Katalog

larma teslım edılmı^ "(s 109) satırlannı bırkaç gun once yayımladı Ercndı/ Atasu, dcscm, <> ınanmamakta guçlıık c.eken çıkar mı Nc U7iı cu kı bu saptamalar 1996'da bır seınpozyıımda sıınulmus Aradan onca zaman geçmesınc kar ş,ın nıçin bunlar var veya yazar bunları nereden bılıyorduı* Bu bır ya/ar onsczısı mP Bakıni7 Lrcndu Atasu bu soruya nasıl karçılık verıyor 'Oyle dıyelım ıstersenız Aslında yanılmış ol mayl dılerını Ancak Tuıkıyc vı vc dunyayı ka talardakı hayallere ve kınu kesımlerın çıkar bek lcntılcrme gorc değıl de gerçeklerle durustçe yuzles,erek ınceleyen herkes dtmımun parlak olmadığını teslım edecektır ()nsezı fılan dcğıl bu Dunya, savaşmahıçımının teıoroldugu yay gın bır çatış,maya surukknıyoı Avrupa Bıılığı bır uygarlık projesı hlaıı dcgd kendı ıçınde ben cdhıyerarşılerureten bırçıkarberaberlığı 1 ur kıyc, kapıtakzm denen utubcyc cklemlcnmcnın yolunu kendı kurulu^undakı devrımı çelmele 1 mckte bulmuş bır ganp ulke "* ** Toplumsal sonınlarla ılışkın bır saptama bırkaç yıl sonra hâlâ varsa, bır ongorıı bırkaç yıl sonra gerçck leşıyoısa bırılerının oturup u/un uzun duşıın mesı gcrekır Içı bo^altılmaya <,alıs,ılan kavramlardan bırı dc laıklık Laıkllk kanımca Kcmalıst ılkeler den yalııı/ta bırı değıl tıım Kemalıst llkeleruı ruhuduı" (s 107) Bugun Cgıtım Bırlığı yasası nıortadan kaldırtnaya ugra^mtbıı anlamda ba sarılı da olan) msanlann (/ıhnıyetuı) at.il hede rı "Kemalıst rııh"u yok etmcktır lştc si7e sade ce n,ı boşaltılmış, kavı am degıl bıı dc ıcı bos. zıh nıyet Ama karamsarlıga kapılmamak gerekır Çunku "Hıçbır yanılsama sonsuza dek sur mez"(slll) dın'laraçekıtı gelmesının nedenlerı ırdelenır ken, u/erınde ^ok<,a duşıuıeceğımı/ sonuçlara varıyor yazar "Osmanlı doncmmdt kulturıı mıi7 kuijkusuz bır zengmlık olan farklı oğeler den bır yapı yaratacak harçtan yoLsun kalmıs tır, yanı ortak dılden " (s 75) barav (.evresınde seckınlerce konu^ıılan bır dılın (Osmanlıcanın) halkı kayna^tırması bılın(,lendırmesı ve ortak (ortakla^a) bıı kııltur yaratması beklenemez el bctte Yaşadtğı çağa damgasını vuranlar: BITMEYEN İNSANSAL SORUNLAR Foplumsal sorunlarımızdan bın de "cınsıyet ayrımcılığı' olarak ılıle getırılıyor Cîelenekcı bır toplum oluşumuz bızı bılımsel duşunebıl mekten uzak tutuvor delenekten gelen davra nışları seıgılemek gelenckten gordııklcnmı/ı ııygulamak daha kolavımua gelıyor, daha (,ı karcı daha haklı <,ıkarıu, savunulması da < hak(' ) Duşunmek zordur Oyıızden cınsel lılde ılgılı sorunlanmız var üyu/den torc cına yetlerı ışlenmeye devam edılıyor Ama kadın govdesı tanınsaydı, o "govde"nın kadın ıçın hangı anlanJarı yııklendığı bllınseydı belkı şıd dete dayalı sorunlarımızm bır kısmından da kurtulmus, olurduk Yazarın Bır Yaşdonumıı Ruvası kadın gov desının anlam katmanlarını aralayan ıntelcven ıyı bır roman C^clın gorun kı, bıı romanı kaı, kadın okııdu bi(,ımınde bır soruyu sormaya korkuyor ınsan soıudandegıl alınacak yanıt tan Iabıı ' Kadın bedenının kavramsal ola rak 