Katalog

Kapak konusunun devamı. *" Onümüzdeki haftalarda Tadı Damağımdfl yayımlanıyor; son yıllarımın gözlerden uzak yazı bahçeleri. Ğündeme gclıncc... Gündcme gclince, çağımızın yeryüzünü, kuşkusuz ülkemizi de avucunun içinc alıp biçimleyen gerçek; yaşama gündemini savsaklamayan hcrkcsin acıyla algıladığı gerçek: Sevgnızlık Bırıkı SOZCUKIC . Tadı damağımtzda bir bir düşünür ve yazar: Nermi Uvmır Ozetleyemiyorum böylesi varlıksal scrüvcnleri. Genc dc kcstirmcden söyleyeyim: her yanda kol gezen sevgisizliğin, görunür görünmez dayanaklarını sorgulamaktayım tüm gücümlc. Amacım sevgisizliği sevgiye dönüştürmek. Zor şey. Bunu tek başıma ben yapacak degilim zatcn. Olsa olsa sağdııyusunu (o da azaldıkça azalmakta) yitirmeyen bir "deli" yeltenebilir böylesi bir işe. Gel gör ki, sıradan bir eylem, bir düşünme "iş"i değil bıı. Nasıl sey, peki'' Karmaşik mı karmaşık bir insan se rüveni. Şimdi bıırada diyehilecegim şıı: Tasarlanabilccek tüm görünümleriyle sevgısizlik, dışlarda ıçlcrde dolana do lana BF.NBAĞNAZLIGI'nda çörckleniyor. Sevgi'ııin gerçekten gcrçckleşmeu için, bıı bağna/lığı çepeçevre anlantak ve aşmak gerekir. tştc ner tiirlü çıkar ve düzmecelıkten uzakta bir bilinç, bilinçle birlikte bir dogrudandoğruyalık sağlarsak, aştık gittik sevgisizliği. Bu bağlamda akla gelen bilgibilinç, saygıhoşgörü. eğitimdcmokrasi, insan insan kaldıkça lıep bakım göstermeli bu konulara. Yalnızca düşünce odakları olarak değil, insanınyaşamının en önemlı, en belırleyicı dayanaklan olarak. Gcne dc sıradan politika konulan, sözgelimı, yönctim ve uygulama konularıymış gibi cle alınamazlar. Hemen hemen her yerde böyle yapılıyor oysa. Toplantılarda, gazetelerde, radyolarda, televizyonlarda bol bol işlenen modalara dönüşüyorlar. Sulandırılmış birtakım dolgusözcükleriyle bir sürü boşluğu tıkama çabasında birçokları. Gerçckte, tüm ağırlıkları yüklcnen sorunmlu bir ele alış beklemekte kavramlarımızı, hem de gecikmcden, ne var ki, özde, ne denli gcrekli olun>a olsun yetersiz bu. Sevgi ile sevgisizliğin yaşamafel.se/eii açısından temellerine, içyapısına sokulmak zorundayız. Kaçınılmaz bu. Kolay değıl Fılazafmu herkes? Yaşama felsefesi clcrkcn, birtakım uzmanfarı, kcndilerine "filozof" diyen, (ya da dencn) kişileri göz önüne getirmiyorum. Yaşamaya en ilk, en değerli, en güzel varlığımız yaşamaya her tiirlü yüzeysellikten öte bir tutumla sarılalım, diyorum. Hi<; uzmanı olur nm yaşamanın. ] lepimız uzmanız, kimsenin ayncalığı yok. Hcpimiz üstüne titremcliyiz özyaşamımızın. Yaşam her şeyimiz, her birimizin her şevi. Hiç kimsc, hiç kimsenin elinc bırakamaz özyaşamını. BirSAYFA 4 çırpıda yok edilebilir mi? Doluluk düşkünlerinin kulakları çınlasın, yerinc ne koyacağız, peki? Hem sonra kim üstlenecek bu görevi? Kuşaklar boyunca bu yolda emelc verenler, can tüketenler ol madı mı? Günümüzde de, sayıları azsa da, yine de var böylesi kahramanlar. Gazetelerde yazılarla, kamuya bildirilerle, radyodan televizyona yayın araçlarında çeşit çeşit sanat, düşünce, politika etkinlikleriyle (aralarına düzmeceler karışsa da) savaşım içinde sevgi ytğı'tlerı Hayranım. Sonsuz saygım var onlara. Bana gelince, hep aynı doğrultuda pala çalıyorum köşemde: Yapım, özlemlerim, kannca kararınca yapabilirliklerimle. (Bir dc yapıp ctmeyi olanaklı kılan sağlık durumları var: Ev, yakın çevre, hekim dostlar, tekleycn sağlık gidişimin daha da sarpa sarmasını önlemeye çalışıyoruz el ele.) I ler yan gürültüpatırtı. içinc gcçenler az değil. Ilapislik çilesini doluuran doldurana. Öldürülenler bilc oldu. Gel gör ki, o hayran olduğum aydın kişilerin, kuru bir hayranlık dcğil nu, neyim var neyim yoksa her şeyimlc hayran olduğum, o insanların, o aydınhk örgütlenmelcrin ötesinde dc yapılacak işlcr var. Eylemleri düşıınceleri içten belirleyen, bıından ötürü günccllik ötesinin duygukavram derinliklerindekı dingmlikte günışığına konabilen birtakım kuramsal çalışmalar, denemeciye, düşünüre düşen çalışmalar bunlar. KuramEylem Bağlamı'nı anımsadım Sağol, ycrindc bir anımsama. 