Katalog

1992yılıYunusNadi Yayımlanmamış Roman Dalı Birincilik Odülü'ne layık görülen "Ares Harikalar Diyarında" adlı romanı geçen günlerde yayımlanan ve "Roman en üst düzeyde demokratik, antitotaliter bir edebi biçimdir ve hiçbir ideolojik veya ahlâki konum onun potansiyel karşıdığından vc meydan okumasından yakasını kurtaramaz" diyen Derviş Zaim'le yaptığımız söylcşiyi aktarıyoruz. MEHMET YAŞIN res Harikalar Diyarı'nda", aynntılardaki zenvınlik ve yoğunluk açısından bana Leıvis Carroi'un "Alis Harikalar Diyarı'nda" adlt kıtabınt çağrıştırdt. Ne aersin, söyleştmize buradan başlayalım mt? Ayrıntılann romanda kullanılması söz konusu oldu mu, kabaca iki yönsemeden bahsedebileceğimi düşünüyorum. Roman Sargasso Üniversitesi kampüsünü konu ediniyor. Bu kampüsünü bir ada niteliğine sahip nlduğıı, içinde bulunduğu memlckctin şartlarından farklı özellikleri barındırdığı kitapta sık sık vurgulanıyor. Konu ada oldu mu, îngiliz roman geleneğinin gündctne gclmcmcsi neredeyse olanaksız. Bilivorsun, fngiliz romanının anakaralardan yalıtılmış adaları yine "izole" bir zaman vc mekânda dururlar. Ancak, o adanın içi yazarın dünyayla ilişkisinc aralcl olarak ya iyi bir yer ya da kötü ir yer olarak anlatılır. Romanımdaki Saragossa Üniversitesi kampüsü de ada geleneğinin bu iki özelliğini barındırı yor. Bu ada esprisi bana biraz da Ktbns't çağrıştırdı... Tabii, o açıdan da düşünülebilir. Bir kampüste okumadan önce, Kıbrıs'ta doğup büyüdüm, adalılık esprisini romanlaştırmamın köklü nedenleri var. Romanın ve adanın içindeki aynntılar, kimi zaman dış dünyanın küçük bir kopyasını yaratmak amacına yöncliyor. Hatta bazcn Saragossa Üniversitesi'nin dekorunu çizen bu aynntılar, karaktcrlerinden dana canlı hale geliyorlar. Karakterlerin içinden boşaltılan canülık da, nesne ve esyalann ayrıntısında şeytani bir biçimde kristallcşiyor. Bu yönüyle Saragossa Ünivesitesi kampüsü, endüstriyel ltapitalizmin yarattığı obie ve nesne kaosunun küçük bir moaelini oluşturuyor. Saragossa Üniversitesi, yerini kestirmenin olanaksız olduğu bir ara bölgede A a E 'Roman demokratik, antitotaliter bir edebi biçimdir' sonsuza kadar var oluyor. Aynı anda değişik zaman dilimleri buraaa yaşayabilmektc. Tabii, kaotik özellikleriyle! Şu noktaya kadar söylediklerim ada gelenefiinin birinci yönünü teşkil ediyor. Ada geleneğinin ikinci yönünde sakinlik, huzur, durağanlık, bir türlü akmak bilmeyen zaman gibi olumlu şayılabilccek özellikler var. Saragossa Üniversitesi, kötülüklerle dolu dış dünya dan yalıtılmıştır, sakinlik ve huzur mabedidir. l$te ayruıtılar kimi zaman b u ikinci amaca hizmet etmek için kullanılıyor. Kampüsteki nesneler, Dİldik, alışıldık, zararsız, dış dünyayla ilişkisiz nesnelerdir. Her gün aynı biçimde, aynı köşelerdcn insana bakarlar... Romandaki ayrıntıları, yukarıda saydığım iki farklı amaca yönelik olarak Kullanmaya çalıştım. Ancak yanlış anlamalara yer vermcmck için kitabın bir başka özclliğin 1992 Yunus Nadi Ödüllü Derviş Zaim: den d a h a bahsetmek istiyorum. Bilindiği gibi herhangi bir olayı, tükctici ve bütün yönleriyle kâğıda geçirebilmek imkânsızdır. Bu yüzden bütün romanlar kendi içlerinde bilinçli vcya bilinçsiz boşluklar, sessizlikler barındırırlar. O boşluklan doldurmak da okurun anlam üretme yeteneğine kalmıştır. Son olarak şunu söylemek istiyorum: Aynntılardaki yoğuriJıık ve zenginük, aslında boşluğa ve sessizliğe duyulan özlemi de beraberinde taşır. Bir yönüyle, "Ares Harikalar Diyarında" gürültü ve kaostan çıkmak ve sessizliğin sesine ulaşmak için yapılan bir girişim diye de nitelenebilir. Romanda karakterlerin, nemeler ile kampüs çevresı içinde ele alınışındaki aynntılar da dıkkat çektcı. Ancak sonunda farklı karakterler aynileşerek birbirlerıne dönüşmeye başlıyorlar Karakterlerin konusunda neler söylenebılir? DERVİŞ ZAİM An» Harikalar Dtyanıufcı CUMHURİYET KİTAP SAYI 270 SAYFA 12