Katalog

O K U R L A R A 1 ' i Nail Güreli yaşamını neredeyse Türk i eazeteciliğine adamış 1 bir isim. Gazeteciliğin her alanında çalıştığı gibi gazeteci örgütlerinde lyöneticilik, başkanlık gibi görevleri de büyük bir başarıyla yürütmüştür. i Yayıncılık ve 1 yazarlığını da es geçmemek gerekiyor i Güreli'nin. Son kitabı uzun zamandır \ nereden gelip nereye gittigini tartıştığımız medyamıza ilişkin. "Şu Bizim Medya" tüm medya çalışanlannın ilgi ve dikkatle okumalan gereken bir kitap. Güreli ile bu kitabını konuştuk. Bedirhan Toprak'ı bir I dönemin ünlü dergisi 'Düşün'ün yayın yönetmenliğinden, özellikle şiirlerinden tanıyoruz. Geçen günlerde bir ödülle gündeme geldi Bedirhan Toprak. Selahattin Kaya Roman Ödülü'nü almıştı. Ondan yeni şiir kitaplan beklerken bir romanıyla karşılaşmak herkes için sürpris oldu sanırız. Toprak'la "Dün Gördüm Gece Bir Rüya'nın yazılış sürecini ve romanı konuştuk. Kevser Ruhi "Kehribar Kadınlar" • adını taşıyan ilk öykü kitabı ile bir hayli ilgi toplamıştı edebiyat çevrelerinde. Kitabın şu günlerde ikinci baskısı yapıldı. Bu öykü kitabını tanıtıyoruz say/alarımızda. Bol kitaplı günler... TURHAN GÜNAY email: cumkitap@cumhuriyet.com.tr "Dün Gördüm Gece" hem dili hem de yapısal özellikleri açısından çok önemli ve güzel bir roman. Ayrıca geçtiğimiz günlerde Selahattin Kaya Roman ödülünü kazandı. Asuman KafaoğluBüke Yazın Sanatı Y azar Bedirhan Toprak'ın adını Virgül dergisindc, bir iki roman üzerine yazdığı makalelerden hatırlıyordum, yazıların saldırgan dili dikkatimi çekmişti, hem ele aldığı yazarlara hem de kitaplara haksızlık ettiğini düşünmüştüm, daha sonra edebiyat çevresinden haklı tepkiler geldi. Toprak'ın romanı "Dün Gördüm Gece Bir Rüya' hakkında yazmadan önce derginin o sayılarını bulup yazıları yeniden okumayı istedim. Yeniden okumak istememim nedeni yazarın bir sanat yapıtı olarak roman hakkındaki düşüncelerini görürüm düşüncesiydi ama o makalelere ulaşamadım ne yazık ki, onun yerine Bedirhan Toprakın şiirlerini okudum, bunun çok faydası dokundu. "Dün Gördüm Gece Bir Rüya"nın aslında konusu çok basit, bir 24 saati anlatıyor. Roman kahramanı bir sabah uyanıyor ama uyku ile gerçeklik arasında sıkışıp kalmışlıktan kurtulamıyor gün boyu. Kahve içiyor mu yoksa kahve içmeyi hayal mi ediyor belli olmuyor ilk başlarda, aynı şekilde, yatak odasında bir kadın var mı yok mu, 6u soruların yanıtını almadan okuyoruz. Belli bir zaman sonra romanın diline ve kurgusunu alışıp sorgulamaya bırakıyoruz. Aslında yazarın bizden istediği de bu: özellikle akıl almaz görünen trafik kazalarını, aşk hikâyelerini, tüm rastlantıları kabul etmemiz. UZAK Bedirhan Toprak'ın romamnı okurken Nuri Bilge Ceylan'ın "Uzak" filminden sahneler geldi hep gözümün önüne, sanırım bunun nedeni Toprak ve Ceylan'ın öykülerini gerçek zaman içinde anlatmaya girişmeleriydi. Başka bir deyişle, kahraman sigara içtiğinde, her iki yapıtta da bu iş gerçek zaman dilirni ile eşit zamanda anlatılıyordu. Öyküyü hızlandırılmış bir tempoda anlatmak yerine gerçek yaşam hızını kullanmaları her iki sanatçının gerçeğin saçmalığına anlatmak üzere seçtikleri bir yöntem gibi geldi bana. "Dün Gördüm Gece Bir Rüya"nın bu özelliğini fark edince, romandan çok fazla tat almaya başladım. Adını hiç tam olarak öğrenemediğimiz roman kahramanı yazar bize bu konuda meraklı olmamayı öğretiyor bindiği dolmuşta uyuyakaldığı için öfkeli dolmuş şoförü tarafından yanlış yerde indiriliyor, ardından kendini bir film setinde buluyor ve içine düştüğü settc film çekimine başlıyor. Ne denli fantastik görünse de olayların aslında çok SAYI 764 Dün Gördüm Gece Bir Rüya basit açıklaması var her zaman. Hastalanan yönetmen yerine yeni birisinin gelip filmin kalan bölümlerini çckmesini bekledikleri için, settekiler onun varlığını yadırgamıyorlar. Kahramanın beklenen yönetmen ohnadığı anlaşılınca ona yardım eden güzel kadınla birlikte oradan kaçıyorlar. Olaylan hep kahramanın ağzından dinliyoruz. Arada italikle yazılmış bölümler var, oralarda zaten anlatmış olduğu bölümlerin özetini yaparak tekrar anlatıyor. Sonuçta roman, bir türlü bitmeyen bir giinü