Katalog

0 K U R L A RA Cıültvkin E?nre, il Mayıs 1951'de Knnya 'da doğdu. Ankara Üniversitesi Dil ve TarihCoğrafya Fakültesi Rus Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi. ilk çevirisi 1973 yılında 'Kökek' dergisinde, ilk şiiri ise 1977 yılında 'Türkiye Yazdan dcrgisinde yayırnlandı. 1980 Şubat'ından hu yana Berlin' de yaşayan Güllekin Emre, 19861987 yıllart arasında on yedi sayt süren 'Parantez' şiir dergisini yönetti. Şu sımlaraa Berlin'de yayımlanan 'Şiirlik' dergisini yönetiyor. Almanyada kalcme aldığı üç ciltlik araştırması '30()YıldırTürkler Berlin'de'nin ilk cildi Ararat Verlag tarafından yayımlandı. Gültekin Emre'nin ilk şiir kitabı 'Kurşuni Bir Siperde', 1980 tarihini taşıyor. 'Bizsiz Gibi' 198 i, 'GeceDü$len 1985, 'AşkveMinyatürlcr 1989, 'Düşkuymu 1990, 'Siyaba Elveda 1993 ve 'TavSula' 1998tarihlerini taştyor. 'Yarım DamlaA Irnanya 'da Türk Şiiri" adını taşıyan antolojisi de 199 3 'te yayımlandı. Gültekin Emre'yi çeşitli yönleriyle lanttan yazılar yer alıyor sayfalarımızda. Bugün, çag'ımızın en büyük şairlerinden birinin. Pablo Neruda'mn 25. ölüm yıldönümü. Neruda'yı Ahmed Arpad'ın bir yazısıyla amyoruz. Neruda'mn kitaplarmın da Milliyet Yayınlan 'nca yayımlanmaya başlandıg'ını duyuralım. Bol kitaplı günlerl.. TUKHAN GÛNAY Halkımn sairi Pablo Neruda AHMET ARPAD Ünlü şair ölümünün 25. yılında yine güncel "Şıır hcr zünıaıı barı^ın hır parçası ol muştur Şaır harıştan doğar Şıırı hıç kimse öldürcmcz. (), kcJı gıbı ycai canlıdır B u sözlcrin sühihi Pablo Neruda 12 Tcmmuz 1904'ılc Şili'dc dogdu. Ya ^aınını 23 Hylül 1973de vinc Şili'de noktaladı. Pinochct cuntasının dostu Salvador Allende'yi öldürmcsindcn 12 gün sonru. Bir tren makinıstinin oğlıı Neruda yaşamının uzun yıllarını Biımanya, Çin, Siyam, |a ponya vc 1 lıntlıstan'da ülkesinın diplomatı olarak gecirdi. lspanya Iç Savaşı'nda cumhu riyctçileri destekledi. Pablo Neruda Şili edebiyatında "Mundovosismo" (yenievreııcilik) akınıınm öncüsiidür. Ülkesine döndüktcn sonra yıllarca milletvekiliği yaptı. 1971de Nobel lidebiyat Odiilü'nü aldı. İlk şiirleri 1921 'dc yayımlandı. İlk kitabı "Sabanın Alaea Kaıanlıgı"nda 1923'tebasıldı. En son eseri 1973'de, ölumiinden üc gün önccsine kadar yazdığı "Yaşadıgımı İtiraf üdiyorıım" adlı anılar kıtabıdır. !jili halkımn (,ok bevdiği, bağrına bastığı bu edebıyat insanı ülkesinin en uzak köşelcline kadar gitmi^, onbinleıin, yü/.binlerin kar^ısındü, ağlayan madencrler onunde şiirlerini okumıı^tur. "Jjiirlerimi ınilletiınin in sanlarına kııeak kuıak dağıttım" dcr Neruda. Kserlerinin biıçoj>u lürkçe'ye de cevrilen ^air, dil üzerıne şunları söyler: "Kendi viıcudumuzla dil arasında bir yakınlık kurmadan ömür boyu yaşananıaz .. Dili, giysinın kolları, yamaları, terlemeleri, kan ve ter lekeleriyle kullannıanm üstesinden ancak bir şaır gelebılır îlk şiirleri 1921'de yayımlandı Pablo Neruda'mn. îlk kitabı "Sabahın Alaca Karanlığı"nda 1923te basıldı. En son eseri 1973'de, ölümünden üç gün öncesine kadar yazdmı "Yaşadıgımı itiraf F.diyorum" adlı anılar kitabıdır. Şili halkımn çok sevdiği, bağrına oastığı bu edebiyat insanı ülkesinin en uzak köselerine kadar gitmiş, onninlerin, yüzbinlerin karşısında, ağlayan madenciler önünde şiirlcrini okumuştu. mesine izin vertliler. ." 