Katalog

Ceyat Çapan Gonzalo Rojas/ çeviren: Ayşe Nihal Akbulut ŞürAtlası 'Çirkinlik ve güzellik birbirlerini yemekte' Cervantes Ödülü İspanyolca yazınının Nobel Ödülü sayılabilir. Adaylarını ispanyol Kraliyet Dil Akademisi ve daha önceki yıllarda bu ödülü almış yazın adamlarının ülkelerinin dil akademileri belirler. 1974 yılında başlatılan ödül, her yıl Cervantesin doğum günü olan ve Kitap Günü olarak da kutlanan 23 Nisan günü, ispanyol Kültür ve Eğitim Bakanlığınca belirlenen bir jüri tarafından yazın alanında yaşam boyu başarısı nedeniyle seçilen birine verilir. Bu yılın ödül sahibi, şilili ozan Gonzalo Rojas oldu. Gonzalo Rojas 1917 yılında Şili'cle. Lebu'da doğdu. Ozanlığa 1939 ile 1941 yılları arasmda gerçeküstücü grup Mandragora üyesi olarak başladı. La miseria del hombre (insanın Sefaleti) adlı ilk şiir derlemesini 1948 yılında yayımladı. Bunu 1997 yılına dek 11 tane yapıt izledi. Cervantes, ozanın aldığı önemli yazın ödüllerinden beşincisi. Şürleri aralarında Fransızca, İngilizce, Almanca ve İtalyanca da olan birçok dile çevrilen ozan, ispanyol dilini kullanan ozanlar arasmda en etkileyici ve güçlü sese sahip olanlardan biri olarak ün kazanmış. CÜNEŞ VE ÖLÜM Hıç sonmeyen guneşe karşı ağlayan kor gıbı tıpkı oyuk gozlerımle dırenıyorum ışığı gormeye, sonsuza dek yanmış bıtmış Ncyıme gcrek benım elımle kendını yazdıran ışın? Neye gerek ateş yıtırdıysem gozlerımı? Neyıme gerck bu dunya? Benı yemck yemeye zorlayan bedenım neye gerek, Ve uyumaya ve tat almaya? Eğer her şey ındırgenecckse alacakaranlıkta el yordamıyla zevk almaya, Memelerden ve dudaklardan ısırmaya Olumun turlu bıçımlennı Ikı ayrı kanndan doğmuşum, fırlatmış benı Bu dunyaya ıkı ayrı ana, ıkısının dol yatağına bırden duşmuşum, Ikı kat olmuş gızemı, ancak tek bır yemış vermış, Bu canavarın doğumu Ağzrmın ıçınde ıkı dil var, Ikı kafa var kafatasımda, Bedenımdc ıkı adam bırbırını yer durmadan, Ikı ıskelet tek dırek olmaya çabalar Ağzımdakınden başka sozcuk yok Kendımı anlatacak, Kekemc dılımdcn başkası yok, Gorduklerımın yarısını adlandıran Parıltısı altında Kendı çektığım ışkencenın, ağlayan kor gıbı tıpkı Hıç sonmeyen guneşe karşı La mıserta del hombre, 1948 SAYFA 24 f ustelık en kocamanları gecelerı uçar her yone ve çıldııtmazlar doğuştan kordurlcr ve Yaradana gelırler, havalandırmadır ozleıı Wıtttgensteın okumuşlukları yoktur ya yınc dc bıhrlcr kafa karıştırdığını Olulerını gommezler, Gullerın o/gunluğu gonullerını bulandırır, Ne esıne ınanırlar ne de ateşboceğı yerler Ne de gulmecede farsın varlığına, " 1 1 dcn hoşlanırlar ses vermemesı koşuluyla, 51 Alkışla bır alışverışlerı olmaz, Her geçen sanıye 70 yıl yaş alır, ballklarla dalga geçerlcr Tup bebek durumu bır karış esnetır bunları Sjanlı ordular bunlann gözunde sefd kalır, Ozlu sozlerden ığrenır, dokulup saçılmadan tıksınırler, Cıeometrıcıdır bunlar, kulaklarına platınden kupeler takarlaı, eçımlerını kutsal boş gezerlıkten sağlar Materıa de tetfamento, 19HH I ON ŞİİRİN ONUNU BİRDEN