Katalog

Vitrindekiler Modern Kiirt Öykü Smatı/Fcrhad Shakely/Çeviren Rohat Alakomı'Avcsla Basın Yayın/96 s. ()ndokuzuncu yüzyıltn ortalarına kadar şiir, Kürt edebiyatında tartışmasız en gelişmiş cdchi türdü. Nesir ise bu tarihten sonra gelişmeye başladı. Ancak ilk ürünlcr, edebi açıdan son derece zayıf metinlerdi. Ondokuzuncu yüzydın sonlarına doğru Kürtçe gazetelerin ortaya çıkışıyla modcrn Kiirtçc öykünün de temelleri atdmaya başlandı. Ferhad Shakely, modern Kürt öykü sanatının tarihsel arka planını aralarken herhangi bir parçayla veya lchçeyle sınırlı kalmıyor, özcllikle Kuzeyİi okıırun yabancısı olduğu, ilk kcz adını duyacağı birçok öykü yazaıını tanıtırken, öykülcri biçim ve içerik açısından da ele alarak çeşitli scbcplcrle doğrudan bu yazarların kitaplannı okuma imkanı olmayan okurun, Kürt öyküsü ve öykücüleri hakkmda genel bir fıkir edinmesini sağhyor. Folklor: Teori ve Tanh/VLıdimir Propp/Çeviren: Necdct Ilasgül l'olga Tanycl/Avesta Yaytn Basın/142 s. Folklor bir bilim midir? Rus yapısalcılığının kurucusu, dilbilimci ve lolklorcu Vladimir Propp, bu soruyu folklorun öncelikle ideolojik bir disiplin olduğıı yönündeki saptaması çerçevesinde tartışıyor. Folklorun bir çağın genel görüşle rini yansıttıgı ve bu genel görüşler değiştikçe hılklora atfedilen içeriklcrin de değiştiği varsayımından hareketle Propp, elimizdeki kitapta ycr alan makalelerde, Folklor disiplininine ilişkin olarak kendi analiz yöntemini ve tcorik bakışını öne çıkarıyor. Bu makalelerde daha çok "Olağanüstü Masalın Morfolojisi" adlı cseriyle tanıdığımız Propp'un, folklorun tanımı ve teorisi, folklor türlerinin sınıflanmasının ve analizinin ilkelcri, ideolojik bir disiplin ve bir bilgi alanı olarak folklorun diğer disiplinlerle ve en önemlisi tarihlc ilişkisi konıılarındaki görüşlerini vc bu görüşlerin ışığında yorumlanan zengin Rus folkloru örneklerini bıılacaksınız. Musul Sorumı/Vladimir V. Minorsky/Çeviren Salim Şahin/Avesta Bcisın Yayın/91 s Musul sorıınunu iyi bilen, Yakın ve Ortadoğu'nun ülkelerini ve sorunlarını cle alan objektif birçok çalışmaya imza atan Vladimir F. Minorsky'nin 1926 yılında Amerika'da yayımlanan kitabını, I Iarvard Üniversitesi öğretim görevlisi Mehrdad R. Izady "Kürt Kütüphanesı arşivindeki eski bilimscl eserlcrin ve birincil kaynakların çevirilcrinin yenidcn yayımlannıası projesi" kapsamında açıklamaİar ckleyerek yeniden yayımladı. Musul sorununun "güncel"liğini koruduğu ve Irak Kürdistanı'nın yeni bir dönüm noktasında olduğu bir süreçte Minorsky'nin sunduğu veriler, soruna objektif ve yakından bakma imkanı sunuyor. Şerif Paşa/Rohat Alakomı'Avcsla Basın Yayın/176 s. Süleymaniyeli ve imparator luk icindc önemli görevlerde bııluııan bir aileden geİen Şerif Paşa, bundan tam 100 yıl önce, 1898'de ()smanlı elçısi olarak Stockholm'dc görev yapmaya başlar. Ka rizmatik bir kişiliğe sahip olan Paşa, Stockholm elitiyle sıcak ilişkilcr kıırar, II. Abdulhamit'c karşı muhalefct saflarına katılarak elçilik gorevinden ayrılır, Ikinci Meijrutiyet'in ilanından sonra Paris'e yerlcşir. "Meşrutiyet" gazetesini çıkartır, tttihatçılarla ihtilafa düşer, onlara karşı mücadele eder. Kürt ülkesinin teslim alındı^ı yılCUMHURİYET KİTAP SAYI 479 larda uluslararası platformlarda Kürtleri tenısilen diplomatik