'şey'les.unlmesı ne yazık kı tıım uygarlıkla rın ortak kusurudıır Kıırıımlaşmı^ fuhu$ 'şey le^menın bır ıı«, onıeğıdıı' (s 101) ' lnsanlık tarıhmın ozetı, cgemenın karşısın da daha u s,anslı obıır ınsanların gu(,suzlııkten sıyrılma mucadelesı 'dır (s91) Buegemen a man zaman değışse de halk yığınları ıçın degı sen bır ijey yoktııı Ncden' Neden "Yanlı^po lıtıkalar ı/lenmcsının 'bırey' açısından sonııcu, kendıne guvensi7 fırsatçı çıkarcı urkekvekay pak kışılık vapılannın ba^atlasmasıdır" (s 58) Boyle bır yapıya sahıp ınsanlardan olu^mıış top lunılaıda değer as,ınması hatta "değer"ın olu^ maması doğaldır Ya/ar aslında tum bu olıım su/lukları gorerck ya^ayarak ıırctım sıırecıne katılan her bıreyın ııstune duşenı orgııtlu bır bi(,ımde yapmasının uygar toplum olma nın/olabılmemn bır gereğı olarak suruyor onu muze ()halılc halkabukonudaavdınlar yardımcı olacaktıı Atasu, bu savıİJrı şımdılık az amanı tclıklcn>ııksck avdınlanını/d.mbırıdır ()yley se bı/ı bılımın vt aklın aydınligında tutatak dc ğerlerımızc değer olan aydınlaıımı/a veon ların yapıılaıına sahıp cjknıak onları okuvııp O7umsemck gcreğını yapnıak kaçınılnıaz bıı odevımı/ olmalı Çunku ulusal lumlık yaratmada guçluk çekı yoruz Kemalıznıı yanlış anlamak Atalurkçulu ğu yeterıncc bılmemek bu sıırecımızı baltalı yor Halbukı Kemalızm "Inkılapçı, Cumhun yetçı, Devletçı, Mıllıyetçı, 1 lalkçı, Laık sozcuk len somurgeleşmeye 'Havır1' dıyebılen, dınsel esaslara dayalı toplumsal yaşamın yerınc bılım sel esaslarda yukselen toplumsal yaşamı, hane danların yerıne halk egemenlığını kunııayı ba şarmış, sanayıleşmeyı, sosyal clevletçı gelır da gılımını, kadınla erkek arasında yurttaşlık teme unde eşıtlığı benımseyen, ancak hedeflerıne tu muyle ulaşamadığının bıhncınde bır sıyası ha reketın kararlılığının, ıçtenlığının dılsel yogun laşma hareketının adıdır Sozu oluşturan W unutulursa, algılamada ve uygulamada yanlışa 1 sapmamak mumkun muı " (s 67) 1980 oncesıru vc hemen sonrasını yctennce bılmeyenler, ama bugun o doneme aıt urunler le karşılaşanlar, en azından daha sağlıkh çıka nmlara varmak ıçın, o donemlcrı bılenlerın ve ya yaşayanlann da belleklennı tazelemelerı, bel kı de kımı seylen şımdı fark etmelerı ve gereğı nı hâlâ geç kalmadan yapabılmelen ıçın Kavram ve Slogan'ı okumak kaçınılma7 olacaktır El bette bununla kalmayacaklardır Bılınır kı, her okuma ba^ka okumalara kapılar açar Bu kıtap, okuyucusunu başka kaynaklara da yonlendıre cektır Iyı bır kıtabın yapması gereken de bu de ğıl mıdır' • Kavram ve Slogan/ CrınJız Atasul Yaymlaıı' 2004/ 2411 [email protected] * Ertnıfıy \l ısıı Hıı ^a^lııııumıı Kıı\ası s 14/ (( m \j\ 2002) ** Yazııl ıv ı|»ıl m l>ır soyk^ıJui Aj'*n ı \ u n Hıınıl Kııhııı Saıuı d l ı h i ) j t dcrgısı (Man Nısan 2(XM) Sayı İ6 *** Avtıı sınk^ultn UMBERTO ECO roman ve denemeleriyle l IIIİHMİII I d l Lmberto tx<> <)N( hkl (.1 M \ \U\S| (,1'LL'N ADI l nıbcrto txt> l(rt ( M I I s\Kk\( I İNSANLICIN EN ESKt DU$U "Arkadasjarımızın yobaz ateşlerınde yakıl