YAZMA On şurın onunu bırden yazma demekte sankı bana okur, dordunu yaz bırını (jozlerıme yaz, otekını Benım kopek kolttık altlarıma uçuncuyu Tanrıya, ıçımde belıren Aylardan en kutsal ayda, zamanın kalırsa sonuncuyu yazma, kendını benım yerıme koy, oylesı Uzgunum kı, ınsanlıkla dolup taşıyorum, Omurgamda onca ınsanca tıtrcşımle, ve ta ıçımde bambaşka bır parıltı sınmış uyuklamakta oylesı kanlı doğum santılarına gebe Dt soaıpado kclor 1990 ÇOCUKLUĞUMDAN BERİ ONLARI CÖRÜP DURUYORUM. KOKLAYIP DURUYORUM Çocukluğumdan berı onlan gorup duruyorum, koklayıp duruyorum Hoşlanıyorum, ellıyorum, ağladıklarını duyuyorum, (julduklerını, uyuduklarını, yaşadıklarını, Çırkınlık ve guzellık bırbırlennı yemekte, lanetı Gezegenın, bır yıldınm Baş meleğın ve sırtlanın yolladığı, Bızı alevleyen ve sevdaya duşuren, Gun ortası altust eden, bır vuruşuyla, Ateşlı guluşlerle paylaşılan bır ağız dolusu sır Muchachas, Antologıa de atre 1991 SESSİZLİĞE Ah ses, benzersız ses denızlerın olanca boşluğu, denızlerın olanca boşluğu yetmez, goklerın olanca boşluğu, guzellığın olanca çukurluğu yetmez senı kapsamaya, ve sussa da ınsan ve bu dunya batsa da ah majestelerı, sen hıç sen hıç tukenmeden her yandasın, çunku zamanı ve varoluşu aşarsın, benzersız ses, çunku varsın ve yoksun, ve neredeyse tanrımsın, ve neredeyse babamsın ben daha karardığımda C ontra la muı rtt 1964 CENÇ OZANA HİÇ YAŞLANMASIN DİYE YAZILAN MEKTUP Yedı kez soyleyın yoktur Sağaltan bır fare kı sağalta, soyleyın, hadı bır daha, Guvercınler sulardan havalanana dek uçuşarak Sonra bırden gorunene dek Lautreamont el çabukluğu gıbı Şemsıyesız gulerek Ne otopsı masası, ne de beş para etmeyen yazgı dedığımız şey' Oyun başkadır ama bılınme? hangısı, yoktur Sarsıcı bır guzellık hemen hıç yoktur lyılık pensı fılan, hıç ama hıçbır şey kestırılemez, gelmez hesaba kıtaba, tahmın dışında, bayım sız kendınız hamletınkı gıbı kral pabucu gıymış bır esın pensısınız ıçerden farsın to be'sını ve de not no be'sını soyleyen kımsecıkler olmadan durmadan kımsenın onunde o andan bu an çatlayıp da paramparça olana dek, dedım ya, soyleyın, hadı bır daha soyleyın fare yok yok sağaltan fare, veba ve leş kokusu taşıyor her fare Rto lurbıo 1996 C U M H U R İ Y E T K İ T A P TAŞLARIN DÜŞ GÜCÜNE GEÜNCE Taşların duş gucune gelınce, kopyau kışılıkte olanların neredeyse hıçbırıne guvenılmez Uzaktan bır hayvan gıbı şişkınlığı tartışmasıi' başka bır şey En yukarıdakılere eş duşenler yıldızlardan gelmıyor, Doğalan gereğı kımyasal değıl muzıkal bunlar Pek azı guvercm neredeyse topu balerın, oradan gelıyor buyulerı, Çarpık çurpuk ve belırgın, tek onların yucelığı En Yuce ye duyurur kendını, Sağlamlığma sağlamdır ama yıne de erkeksı olmazlar Cığerlerıyle solurlar, şımdıkı hale donmeden hava makınesı ımış topu da, Kıtaplar açıkça belırtır aralarında Hımalayalar yoktur Ne de fahışeler, battanıyeye sarınmaz bunlar ve tek gıysılcrı kabuğundan soyunmak utanmazca, denızden daha denızdırler ve ağlamıştırlar, S AYI 7 44