Katalog

ğumuz zaman diliminde hangi ctnik kökcnden gclirse gelsin, hangi inançtan (dinden) olursa olsuıı kendisini Türk oLırak gören, duyumsayan kişinin" Türk oldugu nu; isterse Bilge Kağan'ın soyundan gelsin kendisini Türk olarak görmeyenlerin Türk olmadığını sıiylüyor. Türk deyinee Türkçe konuşan insanlar vc toplumların anlaşdnıası gcrekti^ini, bu açıdan gcçmişinin İO 4000 yıllarına uzandığını, buna karşın Türk adınm 5. ya da 6. yüzyılda varlık kazandığını söyleyen Yetkin, çalışmasında günümüz Türkiye'sine uzanan bir süreçte yaşananlara dcğiniyor. Türklerin Anadolu'ya topluca gelişlerinin 1071'den başladığını, çogunun TürkmcnTÜRKÇENİN ÖNEMİ Oğuzlar olduğunu söylcyerek çalışmasına Biiyük Selçuklular ve Anadolu SelçuklulaBu noktada Yctkin, çalışmasının omurrı ile başlıyor. Siyasal iktidarlara karşı diregasını oluşturacak olan dayanağını belirlinişlerle siyasal iktidarın koyduğu kurallayor ve" Köklerine yabancılaşan, yabancılarrın soygunculuk, yağmacılık gibi amaçlarla bütünleşerek Anadolıı Türklerini ezen la çiğnenmcsinin birbirinekarıştırılmamaSelçuklulann sultanını devirerek ycrincGısı gerektiğini, ölçütün amacın siyasal olup yasettin Siyavuş'u geçiren ve daha başkent olmaması olduğunu ekliyor. Türk halkının Konya önlerinde iken topladığı divana; tarih boyunca kendisini yöneten devletlc'Bundan sonra divanda, dergâhta, nıeclisre karşı niçin ve nasıl dircndiği sorularının te ve meydanda Tiirkçeden başka dil kulyanıtlarının verildiği çalışma, toplumsal bolanılmaya!' kararını aldıran Karamanoğlu yutuyla birlikte tarihi günümüze getiriyor. Mehmct Bey'in bu davranışını, eğer dil ulus İlk cilt Asya'da atılan temellerle başlıyor olmanın çok rinemli bir öğesi ise, en azınve lslamiyet'in kabul edilmesi/ettirilmesi dan durup düşünmek gerekir." diyor. Osile devam ederek, Selçuklular dönemindemanlı'ya karşı başkaldırıları Mustafa Keki toplumsal yapıyı inceliyor. Selçuklular mal'in Söylcv'deki "Osmanoğulları zorla dönemindeki KutalTürk ulusunun egemış ülayı, Büyük menliğine ve saltanaOğuz vc Babailer tına el koymuşlardı. ayaklanmalarıyla, Bu zorbahklarını altı beylikten imparatoryüz yıldan beri siirluğa yükselen Osmandürmüşlerdi. Şimdi lılardaki toplumsal de Tiirk ulıısıı bu sal durumla devam eden dırganlara artık ycter çalışmada, Musa Çcdiyerek vc bunlara lebi olayının, Şeyh karşı ayaklanarak Bedreddin ayaklan egemenliğini ve saltamasının arka planları natını kendi elinc a! "Demokratik sol, milliyetçianlatılıyor. Osmanlı mış bulunuyor." sö/ likle onun kendi sahasında düzenindeki Türklelcriyle değerlendir mücadele etmelidir; demokrin durumumun geınck gerektiğini söy ratik solun milli kimlik ihtinişçe aktarılmasından liiyor: sonra Yavuz Sultan yacına verilecek bir yanıt ol"Türklerin Tiirk malıdır, ama bu yanıt, sağcı Selim'in Türk düşoldukları için topluca manlığı, Alcvi kökenmilliyetçiliğin yanıtından cgemcn çevrclcrin dıli Şahkulu, Nur Ali şında bırakılarak ezil farklı olmalıdır, savaş alaIlalife, Şeyh Cclal, diklcri ve sömürülen nından kaçmamalıdır, ama Zünnunoğlu, Kalcnbir halk durıımuna düşman saflarına katılmader Çclebi gibi cylcmzorla getirildikleri, bu malıdır..." lı direnişlcr vc Karanedenle de iktidara yazıcı, Kalenderoğlu, başkaldırdıklan" tc Cennetoğlu, Kara Haydaroğlu, Katırcıoğmclinde yükselen yapıtında ulusalcıhğın lu, Gürcii Abdünnebi gibi Celali eylemleMarksizmin sınıf savaşımı tcorisiyle çcliş rinin ncdenleri vc sonuçları irdeleniyor. mediğini söyleyen Yctkin, Türklerin Selçuklu ve Osmanlı dönemlerindeki başkaldırılarının aynı zamanda sınıfsal bir nitelik de kazandığını, "Tiirk olmak vc czilen/sömüriilen sınıftan olmak durumlannın örtüştüğünü" ekliyor. Yakın dönemlerdeki emperyalizme karşı yürütülen antiemperyalist ulıısal kurtuluş savaşlarının bu diişünüşle ram bir uyguııluk içinde olduğunun "tartışılmaz bir gerçck" olduğunu; "ernpcryalistlerle çıkarlarını onunla bütünleşlirmiş olan işbirlikçiler dışında