Katalog

Led Zeppelin Rock müzinin simvanepleri satanizm ve sebep oldukları skandal hikâyclcri besliyordu. I laklarınclaki spekülasyonların odak nokrasınt oluşturan bu hikâ ycler, grubun rö portaj vermemesin den kaynaklanıyordu büyük oranda. Olaylar birbirini izlcdikçe, söylentiler hızlanıyor ve hikâyeler dal budak salıyor Ortaçağ simyacılarının bakırı altına çevirmeleri gibi, Rock'n'roll'u 'hard rock'a çeviren Led Zeppelin'i tüm yönleriyle anlatan hayli oylumlu bir kitap, Stüdyo tmge Yayınlan arasından yayımlandı. Kitapta Taner Ay'ın "Şiddet, Olculte ve Led Zeppelin", Cem Akkıhç'ın "Hard Rock'ın Öncü Gemisi" başlıklı incelemeleriyle, Can Atacan'ın Led Zeppelin elemanlarının yaşamöykülerinden hazırladığı bir derleme, grupla yapılan röportajlar ve Mukaddes Ilgün'ün çevirisiyle Led Zeppelin'in tüm şarkı sözleri yer alıyor. ERDAL DOGAN "Çocukken bana adam olmanın anlamı anlatdtrdı Şimdi o yaşa gcldim bülün o ışleri yap maya çalijtım, lilden geldtg'ınce, Çabalarım onemsız, kendimi o aynt karmaşada buldum." L ed Zeppelin, 1980 yılına gelinceye değin dünya müziğini "direkt" et kileyen gruplardan biri. Öylc ki yaptıklan albümlerle, verdikleri konserlerlc haklarında çıkan sayısız söylentiler le, hayatlarındaki iniş çıkışlarla, uzunca bir döneme tüm agmığıyla hükmetmiş, müziği yönlcndirmiştir. Ortaçağ simyacılarının bakırı altına çcvırmcye çalışmaları gibi, 'rock'n'roll'u 'hard rock a çeviren Led Zeppelin, Stüdyo lmge Yayınlan ara sından nayli oylumlu bir kitap olarak çıktı. Kitapta Taner Ay'ın "Şiddet, Okulte ve Led Zeppelin", Ccm Akkıhç'ın "Hard Rock'ın Oncü Gemisi" başlıklı incelemeleriyle, Can Atacan'ın LeJ Zeppelin ele manlarının yaşam öykülerinden nazırladığı bir derleme, grupla yaptlan röportajlar ve Mukaddes Ilgün'ün çevirisiyle Led Zeppelin'in tüm şarkı sözleri yer alıyor. 1950'lı yıllarda dünya, Elvis'in rock'n'roll ile yaşattığı altın çağa sahne oldu. Bu yıllar swing döneminin de ya vaşça sonunu gctirdi. Ancak kökleri yir mili yıllara dayanan blues, ellilerin sonlarına doğru rock'n'roll ılc buluşacak vc ortaya yepyeni bir tür çıkacaktı. Rock'n'roll tarzının, blues ile buluşması sonucu "Roll" ckini üzerinden kısmen attı. Ikiüç dakikalık salon parçaların yerine duyguların fazlaca ön plana çıkartıldığı ve solo gitarıstlerın dana belirginleşmesini sağlayan bir tür dog'dıı. Tüm enstrümanların özgürce çalınması ve deneysellikle paralel olması yeni çafim sürpriz başlangıcı oldu. Blues, müzikal yapısındaki esneklik ile de rock a büyük imKânlar sağlıyordu. Bu nedenle, rock tarihinin en seçkin parçalarının bir kısım yeniden yorumlanan eski blues'lar olmuştur. Bugüne kadar blues'u hard rock'a en iyi uyarlayan topluluksa hiç kuşkusuz Led Zeppelin'dir. 1968 in son günlerinde "Led Zeppelin" albümü piyasaya sürüldüğünde, bu al büm Led Zeppelin imajımn oldugu kadar, rock'taki değişimin de bütün belirtilerini taşıyordu: Albümdeki parçalar bir taraftan son derece romantik, diğcr taraftan ise değişken ve dinamikti. Bununla birlikte, bir tezatmış gibi görünen bu durum, şaşırtıcı bir uyum içerisinde bütünlük kazanıyordu. Grubun elemanlarından Jones, kendisiyle yapılan bir röportajda 37 saatte kaydedilen ilk albüm için şunları söylüyor: "Kaydın bu kadar kısa sürmesinin nede ni; hcpimiz zatcn yetcrincc birlikte çalış mıştık. Parçalar hazırdı. Hepimız ıstckliydik, stüdyoya girdık ve kaydettik, bu kadar.. " tlk albümleriyle çok sıkı eleştiri yağmuruna da tutulan Led Zeppelin için Rolling Stone'da yayımlanan bir elcştirıde "uçuk bir îngiliz grubu daha" dcnılır. Ama yeterince incelemeden yapılan bu tür eleştiriler grubun giderek yayıfan ünlerinin sağladıgı büyük finans olanakları ile daha da büyiimesini engelleyemez. Grubun adını sürekli canlı tutan ve belleklerc kazıyan asıl unsurlar, bu büyük finansal olanakların ötesindeydi. Grubun efsanesini seks, Bir taraftan söylentiler almış başını yürüyordu ama grup da boş durmuyordu tabii. 