Katalog

yazın dünyasının hâlâ gündemindedir. Yazar bu savlardan yola çıkarak fantastik vc güldürüsü bol bir tartı^ma oyunu yazmi!;. Uç kişilik oyun, tiyatronun bu en büyuk yazarına yapılmış bu haksız davranışa, İngiltere'deki Shakcspcare Müzesi'nde, hayali bir mahkemcdc gcçen sahnelerle eğlenceli, ironik bir bıçımde karşı çıkıyor. Geçen yıl Ankara Devlet Tiyatrolan'nda oynanan oyun, halen Ltanbul Şchir Tiyatrolan'nda oynanmakta. Tatar Çölü/ Dıno Buzzatı/ Çevtren • Nthal Önol/ Can Yayınları/ 174 s ttalyan yazar Dıno Buzzati'nin cn ünlü romanı, bir başyapıt Tatar Dino Bu/zaıı Çölü. Yazar, bu romanında, tüm TATAR ömrünü geçireceği Bastiani Kale(.:0ı r si'ne gitmck üzerc bir eylül sabahı kentten ayrılan Giovanni Drogo'nun öyküsünü anlatıyor. Bu yolculuk, onu sanki insanlann yaşadığı dünyanın ta ucuna, gizcm dolu bir durgunluğun, uğursuz bir havanın egemen olduğu çok eski ve ıssız bir kaleye götürür. Tam otuz yıl boyunca Drogo, Tatarlar'ın krallığı sayılan çölde bir şeylerin olmasını bekler. Kaledeki hcrkcsi bir bekleyiş duygusu içinde taşlaştıran o kahramanlık ve zafer umuduna kaptırır kendini. Herkes kuzeyden gelecek düşmanı, yani Tatarlar'ı beklerken, bir yandan da, zamanın, yaşamı büyük bir açgözlülükle yiyip bitirdiğini hisseder. Hayatın tekdüze ve değişmez akışına kapılıp yaşamı boşuna tüketiyor olmak kaygısı, günümüz insanını da saran evrensel bir sorun. Drogo'nun uzun bekleyişj, hayatı sınıra gelip dayandığında çöziime ulaşıyor. Vatandaş/ icihun Yücel/ Can Yayınları/ 142 ı Kımileri ılk olmayı sever. Tahsin Yücel'sc, cn güzel kitaplarından biri olan Vatanda^'ı Dostoycvski'nin Ycraltından Notlar'ı, Camus'nün Düşüs/ü, Saıt Faık'in 1 laritada Bir Nokta'sı gibi yapıtların yönünde bir anlatı olarak niteliyor. Ona görc, bu yapıtların en belirgin özelligi, aynı zamanda hcm bir öykii, hem de dünya vc insan üstünc bir söylem olmalarıdır. Bclki de bu yüzden, Vatandas/ın oluşumu kırk yılı aşkın bir sürcyc yayılmış; 1954te, kısacık bir öykii olarak dogmuş; 1954'tc, bir başka dille (I'ransızca'da) daha uzun ve daha derli toplu bir öykii olmuş; 1975'tc, roman diye de nıtelenebilecek bir anlatıya dönüşmüş; şimdi, 1996'da, birtakım değişikliklerle yeniden karşımıza çıkıyor. Bu son biçimiyîe daha bir akıcı ve daha bir yogun. Ote yandan, ülkemizde ideolojilerin, politikanın ve basının geldiği nokta göz önüne alınınca, 1954'ün gençlik yapıtı, 1996'da çarpıcı bir gerçeklik ve geçerlilik kazanıyor. G.H.'nin Çilesi/ Clarıce Lıspector/ Çevıren Sevım Akten/ Can Yayınları/ 171 s Clarice Lispector (19251977): C'Ijrkv I JSJK*< tn Brezilya yeni romanının öncüleı . l l . M N (.11.1 M rinden ve Latin Amerika edebiyatının en öncmli yazarlarından biri. Rimbaud'yu, Lautreamont'u, Nietzsche'yi vc Virginia Woolf'u sankı birbirine aşılamış ve kendi Cehcnnemdc Bir Mevsim'ini, Maldoror'un Şarkılan'nı, Zerdüşt Böyle Dedi'sini, yani G.H.'nin Çilesi'ni yazmış. Kıtabın konusu mu? Ben, Tanrı ve Hamamböceği. Yani Benben, Tanrıben, hamamböceğiben ya da tersi: Insanın iç dünyasının uzayında, insanın iç dünyasının okyanus derinliklerinde tam bir 'devrı âlem'! G.H.'nin Çilesi okurun kendİMyle sınava gireceğı