Katalog

Mücap Ofluoğlu iie 'Suya Yazı Yazanlar' üzerine MirCAI» OFLVOĞLU SUYA YAZI YAZANLAR 'Saklanmış durur çizgilerinde başkasınm bir parçası' EceBAKTIAYA mı$ olmalı 2001 Dunya Tıyatrolar Gunu Harbıye Muhsın Ertuğrul Tiyatrosu'nda duzenlenen kutlamaya katılmıştım 1948 yılında, La urence Olıvıer'ın oynadığı 'Hamlet' fılmı sessız olarak perdede geçıyor, tiyatro sanat çıları da sahnede oturmuşlar, nııım ışığında, 'Hamlet'tekı rollennı okuyorlar Bıı anlam lı sunum bıttıkten sonra, Şehir Tıyatrolan Genel Sanat Yonetmenı olan Ş, ukru Furcn perde onune geldı ve gunun onemını anla tan konuşmasının ardından benım de ara larında bulunduğum enıeklı sanatçılara bı rer şılt verdı Uzerınde "Suya yazdığınız ya zı unutulmayacak" yazıyordu Odullenn ve rılmesınden sonra 'Hamlct'tc konuşan sa natçılar sahneye, kaybettığımı/ sanatçıların fotoğraflarıyla çıktılar Bu sanatçıların <,o ğuyla aynı sahneyı paylaşmış aynı heyecanı yaşamıştım Oguntumbusanatçıları dost Ianmı bir kıtapta toplamaya karar verdım Tıyatroseverler bu ınsanları tanısınlar, bı lenler de unutmasınlar dıye Ityatrocunun gen donuşumu olmayan emeğını tanımlıyor bir haktma suya yazı yazrnak' wzu Fotoğraflarda kalıyor yaşamlanlar yal nızca Bu anlamda onemli bir eksıklığı var Turk tıyatrosunun Avrupa da ^oktandır devam cden bir uygulama var Cskı klasık oyunları hlme alıp aışıvlıyorlar Oysa bu gun oynanaıı oyun yarın oynanacakla aynı değıl İcı Perde kapandı mı, bir dahakı açı lışında aynı oyun da olsa sahnelenen, tark lılıklar taşıyacak, başka bir oyun olacaktır artık1 Bir oncekı oyun kaybolacak tıpkı suya yazı yazar gıbı Bu nedenle ozellıkle genış kadıolu kla sik oyunlar arşıvlenmclı Bu yontem yeni oyuncular ıçın de hem karşilaştırma olana ğı sağlar, hem dc yol gosterıcı olur 'S uya Yazı Yazanlar lurk lı yatro tarıhtnı anlatıyor Uzun surelt bırarştv arastır ması vt bol emek gerektır Kıtabıntz !}chtr Tıyatrolan nın kurulu şundan bugune olan donemı kapsıyor Şehir Tiyatrosu nun geçırdığı değışım surecınına sıl yorumluyorsunuz^ Orneğın stzın done mınızde sahneye konulan kımı oyunlar ye nıden yorumlanıyor bu oyunları ızledıg'ımz de bı lırgtn farklar var mı > Dığer taraftan tı yatroya, sahneyefarklt ıdeolojtlenn golgett nın duştuğu soylenıyor Tiyatroya olan tutkusuyla tanınan, tiyatromuzun emekçilerinden Mücap Ofluoğlu, birikimlerini, deneyimlerini topladığı kitaplara bir yenisini daha ekledi; Suya Yazı Yazanlar'. 'Dünya Bir Sahnedir', Ağlamakla Gülmek Arasında', Bir Avuç Alkış' ve 'Aynada' adlı anılarını, bir dönemin 'tiyatro'ya bakışını anlattığı kitaplarının ardından Ofluoğlu, yeni kitabında ilk büyük tiyatro sanatçımız Fehim Efendinin yetiştiği Gedikpaşa Tiyatrosu ndan başlayıp 1914te kurulan Darülbedayiden geçerek 1932de Istanbul Şehir Tiyatroları adını alan en eski tiyatro kurumumuza uzanarak, emek vermiş tüm ustaları selamlıyor... Arşiv niteliğindeki yapıtıyla sanatçı, Şehir Tiyatroları'nda oynanmış oyunları kadrolarıyla anlatırken dünü, yarınlara kalması umuduyla bugüne taşıyor... Ofluoğlu, 1946da istanbul şehir Tiyatrosunda başlayan, izmir Belediyesi şehir Tiyatrosu'nda, Istanbul Oda Tiyatrosunda, Küçük sahne'de ve kendi adını taşıyan Mücap Ofluoğlu Tiyatrosu'nda süren tiyatro sanatçılığının 58. yılında... Ofluoğlu ile yeni kitabını konuştuk. SAYFA 4 TİYATRO ÖZCUR OLMALI.. Yenıden sahnelenen bu oyunlann bırçoğunda oynadım, bazılarını gormedım ama gormek ıstıyorum Değışıklık oluyor mutlaka Tiyatro ozgur olmalı, sanat o/gur olmalı Totalıter re)imlerde ozgurluk yok ama bız demokratız Demokrat olduğumu za gore sanatımızı gen