anlatıyor. Romanı hiç durmadan, normal bir tempoda okursanız, tam da romanda geçcn zaman kadar zaman geçer gibi geldi bana. Roman kahramanı günde iki paketin üzerinde sigara içen biri olduğu için, eline her sigara alışı ve yakışı tekrar tekrar anlatılıyor. Aklından geçen her düşünce, hayal, söylediği en önemsiz şeyler, sokakta karşılaştığı herkes, tüm yedikleri ya da yiyemedikleri ve daha bir sürü şeyi Bedirhan Toprak tekrarlamaktan korkmadan normal seyrinde anlatıyor. CERÇEK VE YALAN Romanda yer yer yazarın Kostümcü adını verdiği güzel kadın ile okuru bir tuttugunu görüyoruz. Kostümcünün anlatılan olaylara ilgisizliği ve duyarsızlığı ayrıca öykülerin gerçekliğine hiç inanmaması onu okurla aynı konuma getiriyor. Kahramanın anlattığı hikâyelere biz de inanmıyoruz, aslında kahramanda anlatırken bizim inanmamızı beklemiyor. Tüm ailesini peş peşe trafik kazalarında nasıl kaybettiğini anlatırken "Türk filmlerinin melodram atmosferine olanca sadakatimle sürdürüyonım sonra: Annemi, babamı ve üç kardeşimi o lanet ön koltuk sevdası yüzünden kaybettim ben... ve son kazadan sonra bir daha ön koltukta oturmayacağıma yemin ettim." Bu satırları okurken doğal olarak gülümsüyor okur. Kostümcünün de bu hikâyeyi ciddiye almadığı belli "Rahatladınız mı bari? diyor... sesi, baştaki gülüşlerle bezeli hâlâ ama alaycı da alttan alta." Inanmamayı sürdürüyor Kostümcü (ve biz okurlar) ama kahraman hikâyesine inanılsın istiyor "Ne rahatlaması... dünyam başıma yıkıldı! Severdim çünkü hepsini; belki babamla ablamı biraz daha az ama hepsi canımdan kanımdandı i§te... üstelik sipariş vermişim gibi birer yıl arayla üç kaza, düşünebiliyor musunuz." Roman sık sık bu hikâyenin inanılmazlığına değiniyor. Bu hikâyeyi "melodram atmosferi" gibi deyimlerle anlattığı için hep inanılmaz kalıyor ama bir yandan da bu konudaki bunca hassaslığı ve hikâyeyi anlattığı kişilerden duyarlüık beklemesi neyin gerçek ncyin hayal olduğunu düşünmeye itiyor. Sık sık bir uç 1 KİTAP Imtiyaz Sahibi: cumhuriyet vakfı adına llhan Selçuk o Cenel Yayın Yönetmenl: Ibrahim Yıldızo Yayın Yönetmeni: Turhan Cünayosorumlu Müdün Mehmet Sucu 0 Cörsel Yönetmen: Dilek Akıskalı o Yayımlayan. Yenl Cün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. o Baski: Merkez Gazete Dergi Basım Yayıncılık San. ve Tic. A.S. Barbaros Bul. NO:125 BESİKTAS o Idare Merkezi: Türkocaöı Cad. No: 3941 Cağaloğlu, 34334lstanbul, Tel: 0 (212) 512 05 05 0 Cumhuriyet Reklam: Cenel Müdür: özlem Ayden / Cenel Müdür Yard.: Semra Yazıcı / Reklam Müdürü: Hüseyin Dalkıran Yerel sürell yayın o Tel: 0 212 512 47 78 512 48 30 Fax: 0 212 513 84 63 tan öbür uca gidebiliyor okur, çünkü ya anlatılan her şey gerçek ya da hepsi hastalıklı bir zihnin yalanları. Oysa roman bittikten sonra her ikisinin de doğru olmadığı anlaşılıyor. Romanın başında verdiği uykudan çıkmamışlık hali ile anlamak gerekiyor tüm romanı. "Dün Gördüm Gece" hem dili hem de yapısal özellikleri açısından çok önemli ve güzel bir roman. Ayrıca geçtiğimiz günlerde Selahartin Kaya Roman Ödülünü kazandı. Bu romanı diğer romanlardan ayrıran özellik, hiç sözcük ve düşüncelerde cimrilik etmemiş olması ama aynı bu yüzden kitap çok zor okunuyor. Kostümcü "şaşkınlığım, sadece... nasıl başanyorsunuz, böyle, hem hep konuşup hem hiçbir şey anlatmadan!" dediğinde (s. 63) kuşkusuz romanı da kast ediyor. Bedirhan Toprak dencmek istediği biçem uğruna öyküyü gcri plana itmiş. Tamamı birkaç paragrafa sığacak öyküsünü üç yüzün üstünde sayfaya taşımış. Başka bir açıdan baktığımızda da hayatının ancak çok kısa bir zaman dilimini bildiğimiz kahraman hakkında hiçbir şey bilmeden onu tanımamızı sağlamış. Romanın sonlarına doğru imla hatalarının çoğalması dikkatimi çekti. Sözcükleri kendince yazan ve dili esneten bir yazar olduğu için çoğu önemsiz görünse de düzeltmenin buna daha dikkat etmesi gerekirdi. Yazının başında sözünü ettiğim makalelerden dolayı yazara karşı duyduğum soğukluk, gördüğünüz gibi makalelerde kaldı ve romana yansımadı.* «su@yazmsanati.coai Dün Gördüm Gece Bir Rüya/ bedirhan Toprak/ Gendas Yayınlart/ 2004/ 311 say/a. SAYFA 3 C U M H U R İ Y E T K İ T A P