Katalog

Karikatürcüler Derneği'nin "Nasreddin Hoca'nın Torunlan" dizisinden çıkan en anlamlı albüm Türk karikatürünün duayeni Necmi Rıza Ayça hocamıza ait. Çünkü o albüm çıktıktan birkaç gün sonra sevgili hocamızı kaybettik... CİHAN DEMİRCİ Karikatürümüz bir koca çınannı daha yitirdi. Necmi Rıza Avca lümleri... Necmi Rıza ustanın özellikle "kadın desenleri"nin karikatür tarihimiz içersinde apayrı bir yer tuttuğunu belirtmekte bir lcez daha fayda var. Resim yeteneğine sahip bir çizer olan Necmi Rıza usta zaten son yıllarda kendini epeyce resme vermişti, bu kitapta bir resim çalışması görülüyor ama umanz ilerde onun resim çalışmalarmın yer alacağı bir başka albüm de çıkar karşımıza... Ülkemiz topraklarındaki karikatür serüveninin 131. yılmdayız. Necmi Rıza usta bu 131 yülük serüvenin tamı tamına 74 yılında niç yorulmadan hep o dimdik haliyle çizdi. Son 3Oyıldır herhangi bir gazetede ya da dergide çalışmamasına rağmen o her gün evinde sanki çizdikleri bir yerlerde yayınlanacakmış gibi disiplin içersinde çalıştı durdu. Mesleki heyecanını hiç kaybetmedi. Karikatürcüler Derneği'nin bütün etkinliklerinde ilk onun girdiğini görürdünüz kapıdan içeri. Bundan 5 ay öncesine kadar her gün kilometrelerce yürürdü. Darphanedeki evinden Cağaloğlu'na dek yürürdü Necmi hoca. Sıcak ama çok sıcak çorba içmeyi ve ille de kuru fasulyeyi çok severdî Necmi Hoca. Yemek yerken müthiş bir keyif alırdı, tadını çıkarırdı, mutlu olurdu. Yanındaki arkadasları ondan hep 3040 hatta 50 yaş küçÜK insanlar oldu. îtiraf edelim artık, o bizim engencimizdi!.. Ne üzücüdür ki, onun bu kitabını bir Metin Peker organizasyonuyla keyif dolu bir rakı sofrasında, onunla kadeh tokuşturarak kutlamak kısmet olmadı. Sevgili Necmi Rıza bizim hayat dayanağımız, yaşama sevincimizdi. Bundan sonra işimiz gerçekten çok daha zor olacak. Gözlerim artık örneği kalmayan o "tok imza"nın elimde tuttuğum vefa yüklü albümüne dahp gidiyor... Aklıma onun sevgili Semih Poroy'la olan ve sonrasında bize de akseden o karşılıklı atışma cümlesi geliyor. Ben de ellerimi ileri doğru uzatarak bu son îstanbul beyefendisini arıyorum, ama artık bulamıyor ve onu bulamayınca da bu kez biraz da çaresizlikten gene o cümleyle noktayı koyuyorum; "llahi Necmi usta, çok şakacısınız beyefendi!.." • Necmi Rıza Albümü/ Karikatürcüler Dernegi Yayını / Şubat 2001 / 120 s Moskrid hoyscan O nunla ılk tanışmam 1982 yılımn sonlarında olmuştu. O zamanlar çalıştığım Güldürü Üretim Merkezi'nde sevgili patronumuz Müjdat Gezen "Pazartesi Toplantılan" adı altında bir toplantı düzenliyordu. Bu toplantılar sayesinde her pazartesi çok önemli bir usta mizahçı, karikatürcüyle söyleşi fırsatımız oluyordu. Bu toplantılardan birinin de konuğu Necmi Rıza Ayça ustaydı. Toplantının sonunda Müjdat ağabey o zamanlar hazırladığımız günlük mizah sayfasını kastederek Necmi Rıza ustaya; 'Hocam, söyleyin bize, bizim yaptığımız şu sayfada sızce eksik olan nedır? ' diye sormuş, sevgili Necmi Rıza hoca da, sayfayı şöyle baştan aşağı bir süzerek; "Müjdatçım her şey iyi güzel de nasıl diyeyim, şövle tok bir imza eksik burda" demişti. Işte Necmi Rıza o gün bugündür benim için hep "tok bir imza" olmuştur!.. (Aynca laf aramızda onun yemek tutkusunu, ağız tadı diişkünlüğünü bilenler için de oldukça uygun bir tanımlamadır aslında bu!) biriki şey söylemeden de geçemeyeceğim. Sevgili Necmi Rıza ustayla belki de hayatımın en zor röportajlarından birini yaptım. Zira kitabın çıkmasının uzaması sürecinde bu roportaj epeyce makaslandı. Sevgili Necmi Rıza usta, rahatsızlık yaratacağını