Katalog

Yahudiliği anlamak için Çetin Altan UÇUK Harflere sığmayan birkozmos sartıoşluğunu tattırma cinnetine tutulmamış kalem, kâğıt üstünde Yenicami daktilosunun dilekçesi kadar bile iz bırakmaz... Uçuk, Usta kalem Çetin Alton'ın yaklaşılmamış konulan, sakızlaşmış konutann yanında çeşnili bir harmanlamayla ayağa kaldırdığı biryazı demeti... îbrahim'in çocukları Yahudiliği Anlamak' adlı kitap bir barış çağrısı yapıyor. Binlerce yıldır varlığını sürdüren din farklılığını iyi niyetle aşmaya, diğer dinlerle yakınlaşmaya çalışıyor. Reuven Fireztone, Yahudilik üzerine günlük yaşamdan felsefeye, israil'in kuruluşundan Tora'ya kadar çok geniş bir yelpazeye yaydığı düşüncelerini keskinleştirmeden' okurlarıyla paylaşıyor. • Tufan ERBARIŞTIRAN bir bakış açısıyla irdeliyor. Tora'nın ilk beş kitabında (yaratılış, Mısır'dan çıkış, Levililer, çölde sayım, yasanın tekrarı) evrenin yaratdması, Yahudilerin Mısır'dan kaçması, kendi içlerindeki sosyal ve siyasal değişim anlatılır. Yazar bunları irdelerken bir yandan da îslamiyet ile olan bağlantıları dile getiriyor. Sözgelimi, aynı babanın (Ibrahim) çocukları olduğumuzu, iki dinin erkeklerine sünnet yapıldığını, kurban olayını ve daha birçok ortak konuyu gözler önüne seriyor. tbrahim geniş çaplı bir düşünceye göre tektanrıya inanan ilk insandır. Bu durum îslamiyetin Kutsal Kitabı'nda da îbrahim ilk inanan insan olarak tanımlanır. îbrahim'in bilinen öyküsünde karısı Sara çocuk doğuramamıştır. Hizmetçisi Hacer ikinci eş olarak onunla evlenir ve îsmail dünyaya gelir. Daha sonra Sara ilk kez doğum yapar ve Ishak'i dünyaya getirir. Bazı tarih ve teoloji uzmanları Arapları Ismail'in soyundan, Yahudileri ise Ishak'ın soyıından diye tanımlar. Bunun gerekçesi ne olursa olsun, sonuçta aynı babadan olma iki erkeğin soyıından gelen toplumların kendi aralarında bu denli çatışmaya girmesi anlamsız değil midir ? En azından HabilKabil örneği kadar derin bir felsefe içerdiğini söyleyemeyiz. Soru önemlidir ve yanıtı bulunmahdır. KURBAN Kurban edilme olayı da çok önemli bir bağlantı içermektedir. îarirı tbrahim'i denemek kendi oğlıınu adak etmesini söylediğinde (Îslamiyet bunun Îsmail oldııg'unu savıınur), ıshak'ın elleri ve ayakları bagianır, 'huzura' getirilir. Bilindiği gibi tanrı son anda bundan vazgeçer. Çünkii, sevdiği kulıı tbrahim sınavı başarıyla geçmiştir. Yahudilerin Mısır'dan kaçmaları da işin başka bir yakınlığıdır. Her ne kadar doğrudan bağlantılı olmasa da, Müslümanlar da Mekke'den Medine'ye göç etmişlerdir. Her iki toplumda kendi dinlerini daha rahat yaşamak için bu yolu seçmişlerdir. Hz. Musa'ya ünlü 'On Emir' indirildiğinde, yanında kimse yoktu ve tannyla baş başa idi. Hristiyanlarda ise Hz. îsa'nın yaşamı dinsel bir öğreti olarak kabul edilmiştir. Hatta bu öğreti sosyal bir yaşam biçimi anlamında kilise ile ortak biı birlikteliğe dönüştürülmüştür. Kilise önemli birkurumdur ve Hz.Isa'nın yaşamı, sözleri, davranışlan, giyim biçimi ile sıkı sıkıya bağlantılıdır. Yahudilcr'de ve Müslümanlar'da ise 'kutsal sözler' o dinin peygamberine özel olarak indirilmiştir. Hz. Musa'nın sözleri, Mısır'dan kurtuluş, Yahudilerin kendi içlerinde yeniden eskiye inanma gibi ayrıntılar ise işin başka