurmayı başamıış Romandakı bu anlatım teknığı bana bayrak ya rışlarını duşunduıdu bırıncı koşu cunun elınden bayıagı alıp koşma ya devam cden atletkr gıbı Bav dar ın kahramanları da oykuyu bır bırlerınden alıp surduruyorlar So nunda her bırı dort kez anlatılarını Romanda ozcllıklt kahıamanla rın hepsının parçalanmıs, aıklenlen gelıyor olnıaları onları bııbırknne vaklaştıran bır unsur olııvor De ıın ın anncsının alkolık Ulku nun annesının de Alzluımtr olnıaları, Dcrın ın babasını Ulku nun deoğ lunıı kavbetmış olmaları bu ıkı ka dmı vaklaştırdığı gıbı, bırbırlerıne dayanmak ve guvenmek zorunda bırakıyor Ayrıca romanda tutku derecesın de baba kız ve anne oğul ılışkılerı ele alınıyor lapılan anne ıle baba nın kusursuz olmadığı bılındığı hal de çocukların sevgı tutkularında bır dc^ışme olmuyor Çocuklar açı sindan ulaşılmaz bır scvgı olarak yansıyor romana, hatta cınstl dıır tulerle dolu bıı sevgı bu Roman bo yunca Baydar nukleer çocuk anne baba uçgenındckı sevgının tdtuıda yatan unscllığı değınıyor sankı bu nunla bızc hıçbır ılışkının saf olnıa dığını anlatmak ıstıyor Roman aynı zamanda kaybcdılen sevgının ka?anılmasını da anlatıyor ama her şeyden çok romanda Bay dar ozellıkle Furkıye'nın şartlarını dıle getırıyor Polıtık kararların, ekonomık krızlenn ve depremlenn bıreylerın yaşamlarını nc denlı etlu ledığını anlatıyor Inançları doğrul tusunda olenler, ınançjarından vaz geçenler arasında kımse katıksız lyı kalamıyor OzellıkJe bu açıdan Oya Bay dar ın romanları çok sevılır onun eserlerınde kımsc kusursu? değıl dır ıyılık kotuluk akıllı aptal, van lış dogıu hep iç ıçcdır, katılıktan u/ak herkesı anlamaya çalışan ve kutaklayan o>kuler anlatır. Polıtık ton u/erıne kıırulu olsalar da, katı bır polıtık çerçevedc kalmaz oyku k r içinde tum sosyal sınıfların, tum ıdeolojılerın ınsanları yer alır tark lı sınıfların ılışlulerı de romana ge rılım kazandınr Son yıllarda romanlarda çok sık rastladıgımız açlık grcvlen,' Ergu van Kapısı "nda da temalardan bırı, Oya Baydar olaya uzaktan bakmak yerıne yaşananlan yakın tanıklıklar la anlatmış Roman duygusal açıdan çok etluleyıcı bır konu uzerınde ku rulu oldugu ıçın, okurken etkılen memek mumkun defıl olum tanık lıgı çocukların olumu, yalnulık duygulan romanda başarıyla verıl mış Açlık grcvlen temasını, romanın başından berı suren kendını Isa peygamber gıbı ınsanlığın lyılıgı ıçın feda etmc fıkrıyle bırlıkte sunduğu ıçın roman bu konuda dennlık ka zanıyor Meryem ananın, kucağında olu tsa ıle tasvır edıldıgı Pıeta'nm onunde kendını başkaları ıçın kur ban etmek uzenne tartışan anne ve oğul daha sonra aynı tra|ik sonu ya şayacaklarını bılmıyorlar O anda tartışma bılınçlı olarak kendını kur ban etme ıle feda edılme arasında kı fark uzerıne, ama daha sonra konu açlık grevlerıne yakın mercek ten yaklaştığında bu tartışma yenı bır anlam kazanıyor Oya Baydar'ın anlatımı çok akı cı, bır sonrakı bolumde ne olacagı merakı okuru hıç sıkmadan sııruk luyor Sonuçta ortaya zevkle ve hız la okunan bır roman çıkmış, kar maşık olmayan sade bır yapı uzerı ne kurulu oiması da okurun olayla rı kolay takıp ctmesını sağlıyor • www.yazinsanati.com Erguvan Kapısı/ Oyu Baydar/ Can Yayınları/ 2004/ 420 sayfa DÜZELTİ VE ÖZOR Vvengul Sonme/ ın K^^111 lm^a yıvımU nan Sjıı I aık k ıİRilı yuısının dıpnotlan tekmk h a u sunutu ^ıknıanustır Okurları mı/dan ve Sevenuul Sonmt/ dcn o/ur dı lcrız Aşagıddkj dıpnotlan hu oncekı sjyı ya ıkleısenı/ sevınırız (1) Ftlhı N a n Sjn I ıık ın Hıkayııılıftı YKY Mayıs 2005 sy 29 (2) Sdll I ,lık AbilMyanık K<ır^jnı Ua^ı^la YKY l e n ı m ı u 2001 sy 95 (5) "Bırjluıudtkı Atlım Lu/umsu^ Adam "l K\ KdMm 21K12 s y 2 O 2 1 (4) "Sıva'.lı A(»at a" Scvgılıyc Mckıup Bılftı Yayınlıırı Mayıs 1987 sy 111) 111 m " A > I ş ı S ı " l l . v ı d a B u l u t YKY Ekım 2(X)2 sy24 25 (6) " Fıant ıla ml t k m e k ml *" Şahnıer dan \KV Aralık 2(K)2 sy 49 (7) "Muharrır N t d e n Yctı^mıyor • " Ak * şam 11 Kasını 1949 (8) Lıyla 1 rhıl "Sııt T aık tc C,o/" Varlık (1089) Hazıran 1998 S AY I 7 44 SAYFA 3