Katalog

tek başına duyuyor, acıyı kendi teninde hissediyor. tnsanoğluna ilişkin bu evrcn sel gerçekligi hiçbir etkinlik geçersız kıla mıyor. Bu nedenle benim kanramanlarım da öykülerimde yalnızlıklarıyla yer alıyorlar. Gerilim ögesı "Bir Ses Baler Geceyı" ıle "Masal Masal tçinde" adlı öteki ikı kı tahınızda da kcndıni hhsettmyor. Daha önce de söyledigim gibi ben bu türü seviyorum. Ama bunun öresinde po lisiyegcrilim türünün yazınsal yaratımda ktırgıı sorunsalının çözümüne büyük katkılar getirdi^ine inanıyorum. "Hamlet"m kurgusu bir cinayctin cksenindc gider gc* lir, Suç vc Ceza pckala polisiye roman türüne sokulmaması için niçbir neden yoktur. llk polisiyelerden bıri kabul edilen lidgar Alan Poe'nun "Morgue Sokağı Cinayeti" çÖ7Ümlenıe ü/erine birkaç sayf.ılık bir ön yazıyla başlar. Çözumleme, ıstcr polisiye olsun ısler olmasın, bütün yazıiı sal metinlerde kurgıı bu denklemin oluş turulmasına baglıdır Çoğu zaman neden ve sonuç yazarcu bilinir. Ama sorun bunların bilinmesi de^il kalasında uçuşan ıltışüııceleri aktaracak kışilıkleri varatıp, olaylan düzenlcyerek uyıımlu lıir yapı oluşturmaktır. Onenılı t>lan kurulacak denKİemin sa^lamhğı ve çok bilınmeycnin olmasıdır. Yazınsal dil dışında yazarın etkinliğini gösteren en önemli ölçüt kurgudur. Buna kaosu uyuma dönüştürme yetene^i dc dıyebiliriz. Bir ya/.ınsal mctnın, yapıt düze yine yüksclip yükselmeyecegini belirleye çek en önemli etkenlerden biridir bu. Öteki etken ise yukarıda da söylediğim gibi dildir. Yaltn ve akıcı bir yazııı dılintz var Bu tür yazmak özel bir sccım mı? Bu benim biçemim. Beslenilen kültürel kaynaklar, düşünce biçımı ve yaşam tarzının belirlediği bir olav Belki ilk din Ama beni etkileyen kaleme alınmış bir metindir. Öykü dikta ledigim masallardaki yalınlık, belki kıran AYHAN BOZKURT yalnızca bu yan de törlük dönemlerindeki paranoya duygukırana yaşanan bir politik ortamda ğil. Tehlike olgusu sunun boyutları hakkında okura ilginç geçirilen hızlı yıllar, belkı elime aldığım 1992yılında Fcrit Oğuz hayır Düjün nun belirleyicilik taipuçları veriyor. hcr metni dünyayı değiştirmek amacıyla vc Sanat Ödülü'ııü kazanan "Çıplak Ayakşıdığı, gerilimin kesAslına bakarsanız ülkemizin şu anki okumuş oluşum ve belki de buniarın lıydı Gece" adlı öykü kitabımzın ikinci ba kin ağızlı bir sarkaç politik ortamı da polisiye için zengin mal tümü birden, kesinlik ve hızlılık taşıyan sımı yapıldı. Neden "Çıplak Ayakltydt Gegibi tepemizde salla zemelerle dolu. Katili bulunmamış yüzbir yazın dili edinmemi sa^ladı. Bu yazınce"? nıp durduğu anlann lerce cinayet var ve her gün yenileri işlesal dil yazdıklarımın içeri^ine tle ılenk Kitaptaki öyküler karanlık bir zaman vaşamı dana yoöun niyor. Farklı bir bakış açısı, farklı bir bi düştü. iyi bir biçim oluşturdu. Polisiye da geçiyor. tnsanlann gözlerini iri iri açabir biçimde içerdig'i çenı geliştirilebilinirse ülkemizde de çok gerilim türünde de yalınlık ve hızhlıj*ın rak çevrelerinc baktıklan ama hiçbir şey ni düşünüyorum. iyi gerilim vc polisiye romanları yazılabi önemli oldugunu düşünüyorum. Söygöremedikleri ya da görmek istcmcdikleri Böylesi anlarda yalir. Şunıı da belirtmeliyim ki ne kadar sık leyecek sözünüz olunca abartılmış tünı bir zamanda. O tarihlerde birileri geceya şadıgımızı daha yo^un olarak hisscdebili ele alınmış olursa olsun her konu yeniden celer, süslemelerden kaçınmayı seçiyor rıları kapıları çalıp, hıızuru sağlamanın yoruz. Gerilim farklı bir anlam ve tat ge yazılabilir, öncmli olan neyi yazdığımız sunuz. Yapıyı bozmaktan, tadını kaçırbedeli olarak gençleri alıp götiirüyor. Gö tıriyor. I langı yaşta olursa olsun, insanla degil.nasıl yazdığımızdır. maktan korkuyorsunuz. Atalarımızın da türülen geııçler ülkenin cn kalabalık, en rın ço^unlukla polisiye kitap okumaktan Öykülcrınızdekt kahramanlar katt il öğütledigi gibi sözü yerinde kııllamyor hantal, en vahşi kurıımuna kurban edili sıkıfmamalarırıın gizi de bu olsa gerek. kelerı olan bir örgütün hirbirine sımsıkt sunuz. yorlar. Kurban edilmeleri zorunlu, yoksa Çünkü bu tür kitaplar okuyucuya tenlike kcnetlcnmiş