Katalog

zın bana daima güleryüz ve yakınhk gösterdiklerini, çeşitli konularda bana manen yardımcı ve destek olduklarını şükranla anmak isterim." Yazarın bu insanlan kimlcrdir? Adalardan gelmiş, geçmiş tüm ünlüler ya da onların hayatta bulunan çocukları, yakınları... Bu cennet köşesini mekân tutan ünlü yazlıkçılar, şairler, ressamlar, musikişinaslar, yazarlar, sporcular... Kısacası, çağdaş Türkiye'nin ncr kökenden mozaiğini oluşturan kişiler. Örneğin, ressamlardan Hoca Ali Rıza, Feyhaman Duran, Ibrahim Çallı, Türkiye de ilk opera topluluğunu kuran Dikran Çuhacıyan, müzik ustasi Prof. Edgar Manas, besteci ve müzik eğitimcisi Ilarutyun Sinanyan, Türkiye'nin ilk dans profesörü Ardaş Panos yan, sporculardan Lefter Küçükandonyadis, Türkiye'nin ilk konserve sanayiini kuran Nikola Ermis, Adliye Nazırı, Şurayı Devlet Reisi Necmeddin Molla Bey, ürd. Prof. Dr. Akil Muhtar Özden, ilk Türkiye güzellik kraliçesi Feriha Tevfik, tarihçi Anmet Refik Aıtınay, eğitimci, şair vc yazar Nurullah Ataç, bcstekâr Yorgo Baconos, gazeteci, yazar ve diplomat Edouard Blaque, Şehzade Burhaneddin Efendi, ordinaryüs profesörlerden Muzaffer Esat Güçhan, Ihsan Şükrü Aksel, Prof. Mina Urgan, Norvcçli gcmi acentası Hans Geelmudyen ve ailesi, Türkiye'nin ilk şeker üretimini başlatan Mehmet Hayri Ipar, edebiyatçı ve siyaset adamı Reşat Nuri Gülntekin, film yapımcısı lhsan îpekçi, gelip geçen ama dünyada unutulmaz bir ad bırakan Stalin alcyhtarı Sovyet devrimcisi Leon Troçki, savaş yıllarında Türkiye'de büyükelçilikte bulunan eski Almanya başbakanlarından Von Papen, Türk lokumunu dünyaya tanıtan Hacıbekir ailesi, hukukçu ve devlet adamı Mahmut Esat Bozkurt, gazeteci Ahmct Emin ve Rezzan Yalman çifti, Mehmet Şakir Paşa ve edebiyat tarihimize 'I Ialikarnas Balıkçısı' olarak geçen oglu Cevat Şakir Kabaağaçlı, sosyolog vc şair Ziya Gökalp, asker ve siyaset adamı Ali lhsan Sabis Paşa ve oğlu Prof. Turgan Sabis. Ve daha yüzlerce tanıdıjSımız, tanımadığımız kişi bu sayfalarda hâlâ yaşamaktalar. Aralarında muhtarlar, bekçiler, belediyeciler vb. yaşadıklart dönemlerde Adalar'ın göz kamaştırıcı, ama asııde, ferah ama hareketli toplum yaşamına tanıklık ediyorlar. Adalar'ın insan sevdalı balıkçılarını bilc hatırlıyoruz. Dalyancı Yorgo Çimçinıi bugün örneğin rastlayamadıSımız nefıs Marmara çirozlarını yapardı. Ya Horoz Reis, onu Adalılar'ın unutması mümkün mü? Usta bir balıkçı olnıasıtıııı yanı sıra, fakirlere yaptıfiı yardımlarla, kötü havalarda denizdc kalan balıkçıların ya da Adalar'da çaresiz kalan hastaların nayatını hiçbir maddi karşılık beklemeden kurtaran Iloroz Reis, asıl adıyla Berç Yelvard Akdeniz bu saytalarda bize sevecen gözlerle bakıyor. Işte, sizc Istanbul Adaları I adlı bu dev yapıttan bazı kcsitler. Artık şimdi her ta nıyana dcrin ilgi vc tutkunluk duyguları aşılayan bu cennet adalarını; Kınaıı, Burgaz, Heybeli, Büyükada, Tavşanadası, Kaşıkadası, Sedefadası, Yassıada, Sivriada diye sayabiliriz, değil mi? • Tarih