Katalog

Yasar Kemal'in tüm yapıtları YKY'de Bir Destan Ustası Yaşar Kemal'in bütün yapıtları 40 cilt olarak yayımlandı. Yaşar Kemal'in toplu yapıtları gençler için iyi bir fırsat "i Abduiiah TEKIN ağdaş edebiyatın devi" olarak nitclcncn Yaşar Kc mal'in kitaplurı bir çok dile çevrilmiş, bunlardan "lncc Memed" elliye yakın iilkede defalarca basılmıştır. Yaşar Kemal'in tckrar basılan dcv romanlarrndan biri de "Akçasazın Ağalan" adını taşıyan bir ikilidir: "Demiıcilcr Çarşısı Cinayeti" ve "Yıısııfçuk Yusuf". Çukurova ve Toroslar'daki feodal yapının çöküşünc koşutlıık gösteren bir kan davasıııı ele alan Yaşar Kemal rotnanından bir tükenişi destanlaştırır. Yaşar Kemal'in son kitaplan ise döıt yapıttan olıışan ve "Bir Ada r likâyesi". Kitaplar savaşların "Pandora'nın Kutıısu" örneği kötülükler saçtığını bir kez daha karşımıza çıkarır. Savaşların neden olduğu kaçgöç'ler yüzünden evlerinden yuvalarından, yurtlarından "ayrılmak zorunda kalan insanların yaşadıkları inanılmaz acıların üstüne yenı bir" yaşanı kurmalarının destansı öyküsüdür bıı roman. A^ıtlar, türküler, öyküler Yaşar Kemal'in destanlaştırdığı Anadolu kültüründen süzülen bal damlalarıdır. Yaşar Kemal özgün kültürlerin yaşatılıp sürdürülmesinde çok büvük katkıları olan ve hiçbir zaıııan uıuıtulmavacak bir büyük ustadır. "Ç CÖRKEMLİ BİR BASKALDIRI Yaşar Kemal'in kitaplan birbirinden değerli birbirinden güzeldır, ama bunların içinde "Inee Memed'in ayrı bir ismi bir ycri vardır kuşkusuz. "Legion d'honneur" sahibi olan Yaşar Kemal'in "Ince Memed "i, ü ' n u n diinya çapında ün kazanmasına neden olan görkemli bir başkaldırı destanıdır. Eser, Çukurova'daki ağalarla, bu ağalara başkaldıran bir köylü gencin çatışma.sını anlatır. "ince Memed" örneği "protest" edebiyat örnekleri, başkaldırı öyküleri, genellikle haksızlıkların ve eşitsizliklcrin yoğun oldugiı yörelcrde gözlenir. Böyle bakıldığında bizim geniş, renkli ve canlı coğraiyatnızda bu ve bıına benzer olaylara çok sık rastlanır. Kdebiyatımız ve müziğimiz, daha doğrusıı kültürümüz bu soy olaylarla beslenir. Köroğlu'ndan Yalnız Efe'ye, Dadaloğlu'ndan Pir Sultan Abdal'a uzatılacak çizgide örnekleri çoğalt: nıak mümkün. Oysa İsviçre, ltalya, lngilterc örneği ülkelerde bu tür olaylara bir ya da iki kez rastlanıldığı için, buralarda protest edebiyat fazla boyut kazanmamış, sıC U M H U R İ Y E T K İ T A P nırlı sayıdaki örnekler etrafında dönüp dolaşıl mıştır. Gıyom Tel, Ancelo Dııca ve Robın Hood bunlardan bazılarıdır. Başkaldırı çoğu kez kötii yöncticilere ve bozıık düzenedir ama Tanrı'ya yönelik boyutlar içeren örnekler de yok degildir. Başkaldırı yaklaşımıntla İsviçre, lngiltere, ltalya ve Türkiye örneklerinde ortak ligürlerin kullanıldığı görülür. I lalk başkaldıranlardan yanadır ve soylulara, zalim yöneticilere baskıcılara karşı bir tutum sergiler. Böyle olduğu içiıiLİir ki, eşki yanın varllğına ve edimine yönelik bir umut taşır. Toplum, bozuk düzenın, z;dim yönetimin kolay kolay değişmeyeccğini biliyor. Hele hele onıı kendisinin değiştirebileceğine hiç inanmıyor. Zorbaya, zalimc karşı olan cşkiyadan yana tavır sergiliyor ve onun başarılı olmasını istiyor. Kabul etmek gerckir ki, eşkiyanın toplumsal gelişmeye fazla bir katkısı olmuyor. Ne ki, toplum, giizel günlerc ıılaşma umudunu canlı tutmak zorundadır. Bu, Saksonların Norman istilasına yönelik başkaldırısında onlara önderlik yapan Robin 1 lood'da da, Köroğlu'nda da aynı çizgilerde yansır. Ya şar Kemal'in başkaldırı türünde ya/dıgı kitaplardan birı de "(,]akırcalı Efe'dir. lsmine edimlerıne türküler yakılan Çakırcalı Mehmet l'Ac. tıpkı Yalnız Efe, Köroğlu ve Robin I lood gibi hükiımet güçleri tara hndan öldürülen babasının öeünü almak için dağa çıkar. Zenginlerde zorla aldıgı paralan yoksullara dağıtması, diğer cşkiyalara (yahııt toplum kahramanları) benzer motiflerin yansımasına neden olur. Yaşar Kemal bir destan yazarıdır. Ancak bu destanlan oluşturmak kolay degildir. Bu destanların her satırında yoğun bir sevgi, bilgi vc cmcğin izleri görülür. Van Gölü'nün kıyılarından Çukurova'ya, Toroslar'a gelen Yaşar Kemal 40 kıtabın oluşumunda temel bir çalışma sergilemiş, zorlukla biriktirdigi bilgileri sarı dcfterlere aktarmıştır: "Gençliğimin sekiz, dokuz yılı tolklor derlemeleriyle geçti. Elbette bu yrl lard.ı şıır, hıkâye de yazıyordum. Derleme kolay bir iş degildi. Daktılom yoktu o za manlar, onun için el yazılarımı temize çekemiyordum. Salt sarı deherleri bir sandıkta üst üste yığıyordum. Her seferinde dc bu defterler polis kazasına uğuruyordu. Yalvar, yakar, kimse gözünün yaşına bakmıyordu. Ftmeyin eylemeyin bunlar ulusal kültürün birer parçası, çok emek verdim, dağ taş dolaşarak bunları toplamak için canım çıktı. Kimler anlar kim dinler." (Sarı Defterdekiler. s.7) Bunu anlayan ve dinleyen insanların ço ğalması Türkiye'nin ışığı yakalayıp güzel günlere ulaşması anlamına gelecek, Yaşar Kemal de ülkemizin onur duydugu kişilerden biri olarak sonsuza kadar yaşayacaktır. • I H Ince Memed/ Ydjcir Kcmal/ İstarıbul/ Yapı Krcdı vc Sanat Yayınalık/ 2003 il" INKUAP www.inkilap.cx3m 731 SAYFA 11 SAYI