üyelerı olmalarına karjin bir Yenı çalışmalarıntz polistyegenlım karmaşa son bulmayacak ve düzen sagla siz bir gerilim yaşatarak, noşça vakit geyalmzlık duyvusu ıçındeler. öykülerde bi türünden mi ulacak? nanıayacak. Ama bütün bunlar bir sis çirmesini saj^lıyor. reysel durunuart anlattltynr. Şu sıralar bir polisiye roman uzcrınc perdesinin altında gerçeklcştiriliyor. Ka Sız de insanlar hojça vakit geçtrsin dtye Gerçekte onların durumları da öteki çalışıyorum. Aslında buna bir aşk roınam tiller yüzlerine kurtarıcı maskelerini takı mı yaztyorsunuz? insanlardan farklı defiil, hepimiz aynı yal da uenebilir ama olaylan polisiye kalıplar yorlar, nöbetçiler kadite tabanlı postallar nızlığı yaşıyoruz. Bellci de onların politik Neden olmasın, sanat çok işlevli bir içinde anlatmayı scçtim. Cinayetlcri araşgiyiyorlar. Olünıün kokusu hcr yandan faaliyertc bulunmalarının asıl nedeni de tıran kahramanımızın konuştuğu her etkinlik. Eğer yazdıklarım okııra hoşça nisscdilcbiliyor ama vahşer yine de olabil vakit geçirtebiliyorsa bu beni mutlu eder. bııdur; yalnızlıklarını paylaşmak; anlamlı tanık, olayla ilgili yeni ipuçları verirken diğince sessiz olmaya çalışıyor. Olanaklı bir yaşam sürecinde var olabilmek ya da Ama yazılanlar yalnızca bu işlevle sınırlı aşkın farklı boyutları üzerine de ilginç olsa ürkütüciilüğünü azaltmak için dök kalırsa bir yanlışlık var demektir. tnsanla varoluşlarına anlam katmak. Başkalarıyla bulgular sunuyor. Entrika, güvensizlik vc tiikleri kanı bile başka renge boyayacakra hoşça vakit geçirtirken, estetik haz inandıkları erek için bir araya gelmeleri, şiddetin deformc ettigi bir toplıımda aşlar. Böylesı bir zamanı anlatan öyküler duymafarını saölamak, onları bilgilendir benliklerinden ödün vermeleri, onları vü kın bu bozulmadan payını alnıaması için "Çıplak Ayaklıydı Gece'den daha mek, hatta kaba bir şaıranelikle söyler celtiyor, daha doğru bir yaşamın tadını düşünülebilir mi? • uygun bir isiın bulamadım. sunuyor onlara. Ama yalnızljklarını ortasek ruhlarını eğitmeyi de başarabilmek dan kaldıramıyor Öliim tehlikesi zaman Nornıal yaşamda pek itk karftlafilma gerekir. zaman insanları çok yakınlaştırsa bile her yan olaylan yaztyonunuz Çıplak Ayaklıydı Gece/ Ahmet Ümit/ Ayrıca polisive gerilim türü konulan kes korkuyu kendi başına yaşıyor, kaygıyı Sıradışı olaylarm cazip bir yanı var. yazarken ben dc müthiş kcyif alıyorum. CemYay./ 100 i Ahmet Ümit edebiyatımızın genç kalcmlerinden biri.Şimdiye kadar yazdığı üç kitabına yakında bir yenisini dana ekleyecek.Ümit'le yazarlığı vc kitaplan üzerine konuştuk. Bilmece kurmak ve kurduöunuz bilmecenin çözümünü bulmak gibi bir şey. Bir tür kendi kcndine yeterlilik duygusu. Üstclik bunu daha önce dencnmişlerden farklı bir tarzda gerçekleştirmek gibı güç bir yanı da var. Dıktattirlük döncmleri ülkemiz ve dünya yazınınJa sıkça yazıldı Neden oldukça vaygın olarak yazılmış. bıı konuyu iectınız? Bıınun ıki ncdenı var llki o yasamın içınden geliyor olmam. Sjinıdilerde niçbir deg"eri yokmuş gibi yorumlansa da baskı döncminde, karşı çıkan, kabul ermeyen, hayır diycn insanlar arasında yer almış olmayı çok onurlıı bir davranış sayıyorunı. Yaşadıklarımın bu anlamda çok çarpıcı ve değerli anlar oldugunu düşündüğTım için yazmaya başladım. Ikinci neden ise, az önce de belirttigim gibi benim gerilimpolisiye türü mctinlcri sevmemle ılgilı. Biliyorsunuz, gerilim diktatörlük dönemle rinde sıkça yaşanan bir dıırum. Hep söylcnegelir, ülkemizde Batılı anlamda kriminoloji gelişmediği için polisiye roman yazmak zordur diye. Oysa ülkemizde eksikliğini pek hissetmcdığimiz baskı dönemleri polisiye roman için eşsiz malzcmeler sunmaktadır. Hiçbir dönemde bu kadar çok cntrika ve cinayet bir arada bulunmaz. Akla hayale gelmeyecek olaylar günlük rutin işler ha line dönüşür. "Çıplak Ayaklıydı Gece"dcki öykülerin tümü gerilim vc polisiye tarzında yazılmadı. Ama özellikle "kuşku" adlı öykü polisiye tarzda kurgulanmış ve f Her konu yeniden yazılabilir' Ahmet Ümit'le "Çıplak Ayaklıydı Gece" ve öteki kitaplan üzerine: SAYFA S CUMHURİYET KİTAP SAYI 273