Katalog

Mehmet Cimi ve Vedat Yazıcı, edebiyatla iç içc yaşamış iki kültür insanımız. Cimi "O Yıllar Dile Gclsc"dc anılarının izinde yürürken, Yazıcı da sanat ve cdebiyat çevrelerinin kendinde bıraktığı izlcnimlcri akatıyor "Dil Sesinde Yürümek'te. M. GÜNER DEMİRAY öylerden gelenlerin kendi kalemlerinden yaşamöyküleri bıı kitaptaki ürünler. ( ) destan yılların tanığı. Ulusal Kurruluş Savaşımızı zaferlc sonuçlandıran kahraman mehmet çikle rin çocııkları bıınlar. Kısaca, Misakı Milli topıaklaıında, yurdumuzda, köy çocuklarınm, aydınlanmanın çıçck açtığı köy enstitülerine gidişlerinin öykülcri, bıı değerli yapıtın içeriğini olııştııruyor. Bir bakırna, Kuvayı Milliye'nin eğitim yönüdürbu atılım. Başaran'ın deyi şiyle: Anılar ve izlcnimlerin ardında Ikikitap K I lavada ıslak toprak kokusıı Morca dağlar böğründen Diriltici serinlik eser Dııymuş, derinlerinde bir kınııltı Yollara dökulmuş ırak köylerden Balıar içinde Gülzarlar, Omerler ()mıızlarında kirli torbaları, Elleri pare pare, Ayakları sı/ılı, yarık... Sökmüsler ırgatlıktan, kaderden, Osmanlar, Veliler, Çaparlar gelir Kor gibi gö/lcri lçlerinde işlennıedık kırlar (17 Nisanla Yollara Düşcnler) Bu kitaptaki yaşamöyküleri birçok bclgesel romanın çekirdeğinı oluşturabilir bence. Çünkü yaşamın içinden iışkıı mış, gerçeklere yaslanmış olaylar bu okuduklanm. Zaten kitaptaki İKİ yaşamöyküsü bu niteliğı bıze apaçık göstcriyor. Biri Eakir Baykurt'un "Köy Enstitülü Delikanlı" adlı yapıtından kısaltılarak alınmış, diğeri de Umit Kaltaneıoğ lu'nıın "Sarı vc Donemeç" adlı öykiile rindcn almmistır. I lalk çocuklarınm içinde okumaözle mi valımlanıyor. Geri kalmışhğın karanlığından aydınlığa doğrubirkoşiKİursü rup gitlıyor. Bilimin, sanatın, işin, üretmenin sıcaklığma sırtlaıını verccekler. Insan olmanın onurunu ladacaklar. Içlerinde bir uıınıt kanat çırpıyor. Yurdıı kucaklavacaklar Bir destan çağ patlayacak. Atatüık'ün ö/.ledigi, (Aimhuriyet'in istediği yeni çağdaş insanı yaratacaklar. Köylü ulus uyanışının öncüleri olacak lar. Tiimii de acı gerçeklerın ıcinde pişen halk çocuklandır. Yoksulluk tliz bo yıı. Sıtmalıdır çoğıı."(...) Ertesı giin bek çivle diıştük yola. Ayağımda eski bir laslik avakkabı var, kimbilir kaç yıllık. Ayaklarımı sıkıyor. (J.ıkaııp elimc aklıııı. (/>ıap lalan hak getnc. ^'.