dıgV'(s 132)7amanlardangeçtıyurdumuz ()y sa, "tnsanlığın eskı donemlerden bcrı bır duşu var Uyumlu bır butunlukte kardeşçe bulus,a bılmek " (s 127)Buduşger<,ekles,ecekmi''Tek nolo|idekı hi7İı ılerleyış hcr gcçen gun yenı so runlar da utctmektedıı Insanogiu tıım buluş ları, ılerlemeyı tcknolo|ik gelıs,meyı 'ınsan'ın rahatı, hu/uru ıçın gerç.ckles.tırırken onu ra hatsi7 edecck, hu/urunu kaçıracak bır "yan et kı"vı deberaberındegetırım'vı unutmuyor ()y lc bır noktaya vaıdık kı, aıtık hcı mekanık ge lışmeden aynı anda bır ıah.ıtsıHık da dıi).ır ol dıık Dogrusu ınsan duşunmedtrn cdcmıyor, bunca ba^ dondurucu tcknık ılerlcmı hangı hayal bık edmıedıgıııu/ sılahı ıırctniL/ kı^ Soıular soıabılmevı ogtuımtlıvı/ 1 ımam, ya^amımudahcı ^«.y kolavl ı%ı>(iı KuiLSLİleş mc sn/uıg'ıımın altyapisı bu \aust\ ıpısı'Bır bırını sılcn yokedcn yanılsamalardan ıbaıet Bcrrak dııijiınme" dıyc bıı kaygı ta^ıın ıdığı nıı/dan sorular soıamadıgımı/dan OLR ık ya /ar kıtap boyunta anımsatmalarını u>aulannı sıırduruyor, sorularsoruyoı (,unkuo, aydın" sıtatı taşımaktadır Keşke lıer yazar," Turkıye rumhurıyetı'nın elı kalem tutan bır yurttaşı olarak bu soruları sormak ve vanıt ıstemınde bu lunmakhakkımdır' Ustelıkgorevundırdc1" dı yebılse irnlKTtıı 1 Ai) \M \ l l OK\1\M.\R1M)V l nıhtTto l x o S()NK)N { ı n l H 11 l t < \ırı 1 \\LIS ()Kl'M\I\K •?• l'mberto Fxo LtııbcTto L nıbcuo 1 ı< YORHM \^IKlÜ)Rt M UUv\K V\ZI KAHRAMAN KİM?. Toplum olarak kof kahramanlara duşkunlu ğumuzu, bırkaç saat ıçınde kahraman yaratacak kadar becenklı oluşumuzu(') onlara İcısa sure de bır "kult" olarak bakı^ımızı, sonra da o kah ramanımızın bızden bın olmadığını, ıstcklen mızı yenne getırmedığını, çabucak 'mıadı'nı doldurduğunu gorunce aynı hızda "tu kaka" ılan ettığımızı, hatta kendımızı dışında tutarak, "Bu toplurna her şey mu.stahaktır'" deyışımızı dunya âlem bılıyor Bız de bılıyoruz, bdıyoruz da, gerçek kahramanın toplumun kendısı olduğunu, "sı murg"u uzakta aramanın yanlışlığını o kerteye gelınce farkedenz Zaman vıtırılmış tırbır kere Uzağa gıtmemelı, ıçıne bakmalı ulusun bıreylen Gerçek, kabul gormuş, kahra manlığı sınanmi!, kımselere bakmalı, ıllâ da kah raman arayacaksa Işte, "onumuzde çok ıyı bır ornek var Gazı Ataturk 1 Cıe^mı^ten bır ın san Hâlâılerımi7deduran Çagdaşbırkahraman "(s 60) Artık kahraman kavramının da Kjiboşaldlğııçuıdıı kıekononııde,sı\ ı^Ltte sa nattahepkahraman arami!}!/ kavr.ıımn n,ıbo^ oluncasahıdende u,ıbo^kıhıamanl ı l>ıılıııa ya başlamı^ız Ya7aragorekavranılaıın leıımlıııı ' ıılıııık la^maya başlaması vaıılı^ anlamayı \ mılmayı, belırsi/lığı doguıııyoı 'Nı oldugıı 1 ılıısı/le şcn terımlerden bırı de ( Kmanlı kııltur mırası' "(s 21) Osmanlı kııltur mırasının kımı "ay C U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI l m b e r t o l <<• lJmlx.TU> Fx<» ORTAÇAGI I)(^l.i:Mf.K ACIKYAPII {an YAYINLARI http //www canyayınl.irı eom eposta yayınevı(" cjnyayınları com vO*îS Kıtabevı Ycnıçar^ı C ad No 22 Galdtasaray SAYFA 11 744