Katalog

1 e E V L 0 L 1 9 9 9 • Fatma Oran, Leyla Erbil'le 'Karanlığın Günü' üzerine söyleşti.. 8.sayfada • Rus gözüyle 'Ulusal Kurtuluş Savaşımız'. Prof. Şamsutdinov'un kitabını Alev Coşkun tanıttı. 14. sayfada • Dagmar Lorenz, Elias Canetti'nin iki kitabını değeriendiriyor. 16.say/ada • Mehmet Rifat'tan .Honore de Balzac. Kemal Bekyazdı lS.sayfada Cumhuriyet I 2 E K Hugo Pratfın olağaniistü kahramanı Hugo Pratt, Corto Maltese'nin 10 Temmuz 1887'de doğduğunu söyler; babası bir îngiliz denizci, annesi ise sevilla doğumlu bir Çingenedir. Dilimizde yayımlanan ilk Corto Maltese albümü "Bir Tuz Denizi Şarkısı"nda Corto'nun gençliği ile ilgili epeyce bilgi •buluruz.. Hugo Pratt'ınbu ünlü kahramanının albümleri Türkiye'de de yayımlanmaya başladı. îleride yayimlamayı düşündüğümüz çizgi roman özel sayımızın bir ilk adımı olarak ünlü kalemler aracılığıyla Corto Maltese'yi tanıtmaya çalıştık sizlere. UMBERTO ECO Maltese yada Kusurlu Cofirafya COPtO eden olmasın? Küçük ithaf yazısında, Hugo Pratt, güney denizlerine duyduğu tutkunun Vere Stackpoolc'nin Mavi Göl'ünden kaynaklandığını söylüyor. Bir anda aynı adı taşıyan film canlanıyor gözümüzdc, ama orada Corto Maltesc'nin adı bilc geçmiyor. Yani, kim bilir? Thoınas Merton mesela, Sanatçının Genç bir Adam Olarak Portresi'ndc Joyce'un inkârını okuduğunda Katolikliğc döndüğünü iddia eder. Ama ben yazarlara pek inanmam, genelde yalan söylerler. Sadccc vc sadccc metne güvenmeyi tercih ederim. Bir Tuz Denizi Şarkısı'nın kanramanları, onlar, tamamen farklı kitaplar okuyor. Bir ara, Pandora Melville'in Biitün Eserleri'ne yaslanıyor, Cai'n bir başka şarkının, ihtiyar dcnizcinin şarkısının şairi Coleridge'dcn dizeler oku.or. Italyancasını okuduğunu ve bu tercii meyi Melvillc'in eserleriylc birliktc bir Alman dcnizaltısırıda buldugunueklcyelim (bunlar Yüzbaşı Slütter'in, ölümünden sonra Escondida'da kalan şahsi kitaplığı N na aittirler, bir Rilke vc bir Shcllcy de cabasıdır; Cai'n isc sonlara doğru Euripides'ten dizeler zikreder). Viti Levu'da yerli r>ir avukatla hukuk çalışmış olan vc bir Margareth Mead cdasıyla Melanezya'nın sosyopolitik yapısından ya da Maori mitolojisinden söz edcn Cranio'yu da dikkatc alırsak, Pratt'ın kişilcrinin kcndisinden çok daha kültürlü olduğunu söyleyebiliriz. Kahramanlarımızın bu anıştırmaları ycrsiz ve öylesine midir, yoksa üslubun birer parcası mıdırlar? I laydi Cranio bir yana, iyi niyetliydi diyelim, ama baktıgımızda, kasap kaçkını Rasputin'in de okuduğunu, hem dc Fransızca okuduğunu görüriiz! Yedinci karcdc, Bougainville'in Voyagc autour du monde par la fregate du roi La Boudeuse et la flute l'Etoile'ini kanştırırken buluruz onu. Bu, kitabın 1771 yılındaki ilkbaskısı değildir: Raspu tin'deki nüshanın tersine, ilk baskı anonimdir, kapakta yazar adı geçmez; oysa boyutlar aynıdır, bu daha son ra ciltlenmiş özgün bir in tjuarto olabilirdi, ama o zaman da rutubetle küfün böylesine ender bulunan bir kitabı mahvetmiş olması yazık olurdu; aslında, alrıncı karede iiç sütunlu bir sayfa sörülmektedir ve bu da bize, nüshanın 18. yüzyıldan kalma ucuz bir baskı oldih ğunu düşündürür. Kitap yan yanya açıktır; tipografik düzenleme nasıl olursa olsun, V. bölümdeyizdır: "Büvük Dönenceler'den yola çıkış; Louisiade körfezinin keşfi... Nouvclle Bretagne'da konaklama". Rasputin edebî bir ziyafet çekmemektedir kendine, bulunduklarını düşündükleri nokta üzerine okumakta, notlar almaktadır; çünkü Yeni Pomeranya'daki bir diğer deyişle, Bougainville'in Nouvelle Bretagnc'ındaki AJman üssüne doğru yelken açmıştır. Bougainville'in bu bölümde karşılaştığı piroglar ve vahşiler sanki Şarkı'dan çıkmış gibidir (ya da tersi), veeğer"Sözebaşlamadan" bölümününönündeyer alan büyük vc güzel haritaya bakarsak, merak uyandıran birtakım sorular sorabiliriz kendimize. Bougainville'in haritası, Pratt'ın karşı sayfaya çizdiği haritayla hiçbir sekilde örtüşmez. Pratt buraoa roman kişisinden daha razla bildiğini gösterir, ama kahramanı Sjarkı'yı değil Bougainville'i okumaktadır. Eğer Rasputin BougaDevamı 4. sayfada. CUMHURİYET KİTAP SAYI 500