Katalog

NURİ DİKEÇ runo, clini Carolline Yessayan'ın bacağına koyarkcn gerçekte ona evlenme teklif ediyordu. Erişkinliğe geçiş döneminin başlarındaydı nenüz. Birkaç öncü bir yana anne ve babası kötü birer örnek oluşturuyordu önceki kuşakla evlilik, cinsellik ve aşk kpnusunda oıağandışı bir bağ kurmuştu. Ücretli kesimin gelişmesi, 50'li yıllann hızlı ekonomik bünyesi miras kavramının gerçek önemini koruduğu giderek küçüTen sınıflar dışında mantık evliliğini çökcrtmişti. Evlilik dışı cinselliğe hep çekingen yaklaşan Katolik Kilisesi, kuramlanna daha uygun gördüğü ("erkek ile kadını O yarattı"), doğal amacını oluşturan barış, bağlılık ve ask uygarlığına doğru atılacak ilk adıma daha elverişli olan "aşk evliliğini" coşkuyla karşılamıştı. O ydlarda Katolik Kifisesi'nin karşısındaki tek tinsel güç savılan Komünist Partisi de aynı amaçlar doğrultusunda çalışıyordu. Bu nederde 50 li yılların gençleri ortak bir sabırsızhkla "âşık olmayı" bekliyordu... Değişim Beldesi 1975'te bir grup eski 68'li tarafından işin doğrusu bunların hiçbiri 68'de herhangi bir şeye katılmamıştı; altmışsekizli "ruhunu taşıdıklarını söylemck daha yerinde olur Cholet'nin biraz güneyinde, içlerinden birinin ailesine air çok geniş camlık bir arazi üzerindc kurulmuştu. 7Ö'li yılların başında moda olan özgürlükçü ülkülerin izlerini taşıyan bu tasarı, somut bir ütopyayı havata geçirmeyi, yani öz yönetim ilkeleri ile bireysel özgürlüğe vc dolaysız demokrasiye saygı ilkelerine bağlı olarak "burada ve şimdi" yaşamak için çaba harcanacak bir ycr kurmayı amaçlamışlardı. Ne var ki, Beldc yeni bir topluluk oluşturmuyordu. Daha gösterişsiz t>ir biçimde, bir tatil yeri kurmak söz konusuydu. Bu girişimin yandaşları yaz ayları boyunca, önerilen ilkelerin uygulamasıyla yüzleşme fırsatı bulacaklardı. Bir de çeşitli türden işbirliklerine, yaratıcı tamşmaları, insancıl ve cumhuriyetçi bir anlayış çcrçcvesinde harekete geçirmek amaçlanıyordu. Miche! Houellebecg'in, Fransa'da 350.000 baskı yapan, çok kısa bir sürede "Değerli Kitap olarak 22 dilde çevrilerek edebiyat diinyasını ayağa kaldıran "Temel Parçacıklar"ı dilimizde de yayımlandı Eleştirmenler tarafından "olay adam" olarak tanımlanan Houellebecü kitabında, bu yüzyılın son on yıünın edebi bir resmini yansıtıyor. Michel Houellebecq yalın bir dille ve büyük bir doğrulukla şanssız yaşamını, üvey kardeşlcri Bruno ve Michel'i önce bir Fransız vilayetinde, sonra Paris'te anlatır. 68' Kuşağı'ndan sevgisiz, egoist ve kendisini seksüel doğrularına adamış bir anneyi ve onun yaşam boyu devam eden rahatsızlığını ve yalnızlığını paylaşır bu üç çocuk. Bruno kendi fantezılerinin, tuhar kararları sonucunda bir seks kurbanı olur. Michel moleküler biolog'dur ve kimseyle ilişki kurmadan araştıncıhk, süpermarket ve psikofarma arasında geçirir yaşamını. Bu yaşam bir Genteknolojisi Enstitüsiinde ölümsüzlük ve cinsiyetsiz insan klonlamaya kadar devam eder. Kısaca Temel Parçacıklar için büyük bir ahlaklının ahlaksız romanıdır diyebiliriz. Michel Houllebecq 1991 yılında H.P. Lovecraft üzerinc 'Denemeler'ini yayımladı. Onu "Le sens du combat", Rester vivant" ve La poursuite du bohheur gibi şiir kitapları (bandları) takip etti. 1994'te ilk romanı Extcnsion du domaine dc la Lutte (Ausweitung der Kampsfone, Wagenbach 1999) yayımladı. Du Mont Kitabevi 1998'de Les Particules elementaircs vc Essayband lnterventions romanlarını yayımladı. Michel 1 Iouellebecq Revuc Pcrpcndicualire isimli tanınmış Kültür dergisinin kurucu üyelerindendi. • SAYFA 