11 Kylül sabahı sonun ba^langıcı oldu. Ne ruda, Allende nin cn son konuşmasını radyodan dinledi. Ii^i Matilde'ye sarılmı^tı. Pi nochet'in askerleri cumhurbaşkanlığı sarayına tanklarla hııcıım etmekteydi. Neruda'mn evini tle askeıier çevirmişti. Telefon ları kesilmış, dostları kacmıştı. Kacamayanlarisetuluklannıi'jlı Neruda üç vıldır rahat sızdı. Doktorları kansere yakalandığını sadece eşine açıklamıştı. Allende'nin ölüm habe rincıen birkaç gün sonra a^ırlaşan şair hastaneye kaldırıldı. Hastalığı ilerlemişti. l'a kat intilal sonrası hastahanede bakım iyi değildi. 20 Eylül'de Meksika Devlet Baskanı Echeverria'dan, Neruda yı özel uçafeı ıle Şili'den aldıracağı haberi geldi. I lastalıgı ilerleınekte olan şair ülkesinden aynlmak iste medi. Onun cıostu Şili halkıydı. Cıınta ihtilali vc Allende'nin ölümü Neruda'yı çok sarsmıştı. 23 Hyliil 1973 gecesi uykusunıın içinde ölüme kayıverdi. C.enazcsinin pe^inden, çoğu işçi, onbinler yürüdiı. (îerilmiş yüzlerde öflce ve acı okuınıyordu. İnsanlar: "Pablo Neruda yaşıyor! " dıychaykırıyordıı. Pablo Neruda'mn anıları "Yaşadıgımı îriraf Kdiyorum" serüvenlerle dt)lu bir yaşam kitabıdır. Kimi zaman ısırıcı, kimı zaman sı ir dolu. Bir haber verme, bir hesaplaşma, li rik bir atılını, dostlara sesleniş, geçmışe ve yarınlara bir and içmedir onun anıları. "Ben belki kendi hayatımı değil de, baş kalarının hayatını yaşadım" der Neruda. "Anılarım hayaletlerle dolu bir galeri, hava tım bütün hayatlardan oluşmuş bir nayat...Bir şair havatı." • Bir şair hayatı Imtiyaz sahibi: Berin Nadi o Basan ve Yayan: Yeni Cün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.ş. '> Genel Yayın Yönetmeni: Orhan Erinç Genel Yayın Koordinatörü. Hlkmet Cetlnkaya Yazıişleri Müdürü: Ibrahim Yıldız Sorumlu Müdür Fikret llklz Yayın Yönetmeni: Turhan Günay' • Craf ik Yönetmen: Dilekllkorur Reklam: Medya C Pablo Neruda, tağınıızda şıırın verimlilik sınırlarını, savaşlar, ayaklannıalar ve büyük toplum degişmeleri arasında aştıgına inanır. "Sıradan insarıın şiirle tartı^ıp anlaşması ki mi kez kırıcı, kimi kez kırgınca olmııştıır" der. Neruda kendini, mesleğiniyıllaryılı,bıkıp usanma/ bir sevgiyle yapan elsanalkârına benzeür. "Biz sjaiıleı milletlerimize ve cınla rın mııtluluk savasına sımsıkı baftlıyızdır" der. "Mudu olmak lıakkımı/." Dostlarından llya r,hrenburgbiryazısındaondan söylesdzetmiijtir: "Pablo tanıdığım a/ sayıua mutlu insandan biridır." Neruda, gertekci olmayan ^airin günün birinde öleceğine inanır. lakat yalnız gereekçı olanın da çok yaşamayaeagını belirtir. Kendini eyleınci ^air olaıak göriir. "(îünümüz şairi (fin adamı gibıdir, ışığın verini göstermek zoıundadır' diyen Neruda sanatta her anlamda yaratıeılıöa inanır. Şili halkımn onlarca yıl cektiği eziyet ve baskı onun bırçok şiırinc konu olmu^tıır. Ozellikle ülkenin verimli gühercile vadile rinde, komur ocaklarında ve bakır madenlerinde en aeımasız i^leıe kallanan insanlar Ne ruda'nın okurları idı "I lalkım çok aldatıldı" der."() nedenle ben vatanıma elleıinı, kulak larım ve ayaklarımla dokunmadan yaşayamam." 1970'defjilicumhurbasjkanlığınaadaygös terildı. Ancak kısa bir sıire sonra bu adaylıktan çekildi. Yakın dostu Salvador Allende'yi destekledi. Çok gereklı toplumsal reformlaıı vapsın, ulkenin milli /enginlikleriniyabancılarm peneesinden kurtarsın diye. "Büyük yol arkadaşım Allende, .'jıli'nin önemli /enginlik kaynağı olan bakırı millilcştirdiği için katledildi" dive ya/aı Pablo Ne rıııla anılarında "Ştlı .ıskerlerınin makinalı tufeklerinden çıkan kuı^unlarla katledildi. !^>ili biı kez ddha ılıanete ugramıstı. ()ldııriil mesinin nedenini uç gün gızlediıeı. O ölüm süz ölünün peşindcn sadece dul eşinin yürü449 Mutlu olmak hakkımız pablo Neruda'nın anıları "Yasadığımı İtiraf Ediyorum" serüvenlerle dolu bir ya$am kitabıdır. SAYFA 3 CUMHURİYET K İ T A P SAYI