bir denek taşı. Giineş Ülkesi/ Campanclla/ Çevıren VeJat GünyolHaydar Kazgan/ Can Yayınları/ 130 j Büyukttalyan ya/arı Tommaso (Campanclla (15681639), inançlarının bedelini yırmi yedı yıllık hapıs hayatıyla ödemiş, unutulmaz bir düşünce kahramanı. "Ben, doğacak yeni sabahların çan sesiyim," der. Her zaman kor inançlarla savaşan bu büyük düşünür, "El li cezaevine girdim, çıktım. Yedi kez, tüyler ürpertici işkencelerc uğradım. Son işkence kırk saat sürdü," dıyc anlatır başından geçenlerin bir bölümünü. Ama hiçbir yasak, hıçbır cngcl, onu doğru bildiği düşüncelerini açıklamaktan vazgeçirememiştir. Başyapıtı olan Güneş Ülkesi'nde, bir altın çağ gibi, herkesin özledigl bir ülke, bir devlet düzeni tasarlar. "Güncş Ülkesi'ni, daha iyi bir hayatın gizlerine ermeyi uman, aklın gereklerine göre yaşadığı için böyle bir hayata hak kazanan insanlar için tasarladık," der. "Biz bir birlik kuruyoruz; şiir gibi bir birlik; her şeyin birbiriyle uzmanlaşma, anlaşma halinde olduğu bir birlik," der. Bu kitap, sosyal bilimlere eğilenlerin okumadan edemeyeceği, dünya üniversitelerinde de yardımcı kitap olarak okutulan temel kitaplardan biri. Tıpkı Platon'un 'Devlet'i, ya da Thomas More'un 'Ûtopia'sı gibi. Üstelik onlardan daha sonra yazıldığı da unutulmamalı. Sana Kraliçeymişsin Gibi Davranacağım/ Rosa Montero/ Çevıren: Ali Özçelebi/ 224 s. Genç Ispanyol kadın yazar Rosa Montero, ülkesinde de, çevrildiği dillerde de kitapları üst üste baskı yapan, bcğenilen bir yazar. "Sana Kraliçeymişsin Gibi Davranaca^ım", onun üçüncü romanı. Okuyunca göreceksini/, şarkı gibi bir roman. Madrid'te, pırıltısı eskilerde kalmış bir gece kulübünün boğuk, karanlık, gizcmli ortamında yaşanan garip bir aşk öyküsü; daha doğrusu, yaşanan ama gerçekleşemeyen aşkların öyküsü. Umarsızlıkları, yoksunlukları, özlemleri içinde yaşama savaşı vercn insanlann oluşturduğu bir mctafor, bir mitos bu gece kulubü. Çökcn, yoz bir dünyanın yapay renklcri içinde gorüncn yalnızlıklan, acımasızca bir anlatımla dile getiren, rcnkli, hızlı, sürükleyici bir tempoyla, bir 'bolero' temposuyla okurlara aktaran bir roman. • 28 TARİH NİSAN T O P L U M S A L S A OSMANLI BASININDA YÜZ YH ÖNCE BU AY AYŞE ŞEN ^ C U M H U R İ Y E T TÜRKİYE'SİNİN D A M A T ADAYLARI: 1996 LEYLA HANIMI KİM ALACAK ZAFKR TOPRAK ** JUD1TH HERRIN'LE SÖYLEŞİ: BİZANTOLOJİDE YENİ N1ÎVRA NECİPOĞLÜ V ESKÎ BİR EGİUMLER SOSYALİST PARTİ PROGRAMIN1N IŞlGlNDA: SOSYALİSTLER TÜRK TOPLUMUNA FAYDALI OLDULAR M l ? METE TUNÇAY** MİLLİ BAYRAMLAR: ŞEKIİ VE HATIRASII ARZU ÖZTÜRKMEN** BEYOĞLU'NUN ESKİ SİNEMALARTVI GÜNDEUK BEHZAT ÜSDİKEN V EPHEMERA N E D İ R ? YAŞAMIN GELİP GEÇİCİ BELGELERİ BURÇAKEVREN** ESİR PA2ARLARINDA YASAK TİCARET: HÜR İNSANLARIN SATIIMASI ABDULLAH SAYDAM V 1 0 0 YIL ÖNCEKİ BİR "FOTOMONTAJ": II. ABDÜLHAMİD II. W11HELM'LE KOL KOLA HAKAN T. KARATEKE * * SIVAS ZAVİYELERİ SAİM SAVAŞ YAYSAIBAY1LERİNDE • ABONE: AITI AYL1K 1000 000TL . TARİH VAKFI ** TAHTACILAR: K İ M D İ R V E KÖKENLERİ NEREDEN GELİR?3 İSMAİL ENGİN** TARİH VAKFI'NDAN HABERLER ADRES Y1LD1Z SARAY1 ARABAC1IAR DAİRESİ, BARBAROS BULVAR1 8 0 7 0 0 BESİKTAŞİSTANBUL . T H . (0212) 227 37 33 FAKİ (0212) 227 37 32