ıIınayak ko^u yorum bekçinin arkasmtlan.f...) Ağuslos sonu lalan olıııalı. Kı/gın güneş çök riı tepeme. Kırlar toz toprak. Yudum su yok. Tek yeşillik yok. Sıtmam depreşti biryandan. Yolun kıyısına u/andını, ritriyorıım. (Okuınaya Gidivorıını, s. 14, Talip Apaydın.)" ()rneğiiT Adnan Binvazar'ın treııe binccck paıası l)ile yoktur, a^anın vanında çalışır, aydınlık günleri ö/ler. "'İ'ck Kanat" at.li koyulan kamyonun basamağında gidcr köy eııstitüsüne Ştıolay (1a ()sman Bolulu'nun başından geçmiş: "(...) ()ğıetmenlerimi/in içinde oenstıtü rııhunıı sindırmemişol.ınlar da vardı ki; Mehmel Bcv biı cuıııaılesi, bay r.ik törenıne gıden bızlerı gosrererek, bir büvük ağabeve: Mithat şunları bayrak merasimine sür, dedi. Yürütnedim. Çakıldım. Sonra CUMHURİYET KİTAP SAYI 449 miidıırün onıini' (jağrıldım törcn ycrindc, öğrctmcnim: Mudür Bcy bıı adam bayrak törcninc gclmck istcmiyor, Türk def*il mir' dcyince: Babam Balkan'da sava^ıp yaralanmış, ikı .ımcam Kurtıılu!j Savaşı'nda ^clıit olnııı^. Şimdi iki ağabeyim askerde. Ben Türktim, siz Türk gibi konu^un. Insanlar yürür, sığırlar siirülur açıklamasıyla kcndimi savundunı. Müdüı öğrctnıcne kıyı göster di. Daha ortcv acı dolıı bir mcrakla sıızcn l)ir güzcl hanım, bu sözlcr üzcrinc beni yanına çcktı. lillcri bir çiçek dcmcti gibi saçlarımdan omuzlarıına düstü. ()nun yanında avurdumıı doldura doldııra s<iyledim Milli Marşımızı. (Kcndinin Dcınircisi, s. 48)" Mchmct Cimi de okumak üzcrc Çiltclcr'c kagyor, sonra da bir nıunı gibi (,evıesmi aydınlatacak, uygarlığın nimctlcrini sunacak köylüsüne. Daha biı<,ok cgitim crnekçısi çizdık lcri dcstansı oykıılerlcoyılların köy cnstitülerindeki aydınlığını dilc getiriyor. Kendilerini yurdun ısıj*a kavu^ması i(;in adamışlar. Dü^üııceylc: i^in ııymunu gcr çeklcştirmışler, ıısra bir eğitimci olmuşlar. Iştc 1 lüsniyc (icvahir, AIi ()sman Ça kır, H. Avni Tatar, Alı Diındar, Nadir Gezer, Hayrcttin Uysal, Mahmut Makal, Ilmin ()zdcmır, ()sman Şahin, Adnan Binyazar, Ali Yücc vb biı^ok ışık insan Bu olanakları hazırlayan, köy çocuklarının ellcrinden tııtan I lasan Ali Yücel ve Tonguç Baba'nın hizmctlcri unutulmayacak, Türk Lgitim Tarihi'nde her za man yüz akımız olarak anılacaklardır. Utkıınu gcni^lctınck, ^iirsel biı dil var sıllıgı yaijanıak istcyenlcr okumalıdırlar bu yapıtı. Dil iı/erınc du.şııiH'ckr, kimliklcr, sanat ^evri'sindtMi izlcnimlcri içcriyor Dil Sesinde Yüriımek. Yaşamın anlamını, yazmaktagörüvor Vedat Yazıcı. Yazmak erdemlerin en buyuğudtırona gore. Dil, evrcnimizin ı^ımasıdıı. J lclc anatlılmıı/ Tiirkçe varsıl ve doğurgan yapısı nedc Dil Sesinde Yiirümek 1 niylc cagdaşlaşjnanm lıcı türIü geli^imine ııvgundur. Diin yanın en eski (fillerinden biridiı Türk Dili. Göktürk anıtla rından Dil Devrimine uzanan tarilısel süreç içinde bir çınar gibi Doöu'dan Batı'yascrpilip dal dal büyümiiştür. Ana