8 Fransa'da 20. yüzyılın yazarı Michel Houellcheca Michel Houellebecq 1958'de La Reunion'da doğdu. Ailesi neredeyse kendisine ve kız kardeşine ilgisizdi. Onu, beş yaşındayken kendisini büyüten anneannesine verdiler. Michel Houellebeca bir ziraat mühendisidir ve Nationalversammlung için bilgilendirici (informatiker) olarak çalışmıştır. Şu anda Paris ve îrlanda'da yaşamaktadır. Michel Houellebeca 1991 yılında H.P. Lovercrart üzerine Essays'ini yayımladı. Onu Le sens du combat, Rester vivant ve La poursuite du bonheur gibi şiir kitapları (bandları) takip etti. 1994'te ilk romanı Extension du domaine de la Lutte (Ausweitung der Kampfsone, Wagenbach 1999) yayımladı. Du Mont Kitabevi 1998'de Les Particules elementaires ve Essayband lnterventions romanlarını yayımladı. Michel Houellebecq Revue Perpendicualire isimli tanınmış Kültür dergisinin kurucu üyelerindendi. Michel Houellebecg Grand Prix National des Lettres ödülü sahibidir. Les Particules elementaires için 1998'de 60.000 DM ile onore edilmiştir. Jüride tanınmış yazarlardan Julian Barnes, Mario Vargas Llosa ve Philippe Sollers gibi kişiler de bulunmuştur. . • ., • Ure dergisinden Catherine Arnand'm röportalı E xtension du domaine de la lutte'ten dört yıl sonra, 1 Iouellebecq, yüzyılın sonunda cinsel anlayışlarımızın acıklı eörüntüsünü gözler önüne sererek, can alıcı bir noktaya temas ediyor. Yine de umut, tünelin sonunda. Bu ikinci roman da bir kült kitap olacak mı? Doğa onu, olaganüstü bir incelik, silik bir görüntü, uçan iki cl ve çok canlıLir zekâyla donatmış. Extension du domaine de la lutte'ten sonra, 40 yaşındaki Michel Houellebecq, yeni bir romansı oyunun temsilciliiini yapıyor. Yazmak için yazmak tarartarlarının aksine, safalannı dolduran çiğ, beyaz ve yaralayıa ışığı süzmeksizin, uünyayı olduğu gibi yazmak ve düşünmek hakkını savunuyor. Temel Parçacıklar, saçlarınızı yolduracagı gibi gözyaşlannızı da akıtacak klinik ve dokunakL bir roman. Houellebccq, sevme özürlü, biyolog Michel ile saplantılı Bruno kardeşlerin kaderini çizerken, 1950'lerden bu yana cinsel anlayışlarımızın tarihini de gözden geçiriyor. Aynı zamanda materyalizme ve Hıristiyan inanç çağına son verecek olan genetiksel bir düzen değişimi üzerine de düşünmeyi öneriyor. "Agde, altı dakika." Tren durur. Çıplaklann, buradan beş kilometre uzaktaki yazlığında, coşkunun oldıığu kadar aklın da gücüne inanan bu Pierrol'yla .sckiz saatlik yol sohbeti. Kendinizi birkaç kelinıeyle anlatabılir misiniz? Sinirli denilen tiptenim: Heyecanlı, ilkel, faal olmayan. Bir yerine on göze sahibim: Bu yüzden dünyayı daha net görüyorum. Enteiektüel alanım değişkendir, kimi zaman çok güçlü, kimi zamansa bomboş. Aynı şey, sekse olan ilgim için de geçerli. Birçok yönden manikdepresif bir portre çizerim. Koruma altma alınmış Agde Burnu, insanın cınselliğjni yaşaması ve romanınızda çizdiğiniz iyi çocuk için ideal bir yer mi? Bazı şeyler biraz değişmişse de evet. Deniz kırlangıçlarının korunması için çalışan çevreciler, aptalca kavgalarını kazandılar: Çirtler artık kumsalda cglenemiyorlar. Bilimsel araştırma merkezleri her yerdc karşınıza çıkıyor... Sonra, Cleopâtre gece kulübünün, porno filmler izlenmesi için bir ekran koyması da kötü bir • Filmdeki pornografi, kisiyi edilgenliğe itiyor. Üstelik, bir tür rekabet duygusu da getiriyor. üyuncular, performanslarıyla izleyiciyi küçük düşürüyor, onlann çekingen kalmalarına neden oluyorlar. Romammzda, Bruno'nun ve Michel'in cinelyaşantılart birbirine taban tabana ztt: Biri tamamen