birtakım faaliyetlerdc bulunur. Uzun yıllardır aynı kenttc, Stockholm'de yaşayan, yakın Kürt tarihi ı'ızerine araş,tırnıalarıyla tanınan Rohat Alakom, bu kitabında Şerif Paşa'nın izini sürüyor; Stockholm'de kaldığı mekanlardan Paris'te uğradığı suikaste, Kürdistan 'l'eali Cemiyeti temsilciliginden Monte Carlo'daki yaşamına, Mahabad Kürt Cumhuriyeti'yle ilgili çabalanndan ölümüne kadar olan süreçte birçok konuyu açıklıga kavuşturuyor. Romantik Korno/Akif Kurtuluş/Avesla Basın Yayın/X8 s. "Bu yazılann bir "sayıklama" olabıleceğini, ilk kez 'Bir Şehri Sevmek'in yayımlandığının haftasında gelen bir zarfı açtıktan sonra düşündüm. Büroma gelen mektup, "Bir Doktor" imzalıydı. "Bir aşkta boşuna demokrasi arıyorsun" diyordu; "Aşkta demokrasi olmaz!" üysa benim ilk gençliğim buııa inanmakla, bıınu kanıtlama çabasıyla geçmişti. Yıllar sonra belki de bir şaka niyetine gönderümiş bir selamken, siyasal terbiyemde hep bir tartışma konusu yaptığım "demokrasi" sözciigünü; neden nerdeyse bir hakaret olarak algıladım? Bunun bir yanılsamadan, bir şakayı aşagılanma olarak yaşayışınıın, bir abartıdan ibaret olup olmadığından eınin değilim. Ancak bir şey var ki, artık ben de aşkta Demokrasi oldu^unu kiınseyi inandırmak istemiyorum. Sadece, olmayacağına güciim yettiği ölçüde direnmeye, teslim olmamaya çalışıyorum. Yazdıkça direniyorum. Yazarak özgürleşiyorum. Yazıyorsam, esir olduğum için." diyor Akif Kurtuluş. Sosyal Bilimleri Düşünmemek/tmmanucl Wallerstein/Çcviren: Taylan Doğan/ Avcsla Basın Yayın/S4 s. "Bu kitabı 'sosyal bilimi yeniden düşiinmek' olarak degil, 'sosyal bilimi düşünmemck' olarak adlandırdım. Akademisyenler ve bilim adamlarının konuları yeniden düşünmeleri normaldir. Yeni kanıtlar eski kuramların geçerliliğini sarstıkça ve öngörüler gcrçekleşmedikçe, öncülerimizi yeniden düşiinmek zorunda kabrız. Bu anlamda, spcsifik hipotezler biçimi altında, 19. yüzyıl sosyal biliminin pek çoğu sürekli olarak yeniden düşünülmektedir, Ancak, oldukça nomıal olan yeniden düşünmeye ek olarak, 19. yüzyıl sosyal bilimini 'düşünmemeye' ihtiyacımız olduğuna inanıyorum. Çiinkü, bizi yanlış bir biçimde yönlendirdiğine ve daralttı^ına inarıdığım ön varsayımlardan birçoğıı düşünme biçirnlerimiz üzerinde hâlâ çok güçlü bir etkiye sahiptirler. Bir zanıanlar zihni özgürleştirdiği düşünülen bu ön varsayımlar, bugün toplumsal dünyanın yararlı ve uygıın bir analizinin önütıde merkezi entelektüel engeller olarak işlev görmektedirler" diyor Immanuel Wallerstein. Komünist Hareketin Güneş Tutulması vc Yeniden Ortaya Çıkışı/C<///n Dauvc h'rançuıs Martm/Çcvı rcıı Bora Sarayova/Scl Yayınalık/]()') \ Flimizdeki kirabı yayımlamamızın nedcni, bir de böyle bir eğilimin, böyle bir akımın var olduğunu, birbirinin gözünü oyan her türden komünist eğilim ve gelenege, onlardan larklı bir şeyler söylenen tarklı türde komünistle rin de bulundu^unu, komünizm lc Leninizmi aynı şey olarak anla yan komünistlere,, Leninizmi ba şından ve kesin olarak reddeden devrimci bir komünizm akımının da var okluğunu göstermek ve en nihayet, Türkiye'deki komünist tartışma ıskalasındaki bir eksikiiği gidermek üzere ora ya sol komünistleri de yerleştirmektir. Alternatiflcrden birinin bile eksik olması, tartışmanın sağlığı açısından önemli bir eksikliktir çünkü" diyor