kalmı^lıga, yobazlı ğa teslım edemeyız Molıere'ın tum pıyeslerının adları Turk çedır, 'Hastalık Hastası 'Kıbarlık Budala sı, Cımn' Bir Tartutfe'Pransucakalmı^ Bir gun Muhsın Bey e " Bunıı 1 urkçeye çe vırsek nasıl olurı1" dedım O da ı,ok ıyı ola cağını soyleyınce oyıınu 'Sahte Sofu' adıy lasahneledım Bızden 10 yıl sonra Gencay Gurun'un zamanında yıne 'Tartuffe' olarak değıştı 17 yuzyıl Fransa'sında Kutsal Kıtap adında bir orgut kurulmuş ve ınsan ların yatak odalarına kadar gırmı^tı Tiyatro da pa pazlann elındeydı MoLere'ın 'Tanuf fc adlıoyununun sahnelenmesını engellcmek ıstemışler Oyle bir do nemdc bıle XIV Louıs "Ben arkan dayun" dıyerek Mo lıere'ı dcsteklıyor Du şunebılıyor nıusunu?'' O zamanlar Fransa nın papazlardan kurtulup aydınlanmaya ba^ladığı donemdır Tıyatronun gelışımı ne gelınce Bir gelı^me var Kulturlu vc okumuş aktorlerm çoğalmasına tı yatro dalının bcllı bir yere oturmuş, olmasına sevınıyo rıım Eskıden komıklık yapan ınsana oyuncu olması soylenıı dı Şımdıkı yaklaşım bu değı anık Oyuncu olmayı belırle yen krıtcrler değıştı tiyatro unıversıteleregırdı Dığcryandan konservatuvar bıtırmekle de oyun cu olunmuyor tabıı Bu ugraş yetc nekveozel(,alışmagerektırır Ben buyuklerımı scyredeıek tıvatroyla ılgılı kıtaplar okuyarak ve Batı tiyatro sunu yakından l?le ycrek yetıştır dım ken dımı Bir aktor nasıl yetijir? Bir ınsana guzel konuşmayı, oturup kalkmasını, (,atal bıçak tutmasını oğretcbı hrsınız Fakat bir ınsanı başka bir ınsanın kalıbına sokmak başka bir kımlık gıycür mek çok zor Bunu herkes yapamaz Bu bir yetenek ışıdır Ellerden başlayıp gozlere, tum vucuda gelen bir dcğışımdır so? konu su Ikı farklı karakterı farklı ıkı oyunda can landırırken btle ne kadar çalıştım büıyor musunuz sesımı ve tonlamamı değıştırmek ıçın Çok çahşma gerektırır aktorluk Sı nemada nasıl bakış, gozler onemlıyse, tıyat roda goz yok vucut var Bir şıırınızde oyunculuğu ve tıyatroyu şoyle anlatıyorsunuz "Oyuncu olmak scruvena olmak Yaşam boyu surer gıder coskulu Tiyatro bir şıtrdtr dızelerı yokuslu" "Bu ben değılım bir başkasi Saklanmış, duıur çızgılerımde başkasi nın bir parçası' var bir dc oyunculuğu an lattığım Oyuncu olmak seruvencı olmak tır, gerçekten 1 İnsanları mutlaka tanımak gerekır, her meslekten ınsanı tanımak In san once kcndısını tanımalı, sonra oyunu ve canlandıracağı karakterı • Suya Yazı Yazanlar/ Mucap Ofluog'lu/ Mttos Boyut Yaytnlart/İ52s +16 s album » ŞEHİR TİYATROLARI Kıtabıntzda anılannızın yanı sıra Şthır Tiyatroları'nda hangı oyun, hangı oyuncu lar tarafından sahnelenmış kım yonetmış htpsı tek ttkbelırtıltyor Ben ıstedım kı hem unutulan oyuncu lar hatırlansın, hangı oyun nasıl bir kadroy la sahnelenmış bılınsın hem de tiyatroya ılgı duyan herkes gercktığınde buradan o donemde yorumlanan oyunlara daır bılgı alabılsın Ellerınde çocuklanna bırakabıle ceklerı bir arşıv bulunsun O zamanda tiyatro ve sınema bu denlı ıç ıçe ve gcçısken mıydP Nedense bızıın zamanımızda Yeşılçam bıze sırt <,cvırmıştı I'ıyatrocularla ış yapa mıyordu Tıyatrocular hemen fılm çekımı ne gıdemezdı, çunkıı ya provası ya da oyu nu vardı Çok a? tıyatrocu Yeşılçam'da fılmde oynamıştır Sınemaular tıyatrocu lardan, tıyatrocular da sınemacdardan uzaktı Fakatışın tuhaf tarafı.bıryerdebır leşıyorlardı Sınema fılmlerı sessı/ ^ekıldı ğı ıçın onlan seslendırenlcr hep tıyatrocuy du 1951'de Muhsın Ertuğrul yonetımınde kurulan ve ılk kadrosunda bulunduğum Kuçuk Sahne'de 1957'de dağıldık Irfan Lrtem adında bir rnımar arkadaşımm Be yoğlu'nda galerı yaptığı ku«,ucuk yerı Oda fıyatrosu yaptık C U M H U R İ Y E T K İ T A P S AY I