düşünerek bazı bölümleri çıkarttırdı, ki bu da onun en doğal hakluydı, çünkü bu onun albümüydü. îlerde kısmet olursa kesilmemiş halini bana ait bir kitapta kullanacağım, çünkü mizahımızın ve Karikatürümüzün bu tür belge birikimine çok fazla ihtiyacı var. Kartzmatlk patron "TokblPlmza" Işte o sevgilı "Tok bir ımza'yı bizler neyazık ki 6 Mart 2001'de yitirdik... Oysa biz onu hep yaşayacak sanan bir avuç çizerdik çevresinde... O yaşadıkça bizler de güç alıyorduk hayattan. Şimdi bu taze ölümiın şaşkınlığı içersinde eğer başarabilirsem onun ölümünden oirkaç gün önce basılan ilk albümünü tanıtmaya çalış,acağım sizlere... Kendisıyle 1997 yılının Haziran ayında bir pazar günü oldukça uzun bir röporta) yapmıştım. Bu roportaj sonrasında ortaya çıkan bir gerçek beni çok etkiledi. Necmi Rıza ustanın dergi kıvamındaki Akbaba yıllıklarını saymazsak, 87 yaşına dek yayınlanmış bir tek kitabı bile yoktu. Bu durum bana çok çok koymuştu. Bu röportajında yer alacağı bir kitabın çıkması için o zaman çevremi zorlamaya başladım açıkçası. Karikatürcüler Derneği'nin 1999'da baslattığı "Nasreddin Hoca'nın Torunlan' dizisi imdadımıza yetışmişti ama gerek Necmi Rıza ustanın titizliği, gerek albümün dizaynını ilk üstlenen kişinin zaman sorunu, gerek başka tersliklerle bu albüm gecikti de gecikti... Albüm geciktikçe Necmi Rıza usta bana dert yandı ama kıtabın daha sonra tasarımına ve iç hazırlığına el atan Muhittin Koroğlu'nun da yoğun gayretleriyle en azmdan, hiç olmazsa Necmi Rıza ustayı kaybetmeden yayınlandı. Ölümünden 9 gün kadar önce Muhittin Köroğlu arkadaşımız elindeki albumle koşturarak Necmi Rıza ustaya gitti ve evindeyattığı yatakta ona albumünu sayfa sayfa çevirerek okudu ve gösterdi... Hastalığı nedeniyle yattığı yatakta eriyip küçülen o dev cüsseli Istanbul beyefendisinin yüzünde derin bir mutluluk oluştu... Necmi Rıza'nın bu macerah albümü Karikatürcüler Derneği Başkanı Bedri Koraman ve Kultür Bakanı tstemihan Talay imzalı sunuş yazılarıyla başlıyor. Necmi Rıza ustanın meslektaslan ve yakın dostlarıvla görüldüğü özel fotoğraflarla süslü albumde kendısine yazılmış kimi mektuplar da yer alıyor. Kitapta daha sonrakı sayfalarda benım onunla 1997 de gerçekleştırdiğim uzun röportaj yer alıyor. Tabii bu röportajla ilgili CUMHURİYET KİTAP SAYI 580 Bu röportajda da gorüyoruz ki, Necmi Rıza nın hayatının dikkate alınır bir kısmında, en önemli yer tutan kişi Akbaba'nın karizmatik patronu Yusuf Ziya olmuştur. Onun yanından çeşitli kereler ayrılmış ama her defasında tekrar geri dönmüştür sevgili Necmi Rıza usta... Kitabın ilerleyen bölümlerinde Necmi Rıza'nın o unutulmaz dergi kapaklarından örnekler çikıyor karşımıza... Kitapta ustamızın Akbaba, Karikatür, Amcabey, Atmaca, Pardon, Şaka ve Çağdaş Mizah dergilerine yaptığı kapaklardan örnekler yer alıyor. Sonrasında onun çeşitli dönemlerde yaptığı portrelerden örnekler gorüyoruz. Benim için çok değerlidir, onunla en son 25 Ekım 2000'de Gazeteciler Cemiyeti'nde buluşup ye mek yemiş ve röportaja son şeklini vermiştik. Necmi hoca o gün portremi yapmaK için bir fotoğrafımı almıştı, o portrenin bu kitaba girmesini istiyordu. Portreyi yaptıktan t i r süre sonra hastaneye yattığını duyduk ve onu son olarak da şubat ayında çizer arkadaşlarla evinde ziyaret etmiştik Kitabın tabii ki en önemli bölümleri Necmi Rıza'nın siyahbeyaz ve renkli karikatürleriyle baş başa kaldığımız bö Necmi Rıza ve Aziz Nesin. Aşağıda Necmi Rıza'nın calı;tığı dergllerden blrkaçı. Kendl kalemlnden, Necmi Rıza Ustte Ise Guzel Sanatlar Akademlsl yılları SAYFA 9