bir kulvarıdır. Yahudiler yıllarca Hakimler tarafından idare cdilmişlerdir. (1 samuel, 8) bölümünde Yahudilerin kendilerini korumak bir kral istedikleri anlatılır. Tanrı bunun üzerine Saul'ıı kral olarak onaylar. Sonraki yıllarda Davut, Süleyman ve diğerleri çeşitli bedensel vc felsefi hatalar yaparlar. Yahudi topluK İ T A P S AYI 764 ANONIM KITAP Ahmet Karcılılar Roman "Kitabın özeti şu: Yazarları bilinmeyen kitaplar yayımlayan Anonim Kitaplar adında biryayınevl var. Bu yayınevinin editörü kitaplann sonsuza dek anonim kalması için yazarlannı birer birer Öldürüyor... Hasan Öztoprak Roman DEVAMI HAYAT \ Imkânsız Aşk'ın yazan Hasan Öztoprak bu kez, irili ufaklı iktidarlar tarafından çevrelenmiş roman kahramanlarının hayata tutunabilmek ve hayattan vazgeçmek arasındaki dar alanda geçen hüzünlü hikâyesini anlatıyor. D AŞKIN KÖR NOKTASI Kevork Kirkoryan Öykü Büyümüş de küçülmüş öyküler ve sanal gezintiler... Hepsi bu kitapta... Hayatı silkelemeden, aşkı hırpalamadan, ıkisinin arasında sıkışıp kalan o kör noktayı fark etmek için,.. KUYUDAKİ TAŞLAR Öykü Kerem Yıldız Delinin teki kuyuya attığı taşlanyine kendisi çıkarmaya çatışır ve çıkardıklarmı gösterirse ne olur? "Kuyudaki Taşlar'a bakanlar, bellibiramacayüruyen, başlangıçta nedeni bilinmese de komik, komik olduğu kadar saçma, "saçma" olduğu kadar "mantıklı" bir kitapla karşılaşır İnkılâp Kitabevlerinde ve bütün kitapçılarda. *SI* I M K J L A P I www.inkilap.com SAYFA 28 inler arası savaşlar, kavgalar, tartışmalar tarih boyunca sürmektedir. Herkes kendi inancını 'diğcrinden' üstün görmekte, başkasının inancına önyargıyla yaklaşmaktadır. Bugün evreni tanımak için gökyüzüne açıldığımız, atomdan daha küçiik parçalar bulduğumuz, DNA'lar iîe oynayarak yeni tip insan nesli yaratacağımız yüksek bir teknolojiye ulaştık. Ne yazık ki hâlâ inanç üstünlüğü tartışması/kavgası yapmaktayız. Reuven Firestone, binlerce yıldır süren bu anlamsız kavgalara/tartışmalara/savaşlara iyı nıyetli bir çalışma ile karşı çıkıyor. Dinlerin ortak yönlerini, temel ilkelerıni, sosyal yaşama olan yansımalarını kısa özetler halinde karşılaştırmalı olarak sunuyor. Yahudi ve lslam düşüncesi tarih içinde sıkça karşı karşıya gelmiştir. Çeşitli nedenlerle bu iki din inananları arasında bazen barış ve sevgi, bazen de kavga ve savaş yaşanmıştır. Çoğu insan neden savaştığını bile bilmeden, temel nedenleri anlamadan eline silah alarak yola koyulmuştur. tşte R. Firestone işin felsefi boyutunu temel almakta, özellikle Yahudiliği ve Islamiyeti bu açıdan dcğerlendirmektedir. Her iki dinin felsefi anlamda birleştiği, yakınlaştığı ortak noktaların sayısal çokluğuna dikkat çekmektedir. Kitabın sunuş yazısında şöyle bir tümce vardır. "Üc tek tanrılı din içinde birbirine en yakın olanları îslamiyet ve Yahudilik'tir ' Yazar buradan yola çıkarak iki dinin felsefi anlamda birbirine çok yakın olduğunu imliyor. Hiç kuşku yok ki, işin pratik yanında ve bazı sosyal/tarihsel kökeninde geniş çaplı ayırımlar olacaktır. Yazarın izlediği yöntem basit ve anlaşılır bir yol içermektedir. llk Kutsal Kitap olan Tora'nın Hz. Musa'ya indiriliş gerekçesini, dönemin sosyal ve tarihsel sorunlarını olabildiğince yansız C U M H U R İ Y E T