Katalog

E Y L 0 L 0 0 • Fethi Naci, Eleştiri Günlüğü'ne, "Bakhtin'i Okurken" yazısının ikinci bölümüyle devam ediyor 3. sayfada ü Barış Doster, bir Atatürk kitapları setini tanıtıyor .8. sayfada • Betül Çotuksöken, Chomsky'nin 'DilveZihin'ini tanıtıyor AO. sayfada • Şükrü Argın, Robin Le Poidevin'in "Ateizm"ine bakıyor u sayfada Cumhuriyet I Z Bektaşiliği ve Aleviliği araştırârTlir tarihçi KITAIP Reha Reha Çamuroğlu, çoğumuzun özellikleIsmail adlı romanıyla tanıdığı tarihçimiz. Dönüyordu, Sabah Rüzgân, Tarih Heterodoksi ve Babaîler, Değişen Koşullarda Alevîlik gibi birçok incelemedeneme kitabının yazarı olan Çamuroğlu, Şubat 1999'da okurun karşısına ilk romanı îsmail'le çıktı. Şah Ismail'in yaşamını anlattığı bu romanı büyük ilgi gördü. Çamuroğlu, şimdilerde ikinci romanı Son Yeniçeri'yle karşımızda... Son Yeniçeri ae adından tahmin edebileceğiniz gibi bir tarihsel roman. Yazar, Osmanlı'nın 17691828 kesitini sunuyor bizlere. Yazar bu kesiti sunarken, kendi deyimiyle edebiyatın özgürleştiriciliğinden yararlanıyor... Bu yılın Hacı Bektaş Dosduk ve Barış Ödülü'nü de alan Reha Çamuroğlu'yla tarihi, romanı, Son Yeniçeri'yi konuştuk. ÖMER ŞİŞMAN eha Bey, yazarken hangi yönünüz ag'ır bastyor, romancılıg'ınız mı tarthçıhğtntz mı? Estetik kaygtlar ne kadar önemlt? Bu noktada çok net bir cevap vermek istiyorum. lsmail'de her şeyden önce tariheiliğim belirgin bir şekilde ağır basıyor. Son Yeniçeri'de de tarihçifiğim ön plana çıkmakla birlikte biraz daha edebiyat tarafı ön plana çıktı işin. Ama bu ikisi birlikte, gerek îsmail'deki gerek Son Yeniçeri'deki tarihçilik de, seçümiş, bilerek ön plana alınmış bir tarihçüik. Tarihî roman türünün tarih tezi içeren ürünleri oldu bugüne kadar. Son Yeniçeri ve Ismail de tarih tezi içeriyorlar. Fakat zannediyorum, bundan sonra tarihçiliğimin yanı sıra edebî kaygüanmın da temel olduğu kitaplara yöneleceğim. Pekt, roman yazmaya nastl karar verıyorsunuz? * Tarihsel bir olay, olgu ya da kisiyi edebi bulduğunuz için mi? * Tarthın kitlelere roman formunda daha kolay ve etkin anlatılabildığıni düsündüğünüz için mi? * Yoksa tarihi roman yazmak, sadece edebi yammztn stzi ittiği zorunlu bir uğraş mı? Şu ana kadar benim tarihî romanlanmda tarihciliğim ağır bastı. Bu nedenle karakterlerime getirilen eleştiriler çok önemli değil. Benim ijin tarihî süreç, tarihe bakış, tarihi yorumlayış önemli. Çünkü zaten bu bilinçli bir tercih. Ama beni romanla ya da romanın, edebi R yatın özgürleştiriciliğiyle tarih anlatmaya yönelten, belgelere dayanarak ya da klasik tarihçi araçlarına dayanarak bir dönemi zifıinde yeniden kurgulayıp okura sunmanın neredeyse imkânsız olusu. Okurun aklma, merakına hitap edebilirsiniz ama duygulanna hitap etmeniz çok zor. Bu kez de alan çoğu zarnan hamâsi nutuklara Icalıyor. Yani vatan, millet sevgisinden başlayıp bir süriı hamâsi örnekle süren bir yazın dolduruyor ortalıftı. Dolayisıyla burada, bu yeniden kurgulama işini edebiyatın özgürleştiriciliğincİen faydalanarak yaptım, diyorum ben. En azından bu iki kıtabım için bu böyle. Son dönemlerde tarihi romana büyük tlgı var. Bu durumu neye bajfhyorsunuz? *Kesmî tarihe olan tepkiye mi? *Bilımsel araşttrmalara soğuk bakan okuyucunun kolaycıltğma mı? * Tariht öğretmenin yant sıra roman zevki vermesine mı? vb. Tarihî roman, tarihsel roman Türkiye'de hep yazıl dı, hep ilgi gördü. Bir dönemlerin en çok tartışılan kitaplarındanbiri Devlet Ana'dır. Devlet Ana da tarihsel romanın bir örneğidir ve Türkiye'de çok tartışılmıştır. Bu, çok yeni değil. Ama dünyada yeni bir olgu. Bütün dünyada yaygın bir şekilde tarihsel roman yazılıyor, okunuyor, tartışıüyor. Bence okuyucu burada kendi eleyiciliğini kullanmah, kitaplan kendi süzgecinden geçirmeli. Tarihsel roman başlığı altına bu alanda çıkmış bütün kitaplan koyarsanız, bu çok büyük bir haksızlık olur. Yazılmış en kötü romanlar ile Dostoyevski'nin romanlannı aynı kaba koysanız da, okur bunu ayıklayacaktır. Dünyada bugun bir eğilim var: tarihsel roman çok okunuyor, yazdıyor. Fakat başka iki tür de çok okunuyor: Bunlaraan biri bilimkurgu bir diğeri fantastik. Ve bunlar Türkiye'ye yansıdı. Türkiye'de en az tarihsel roman kadar bilimkurgu, en az tarihsel roman kadar fantastik okunuyor. Bu üçüyle ilgili bir şey söylemek gerekiyor. Yani sadece tarihsel roman üzerine bir şey söyleyip bu işin içinden çıkamazsınız gibi geliyor bana. InDevamı 4. sayfada. CUMHURİYET KİTAPS/»// 603