istek dolu, diğeriyse bu konuya tamamen ilgisiz. Kitamntzla, bu soruna son vermek mi istediniz? Evet, artık cinsellik üzerine hiçbir şey söylememek ve tüm açılardan eksiksiz bir liste yapmak istiyordum. Ancak yine de söyleyecegim bir şeyler kaldı. Aynca, ikinci kişi Raphael Tisserano'ya önceki romanımda gercek değerini verememiştim. Bu kez bunu başarmak istiyordum. Bruno ve Michel, ilk iki karakterimin birer uzantısı. Yine de Extension du domaine de la luttle'le arasında farklar var. Bu roman traiik olmaktan çok tarihi. Bu İKİ karakter neyi temsil ediyor? Yeni bir lanus mu? Bir otoportre mi? Dönemin bir fotoğrafı mı? Bruno cinsel isteği, Michel ise isteksizliği temsil ediyor. Bruno'nun edebî, Micnel'in ise bilimsel formasyonu var. Birincisi materyalist, diğeri pozitivist. Bruno için, Rester Vivant'da dile getirdiğim ilkeyi aynen sürdürdüm: "Toplumların, direncinin en az olduğu, yaralarının bulunduğu noktalan varuır. Parmağınızı yaranın üzerine koyun ve bastırın. Kimsenin duymak istemediği konulan deşin. Hastaliktan, çöküntüden, çirkinlikten bahsedin. Ölüm ve unutulmak konularında konuşun. Kıskançlık, duyarsızkk, yoksunluk, sevgisizlikten dem vurun. îğrenç olun, dogru olacaksınız." Michel ığrenç değıl. Doğruluğu nereden geliyor? • Yeni başlayan bir yazar için iğrenç olmak, doğru olmanın kolay biryolu. Ancak, beğenmenin de yasak olmadığını keşfettim. Michel sevmeyi bilmiyor ve sevilmeyi kabul etmesi için uzun zaman geçmesi gerek. Fakat bu zaman onun için yararlı oluyor: Araştırmaları onu, temel oluşturacak buluşlara götürüyor, bayağı istekle en ufak benzerliği olmayan öğrenme isteğinc ulaşıyor. Bu iki istek bir arada olabilir mi? • Bir arada olabilirler, birbirlerinin alternatifi olabilirler ya da birbirlerinden tamamen kopuk olabilirler. Einstein'ı ele alın, büyük bir bilgin ve baştan çıkarıcıydı. Emmanuel Kant ise tersine, arzuyu hiç tanımadı. Belki de bu yüzden, tapyoka keyfi, reçelleri, Könisberg'i terk edememesi gibi ufak tefek tuhaflıklarıyla, çok heyecan vericiydi. Birinin, sizi neden heyecanlandırdığını açıklamak zordur. Michel ve Bruno, her ikisi de uygunwz tipler. Hangisini tercih edersiniz? Hiç şüphesiz Michel'i. Onun aldını kendiminlune tercih edebilirim. Nc eksik? • Her şey. Bugünün insanı sevgiden, toplumdan ve güven veren bir varhkbilimden yoksun. Çünkü çağdaş bilinç, ölüm koşullarına henüz ayak uyduramamış durumda... Ve genel bir para sıluntısı var. Kahramanlarımz çok duyarlı ve insanilcr Aynı zamanda, onları teknik fisler, klinik vakalar olarak niteliyorsunuz. • Gerçeğe bakın: Bugün kim ruhtan ya da psikoiojik derinlikten bahsediyor? XX. yy. bilimin, materyalist bir varlık bilimin ve determinizmin zaferidir. Artık insanın herhangi bir davranışını açıklamak için, birtakım sayısal parametre Iisteleri nazırlanıyor: Hormonlar, vs... insanı nörohtyolopk bir varlık olarak kabul ctmekten yana mısınız? Romancı, kendi çağına aittir. Eğerdiirüst olursa, geleneksel romandaki karakter sorununa dikkat edecektir. Bir insan ne ister? Bilincinin temeli nedir? İnsan CUMHURİYET KİTAP SAYI 528 Öğrenme isteği Enteiektüel aianm değişkeııdlp fikirdi. •Yani? ' ' Yani, çiftler sevişmek yerine film izliyorlar. Bana öyle geliyor ki, pornografik filmlerin sekse getirdiği profesyonelce yaklaşım, belgesel nitelikte olmasa bile, insanın cinselliğini ekran karşısında mastürbasyon yaparak yaşamasına yol açacak ve bu da cinsel ilişkileri azaltacak. Bu çok acı. Pornografi arttıkça seks azaltyor. Bu çelişkiyi nasil açtklarsınız?