Boyunca tstanbul Adalan/ Araştıran ve Yazan Prof Pars Tuglacı/ Say Yayınevi/ 25x35 cm Mat Kuşe, Renkli ve s/b resimli/ 2. Bastm/ 576 s. CUMHURİYET KİTAP SAYI 279 AtakanAyfer Yazgan Gül'den ilginç bir araştırma: Avrasya Boru Hatları ve Tiirki da analiz edilmeye ça11 ş 11 m ı ş . "Eğer, petrol politikamızı KerkükYumurtalık hattının açılmasına endekslersck, bu politika bize AvrasyaAkdeniz boru hattındaki belirleyiciliöimizi kaybettirecektir. Türkiye'nin boru hattındaki etkisizleştirilmesi ise sadece ekonomik bir kayıp değil, aynı zamanda jeostratejik bir dışlanma, yalnızlık olacaktır. Oysa, Türkiye güçlü olmak zorundadır. Bu bağlamda, dcmokrasisini, özellikle yerel demokrasisini geliştirmeli, ekonomik değişimini sağJamalı, orduyu yenilemelidir. Petrolün çözümlenmesi ile birlikte hafıfleyecek terör ve Kıbrıs sorunu için uygun çözümler bulmasi; petrolün, bölgenin ve Türkiye'nin geleceği için gereididir." Kitapta petrol güzcrgâhına baglı bir dizi siyasi sonuç çözümlemeleri yapılmış. Katılırız ya da lcatılmaytz. Ama tartışılmahdır. Bazıları bu konunun yazdmasını er ken bulmuş olabilir. Eğer BOTAŞ yazılanlara ve öngörülere yanıt verirse, araştırma, işlevini asıl o zaman yerine getirmiş olacaktır. Bilinen bir gerçek; petrol savaşlannın en azından 2030 yılına kadar aynı hızla dcvam cdcccğidir. Eğer Batılı kaynakların hesaplamaları doğruysa bu tarihten sonra (Jrtadoğu, lran, kafkasya petrolleri ckonomik olmayan bir düzeye inecck. Yani dünya dengeleri baska mihver coğrafyalara kayacak. O haldc ulusal çıkar stratejimizi buna göre belirlemeliyiz. Üç yıl önce çıkan bir kitabımdaki analizimde altını çizmiştim; Kafkas petrolü Ceyhan'a akacak, bu matematik bir sonuçtur. Rus ya'nın engcllemcsi bu süreyi uzatma tak tiğidir. Uzakgörüşlü ve ulusal çıkar bilincinde olan bir dışişleri bakanı vc cncrji bakanıyla bu taktikleri aşarız. Ama, sivil karar vericilerin, stratejilcri bclirlemiş olması gerekmektedir. Çünkü her geçen gün inisiyatifi eittikçe Avrupa'ya kaptınyoruz, bunu da gözardı etmemeliyiz. Gül çiftinin yaptıgı bu araştırma en azından TÎKA'da değerlendirilmeli, daha da geliştirilerek kamuoyundaki umutsuzluk giderilmelidir. • Avrasya Boru Hatları ve Türkiye/ Atakan Gül Ayfcr Yazgan Gül/ Bağlam Yayınevi/ 1995 SAYFA 11 Iki genç araştırmacı çift AtakanAyfer Gül "Avrasya Boru Hatları vc Türkiye" adıyla yayımladıkları kitapta Türkiye'yi çok yakından ilgilendiren, hatta yaşamsal ve çok güncel bir konuyu analiz etmişler. Bu kitabın üstünde önemle durulacak olan yanı "boru geçiş hattı" yollarının incelendiği bölüm. Bu bölümde, hem tüm geçiş güzergâhı ile olası gelişmeler analiz edilmeye çalışılmış; hem de bunların sonucunda ortaya çıkabilecek jeopolitik sonuçlar üzerinde durulmuş. EROL MÜTERCİMLER zerbaycan'dan cıkacak petrolün, Türkiye üzerinden BaküCeyhan petrol boru hattıyla Akdeniz'e ulaştırılması planlanıyordu. Türkiye, özellikle Elçibey'in iktidarda olduğu döncmdc BaküCeyhan hattı icin çok