yayınevi yetkilileri.. Biitün Düşlerin Akşmnı/Hüscyin Akyüz/l kak Kıt<ıf>lar/12X s. Daha önceleri "Beyaz Güvercin" ve "Samuray I'ımnası" adlı öykü kitapları yayımlanan yazann bu yeni kitabında yedi öykü yer alıyor. Yedi öykünün de kahramanlan yamnN şamın ağır baskıları altında bunal AKSAMI mış büyük kerıt insanları. Üniversi tcdeki göreviııi ve ailesini terk edip ıssız bir sahil köyüne yerleşen bir tarih profesörü, umutsuzluğu kendi ölüm törenini gördüğü bir düşe dönüşen bir yazar, kendini asmaktan son anda vazgeçen bir mimar, yeniden yaşama dönıneye çalışan bir sigorta memuru, karşılıksız bir aşk yüzünden yaşama küsen bir palyaço gibi tipler var bu kahramanlar arasında. Çağın Keşfî Kuteal Dagdaki Sır// llaluk Çağtn/Anadolu Yayınalık/185 s. Tarih boyunca hemen hemen bütün ülkelerin kültürlerine girmiş efsaneler arasında Kaf dagında yaşadığı söylenen vc birçok masalda adı geçen Zümrüdüanka kuşu ile kutsal kitaplarda yer alan Nuh'un Gemisi önemli bir ycr tutmaktadır. Bilindiği gibi Nuh'un Gemisi için değişik fîkirler ortaya atılmış, sayısız araştırmalara konu olmuş, bu nedcnle birçok yerli ve yabancı araştırmacı Nuh'un Gemisi'ni bulmak amacıyla Ağn dağına çıkmış, nedense bu gemi bir türlii bıılunamamıştır. I laluk Çağın, hazine aramak için gittigi bir da^da bulduğu doğaya işlenmiş resim ve şekillcrdcn yola çıkarak Nuh'un gemisi cfsanesini Zümrüdüanka kuşu efsanesiyle ilişkilendirerek çok değişik bir görüş ortaya atmakta. Bir Demet Edebiyat//W/7t' Ayda/Türkiye ts Bankası Kültür Yayınlan/269 s. F.limizdeki kitapta Ayda'nın 1946 ila 1956 arasında Cumhuriyet'te yayımladığı makalder arasından scçilmiş 16, 1976'dan ölümüne kadar da Hisar'da yayımladıkları arasından 13'ü yer almaktadır. Bu makalelcr içinde, Ayda'nın okul kitaplarına geçmiş ve klasiklcşmiş "Paris Kütüphancleri" gibi makaleleri ile "Sanat vc Aşk", "Sanat ve Psikanaliz" ve "Sanatta llham" tür başlıklı yazılar olduğu kadar, Türk yazarlarından Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet I laşim, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Refik I lalid Karay ve Mehmet Emin Yurdakul ile yabancı yazarlardan I Ionore de Balzac, Fyodor Dostoyevski, Andre Gide, Victor Hugo, Pierre Loti ve Jean Paul Sartre gibi yazarlar hakkında makaleler var. Koşu/Bulgakâv/Çeviren: Yağmur Dcnizhan/Bn/y Yayınevi/\m s. "Mahsun bir papazm kafası ve Aristofanes'in kalemi varonda..." P. Viazemski'nin Gogol için söyle diği bu söz, Bulgakov'a da ııygulanabilir, diyor dostu Şergcy Ermolinski bir yazısında. Ülkemizde "BirÖlünün Defteri", "Usta ile Margarita", "Moliere Efendi", "Köpek Kalbi" gibi eserleriyle tanınan Bıılgakov'un 1917 F.kim Devrimi'ndcn kaçanlann öyküsünü konu alan ve bazı sahneleri tstanbul'da geçen "Koşu" adlı oyunu o günlerden çarpıcı kesitler getiriyor. Devrinı sırasındaki kaçgöçün ise, özelliklc Istanbul'da geçen "karalatma yarışı" sahnesinde simgesel bir anla tımla ortaya konduğunu görüyoruz. Sovyetler Birli ği'nde ve birçok ülkede defalarca sahnelenen oyun ironik bir eleştiriyi de içeriyor. Büyükada'dan Meksika'ya Troçki'yle Sürgünde//< </ v/ van lletjenoort/Çeviren: Ccngiz Algan/Özne Yaytıdarı/111 ç. 1917 Ekim Devriminin örgütlcyicisi Leon I'roçki, Sta lin'in iktidan ele geçirmesinin ardından 1929'da Rus ' SAYFA 21