tüm ulus sömürüciilcre karşı bir kurtuluş savaşı vernıektedir" diyor ve düşünccsini Mustafa Kemal'in "Bizi mahvctmek isteycn emperyalizme karşı ve bizi yutmak isteyen kapitalizme karşı tüm ulusça savaşımı caiz gören bir meslcği takip cdcn insanlarız." sözüylc bütünlüyor. Yetkin "Sosyalist entelcktüellerin sağcı milliyetçiliğe göğiis gernıeye muktedir bir sol yurtsevcrlik oluşturtııa yönünde çok az çaba harcadığını" söyIcyen Viroli'ye hak vercrck şöyle siirdürüyor: "Demokratik sol, milliyetçilikle onun kcndi sahasında mücadele ctmelidir; demokratik solun milli kimlik ihtiyacına verilecek bir yanıt olmalıdır, ama bu yanıt, 5ağcı milliyctçiliğin yanıtından farklı olmalıdır, savaş alanından kaçmamalıdır, ama Jüşman saflarına katılmamalıdır..." Italyan antifaşist Carlo Rosseli'nin, "Milli duygunun soyut bir teorik kurgu değil nilli bağunsızlıklarına geç kavuşmuş ülkeerdc güçlü sahici bir insani tutku olduğu" Jüşüncelerini aktararak bunun iilkemiz çin de geçerli olduğunu;" İçinde bulunduJ M H U R İ Y E T K İ T A P sanı milliyetçi kimliklc donatır: Kencli kültiirleri ve onları saran siyasal, iktisadi vc cğitim bürokrasileri arasındaki uyum yaşamlarının biricik gerçeği halinc gelir. Insanlar bu uyıımu sağlayabilmeye ve korumaya özen göstermelidirler; bu da onları milliyetçi bir kimliklc donatır. Siyasal alaııdaki ilk amaçları, kendi ihıcif biçimleriyle tanımlanan vc bu ilade biçimlerinin devanııııı, kııllanıınını vc savıınmasını kesinleştiren siyasi bir biriınin üyeleri olnıak zorundadırlar. lştc milliyetçilik budur." diyen Erncst Cıellncr'in tanımının kapsamına daha çok giren bir ulıısalcılık ve milliyetçilik tei\ olduğunu söylüyor, TAHAR BEN JELLOUN Iştğtn O Kör Edici Yokluğu 1 ahar Ben J^l lou 11 IŞIĞIN O KOR EDİCİ YOKLUĞU 10 Temmuz 1971'de bir grup Faslı asker, Fas Kralı II. Hasan'a bir suikast düzenler. Başansızhkla sonuçlanan bu girişimin ardından elebaşı olarak görülen subaylar öldürülür, kalanlar ise aylarca sorgulanır. Sorgulananlan korkunç bir son beklemektedir: Tazmamart zindanlarında, kör kuyudan farkı olmayan hücrelere kapahlır ve tam on sekiz yıl insanhk dışı koşullarda yaşatıhrlar. Bu cehennem yıllarından sağ çıkanlar 1991'de serbest bırakılır. Yaşamayı, konuşmayı, yemek yemeyi unutmuş insanlardır bunlar. Bu roman, içlerinden birinin, Aziz'in anlattıkları üzerine kurulu. Çeviren GÖNÜLAKGERMAN Fas doğumlu yazar Tahar Ben Jelloun, Doğu edebiyatının Batı'daki en önemli, en saygın temsilcilerinden. |tttotın ÖZCÜRLÜK SAVASIMI Ikinci ciltte; Osmanlı düzeni ve Istanbul, Lale DcvriPatrona Halil ayaklanması, Nizamı O d i t ve sonuçları, II. Mahmııt'un reformları, Türk halkınui durtımu, büyük yıkım vc kıyım olarak tanımlanan Tanzimat'ın gctirdikleri, I. Mcşrutiyct'in kimin anayasası ulduğu, Abdülhamit'ın kim ve Ittihat Tcrakki'nin ne olduğu, Ali Suavi'nin ne yaptığı, Ikinci Meşrutiyet'in Osmanlıcılıktan Islamcılığa, sonra Türkçülüğe geçiş scrüveni anlarılıyor. Bölüm, "Türk'ün kendi yazgısına egemen olmasına doğru" başlığıyla noktalanıyor. Üçüncü cilt, direniştcn devrime giden ve Osmımlı iktidarmı yıkan Ulıısal Kurtuluş Savaşı'nı cle alıyor. Bu ciltte, işbirlikçiler kcnti olan mütareke Istanbul'u anlatıldıktan sonra Anadolu'daoluşan ulıısal direniş, direnişin kalbi Ankara, devrimler, Atatürk'ün Alevilcrle ilişkisi aktarılıyor. Yaklaşımını, değerlendirmelerini, tezi ni tümüyle paylaşmanın kıvancıyla Çctin Yetkin'in, Türk halkının Cumhuriyet'e kadarki direniş eylemlerinin egemcnlere karşı özgürlük savaşımı ve Cıımhuriyet'in bu savaşımın taçlanması olduğunu kanıtlayan yapıtının yaşadığımız zaman diliminde sindirilerek okunması gerektiğine inanıyorum. • Başlangıçtan Atatürk'e Türk Direniş ve Devrimleri/ Çctin Yetkin/ Otopsı Yay , 2003/ 1 cilt, 1108 s. 73 1 I.VBIRhMl LılurKoı kllıftin ii\ı:\ YAYINLARI http://www.canyayinlari.com eposta: [email protected] *@Sfl Kitabevi: Yeniçarşi Cad. No: 22 Galatasaray SAYFA 19 S AYI