1975 albümü "Physical Graffitti", Hard Rock tarihinin gerçek bir dönüm noktası oldu. Page'in yakâladığı gitar tonu ve değişik partisyonlar, John Bonham'ın en aiır tonları kullandığı davul sound'u artık ycni bir rock sound'unun miladını işaret ediyordu. Grup, daha öncc dc, "Led Zeppelin II" ile Nazareth, Judas Prıest, Magnum, Uriah Heep ve Deep Pıırple gibi grupları etkilemişti. du. Led Zeppelin her albümü ile önde olma yı sürdürüyordu. Ama, "Physical Graffitti" ile grup, gerçek anlamda yeni bir dönem açmıştı. "Presence" adlı albümlerinin piyasaya çıktığı 1976, grubun üzerinde kara Dulutfarın dolaştığı yıldır. Bu albüm de grubun içinde bulunuuğu bunalımlı ve talihsiz bir dönemin ürünüdür. Karısını bir araba kazasmda yitircn Robcrt Plant, kayıtlara girildigindc, hcm zihinsel hem de fiziksel olarak henüz kendini toparlama evresin deydi. Bütün bunların yanında grup, In giltere'de vergi sorunlarıyla da karşı karşıyadır. Albüm bu şartlar altında 18 günde kaydedilir. Oysa, daha öncc, bu sürenin tarnamı sadccc bir parça ıçın harcadıkları zamana eşittir. Ama sonuç; duygu ve enerji yüklü bir albüm ve albüm dana piyasaya verilmeden, Amerika'da alınan platin plak olur. ("Presence", Ameri ka'da henüz piyabaya çıkmadan platin alan ilk albümdür.) Grubun ünü giderek büyüdükçe, elemanların bu üne ayak uydurmaları giderek zorlaşmaya bas Iar. 23 Temmuz 1977'de John Bonham vc grubun menajeri Peter Grant, Oakland Universitcsı'nde bir güvenlik gö revlisini döverler. Sebep, John Bonham'ın oölu Jason'a kötü davranılması dır. Her ikisi de hapse atılmayı bcklerken, agır para cezasına çarptırılarak serbest bırakılırlar. Uç gün sonra, Robert Plant'in 6 yasındaki oğlu Karac ölür. Böylece grubun satanist imaiı yeni den gündeme geiir. Bu radaki hedef kişi Jimnıy Paae'dir. Hcrkcsc göre, Page şeytana tapmaktadır ve Plant'in bir yıl öncc ölcn karısı ile oğlu onun büyüleri yüzünden ölmüştür. Tüm bunların yanı sıra, grubun dağılma eşiğine geldiği söylentileri de ay yuka çıkmıştır. Grup da, sanki bunu dog^ rularcasına, iki yıl Doyunca albüm yapnıaz, 1979 yılında son albümleri "In Through The Out Door" piyasaya verilir. Al büm, Amerika'da 4 milyon satar. Cîrup, büyük bir başarıyı yeniden yakalamıştır. Ajna Plant bu durumu oldukça alcakgö nüllü değcrlcndiriyor: "In Througn The Out Door dünyanın cn iyi albümü degildi. En azından, ne yapıyorsak yine onu yapmaya çalısmıştık. Içimizdekileri yan bitnuştık, o kadar." Albüm yapılırken Plant çok iarklı duygular içindedir; artık eskisi gibi düşünmemcktedir. "1977'dc oğlumu kaybettiktcn sonra, artık ortalıkta hoplayıp zıplamak istemiyordum. Benim için bir önemi kalmamıştı bunun. Albüm iki yıl sonra yapıldı. Daha bilinçli yapılmış bir albümdü; insancıl ve ciddiydi. Jimmy ve bcn Atlas Dağlan'nda cpey vakit geçirmiştik. Bir hippı rüyası filan görmüyorduk, cebimiz tıkabasa kredi kartlarıyla doluydu çünkü. Ama müzikal bir keşif maccrasıydı bu. Hint hükümeti Pakistan'ı bombaıarken, biz Bombay'da oturmuş, sirenleri kaydetmeye uğraşıyorduk. Led Zeppelin benim için tekrar ha yat kazandı, ama artık daha ciddi, daha CUMHURİYET KİTAP SAYI 279 SAYFA 14