ızlek dildir yapıtta. Bıı atıa izleğin ccvrcsindc kimliklere egiliyor, yazın sanatını kucaklıyor. Yunus Emre'yi, Karacaoglan'ı sevginin öğretmenleri, Türkçc'nin ustaları olarak nitelendiriyor. Ayri(.a Anadolu crmişi Sabahattin Eyüboğ lu'ntı, aydınlanmanın odagı köy cnstitüIcrini, Nazif Evren'i, Rıfat Ilgaz'ı, Meh mct Aydın'ı, Veysel'i, Akagündüz'ü değerlendiriyor. Diinyalı şairOzkan Mert'in Dört Mevsim ^airi gençlerlc söylc^isini çok ilginc buldıım. Bıı söyleşi yazısını daha öncc Kıyı deıgisinin "Atardamar" bölümünde okıımuştum. Bir daha gözden geçirdim, çeviri şiirlerin, çevrildiği dildeki durıımu, siire tek dilin az gelişi, tsveç'tc şiir okıırları, kultürlerin dölyatağında ijiir, kolay yazılmış havası veren şiirin aslında zor bir iij oldugıı konusunda yeni düşiinler ileri sürülüyoı ve bizi yeniden şiir üze rine duşıınmcyc cağınyor. Ya/ıcfyı Karadeni/ kıyılarına yaptığı gezilerı ve bu gezilerinde edindiği izlcnimlcri okuyunıa onun duyarlı bir çev rcci oldıığunu da anlıyoruz. Doganın kurtarılması ilclilerine candan katılıyo rıım. Dcııizlcrin kiıietilmcsi gcrçektcn insanlığın en büyük sorıınlarından birisidir. Bu sorunların çözülmcsi için evrensel ve ulusal yöntemler gerekli bııgün. Baijta insanlıgı bılinçlendirmek gcrckli. Bunun için de cğitimc ve planlı bir eko nomiye gereksinme var. Sayın Vedat Yazıcı'yı kutlar, yapıtının çok okura kavu^masını dilerim. • O Yıllar Dile Gelse/ Mehmet Cıntı, (.iııldıhcnt Yayıııları, Aııkara, 1997 Dil Sesinde Yiirümek/ VcJat Yazıcı, Cıuldıkcnı Yayınları, Ankara, 199S MANtTU'NUN SESİ (> 11 r l ( f ) (.AĞDAS AMKR1KAN KIZILDhRlLl t urkçf s i SİİRI TAOT1: CH1NG ( a rı I a m 1 1 e y a ş a m brl \g\) 1 Frgin Kopa r an I AO TZU (ıı rfec <" s ı M u ı a l Aİ pa r 41 AŞK ŞİİRI ( 5 M i Ie t ) ER1CH t ürkç c %t' FRIED Hılmı Te zg TİLKİ ( a n l a ı r) D H t u t ki, e s t LAWRENCE C o > IÎ u n B uk t e l RUZGARDA YAPRAKLAR A D ON I S t u rU ç e s i Mriın I ı n d ı k <; ı BAŞL1KS1Z OLABİLİR ( şt İ rt e r ) WISLAWA («rfecfsı Agtııe\zku SZYMBORSKA N f } f T a l u y V Uce A y > ı* « l y t ko O GÜZEL INSANLAR (dt'nemelt'r) ATII.I A O Z K I R I M I I CARMINA BURANA / ü rfc< c s ı Ha m a z t t n ) f n ŞltR YAZILARI ( (' I f j ( I r I ) rtlTlll NACİ DİL DEVRİMİ VE SONUÇLAR1 TAIISIN (tnctltme) YUCEL t a n h ıt l Akaretler Spor Caddesı BJK Plaza B Blok No 92 Vedat Yazıcı'nın Karadeniz kıyılarına yaptığı gezileri ve bu gezilerinde edindiği ızienimieri okurken onun duyarlı bir çevreci oiduğunu da anlıyoruz Zumın Kal BaşlktdŞ 80680 Islanbul Tel 0212/227 97 77 (pbx| Faks. 0212/227 97 57 (pbx)