umutluydu. ABD bu güzergâhı tercih ediyor göziiküyordu. Ayrıca bu petrol yoluna tsrailde sıcak bakıyordu. BaküCeyhan petrol güzergâhının gerçeklesmesı aslında, Türlcmcnistan doğalgazı ilc Kazakistan petrolünün Batı'ya nasıl ulaştırılacağının açığa kavuşmasına bağlıydı. Ama, 1994 yuı şubat ayı sonlarında Ankara, Kazakistan Devlet Başkanı Nazarbayev'in ABÜ ziyareti sırasındaki açıklamalarıyla, Kafkas petrollerinin Türkiye üzerinden Akdeniz'e ulaştırılması planının gerçekleşmcycceğini, en yetkili ağızdaıı, Nazarbaycv'den öğrendi. Nazarbayev çok nct mesaj verdi: "Petrolümüzü scvk yollarımız, gelcneksel olarak Rusya, Novosibirsk ve Karadeniz üzerinden olmuştur. Bu bizim için önceliğini koruıııaktadır. Bu öncclifii izleyeceğiz ve Rus hükümetiylc mutabık kalınmış olan mevcut tesisleri vc unsurları kullanacağız." Bir stratejik madde olan petrol ve doöalgazın güzergâhı ile ilgili r>ir araştırma kitabı yayınılatıdı. Iki genç araştırmacı çift AtakanAyler Gül "Avrasya Boru Hatları ve TürKİye" adıyla Türkiye'yi çok yakından ilgilendiren, hatta yaşamsal çok güncel bir konuyu analiz etmişler. Bu kitabın üstünde önemle durulacak olan yanı "boru geçiş hattı" yollarının incelendi£i bölüm. Bu bölümde, hem tüm geçiş güzergâhı ile olası gelişmeler analiz edılmeye çalışılmış; hem dc bunların sonucunda ortaya çıkabilecek jeopolitik sonuçlar üzerinde durulmuş. Türkiye açısından gelişmeleri ve geleceği olumlu olarak değerlendiren Gül çifti, bir olasüığın da altını çizmeden geçememişler: "Bu olumlu gelişmelere rağmen; ABD, Iran'ın Avrupa'ya karşı eline koz geireceği için kaygıanmakta, Rusya ise Türkmenistan •••••a üzerindeki etkisinin zayıflamasından korktuğu için rahatsızlık duymaktadır." Araştırmalara göre Azerbaycan petrol boru hattı, Ukrayna'nın talep ettiği petrol güzergâhı (güncydcn kuzcyc) vc daha önemlisi Türkmenistan doğalgaz güzergâhı Türkiye'nin istediği şekilde sonuçlanmıştır. Yine bu yapıta göre, Avrupa, Rusya doğalgazına karşı Türkmcnistan'dan getirilecck olanı bir alternatif olarak görmektedir. Yapıtta Türkiye devlet adamlarının yaptığı stratejik yanlışlıklar da sıralanmış. Örneğin; o döncmin Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin'in demeçlerini okuyunca Başbakan'ın gaflarını bilc unutuyorsunuz. Ve bu denli politik çekişme konusu olan petrol güzergâhı savaşında dışişleri bakanınca mevzi yitirişimizi hayretlc okuyoruz "BaküCeyhan boru hattının gerçeklesmesinin, çeşitli nedenler ve terörden dolayı olmayacağı" beyanatını 17 Kasım 199i'te veriyor Hikmet Çctin. Ayrıca, Başbakan'ın ve o dönemin bakanlarından Onur Kumbaracıbaşı'nın ülke çıkar stratejisinden habersiz oluşlarını betimlcyen demeçlerini merak edenler bu kitapta bulabilirler. Şchircilik planlama uzmanı olan AtakanAyfer Gül, çalışmalarının sonuç bölümünde güzergâh konusunu bir de mekânsal sonuçlar başlığıyla incelemişler. Dcöerlcndirmeleri tartışmaya açılmalıdır. Ote yandan ckonomipolitik sonuçlar A H:::::::::::: 3 ?