25 yıldan sonra güniimüze, gönlümce bir yankı uyandırmadı gibime geliyor. Neyse... İşte bu ortamda (yanlış anlaşılsa bile söyleyeceğim) en iyi yapabilecegimı sandığım şeyi yapıyorum. Yazgım bu: Sevgfyç götüren yolları, kendine özgü ağırlığı, tadı, çilesi, yalnızlığıyla görünür kılmaya çalışıyorum. Benbağnazlığı, iste bu yollarda hepimizin karşımıza dikilen korkunç engel bu. Dedim ya, ayık bilinçle olmasa Dİle, nice gönüldeş de aynı duygu, düşünce ve eylemde zaten, bu engelin ötesine geçeceğiz. insan dünyasında en çok varolması gereken şeyi, bizlere baöışlanan doğa vergisinden yararlanabileceğimiz o üstün başarıyı, sözün her anlamında sınırtanımaz sevgiyi gerçekleştireceğiz. Gerçekleşmesi için hıçbir girişimden yılmamalıyız. Gırişim derken, göz önünde bulundurduöum: Bitmez tükenmez sorularla başaçıkma gerekliliöi., Hcp "gerek!" "Gerek!" İnsan mısın, hep gerek gerek. Olan ile olması gereken arasınua uzanan bir yaşam bizimki. Binbir soru sora sora, binbir sorun içeren olanı saptamaya çalışacaksın; sonra da, binbir soru sora sora, binbir sorunlu o olmasıgerekeni gerçekleştirmeye yöneleceksin. Adamt öyle gerginliklere sürüklcyen bir uğras ki Seve seve yapıyorum. Sevgi söz konusu. Yani insan, toplıım, doğa, evren. Bu gerginliklere alıp götüren sürüyle nedenlerden bırı de, nep görüp özlediğimiz, artık bitsin diye diye tanık oldu' CUMHURİYET KİTAP SAYI 273 birimizden ööreneceklerimiz var, aramızda yardımlaşınz, o başka. Naitı }ey, peki, o "temcllen; tçyapıya" sokulmak''y Düşünsel yönden içyapıya sokulmak: Sevgi, anlayış, hosgörü, dayanışma, birlikteyaijama gibi kavramların dıle getirdikleri insantoplum gerçekliklerini görmek îşte bütün bu gerçeklikler: Tümen tümen rastlantılarla, birikimler, uyumlar, bunalımlarla, zaman içinde döne dolana, hiçbiri anlatıma sığmayan, ya da çok zor sıfian gerçeklikler. Başka türlü dendikte: Pek öyle önemi yok adların, nitelemelerin, çekicilikleri olsa da bu böyle. Zaten sürüyle zorluklar yüklcnen doğrudürüst düşünmeye de, insana yakışan eylemeye de ökse ve tuzak bile olabılirler. Adam gibi günışıgına çıkarılacaklarsa, hepsinin iç içe dolandığı düğümde dikkatleri yoğunlaştırmak gerek. Önemli olan: Hoşumuza gitmediği için örtsek, geçiştirsek, binbir dereden su getirip şirin de kılsak, ağılı gerçeklere parmak basmak zorundayız, bu gerçeklerin üstüne can parmağımızı vapıştırmak, bunlarla inceden inceye ncsaplaşmak zorundayız. Ne tuhaf şey: En çok var olması gereken şey ( neuen mi gerekiyor, bir kez tatmaya görelim, unutamıyoruz bu tadı), nc dıyordum, en çok gereken şey, yani alabâdıg'ıne sevgı yok yaşamımızda, kişice, toplumca, devlctçc, devletlerarası ilişkilerce. Yaşadığımız dünyada, dünyamızda, hepimizin ortaklaşa dünyasuıda öyle az sevgi var ki! Kısmet bu kadarmış, hiçten iyidir; fazlası olamıyormuş, diycmcyiz. Eksik yaratıklarız deyip geçemeyiz. Çoğıımuz bu havalardaysa da, bazılarımız değil işte. Hiçe indirgenemiyorsa en aza indirgenmesi gereken şey, yani benbagnazlığı alabîldiğine yaygın bu dünyada. Böyk bir dünyada yaşıyoruz; bilerek bilmeyerek, tam da böylesi bir dünyanın sürüp gitmesine (sözümona) adıyoruz kenaimizi, birey birey, dernek dernek, topluluk topluluk, ulus ulus. Bütün bunlar böyle. Ne yapıhtn, pekiyi? Benbağnazhğına son verilsin! Gel gör ki, insan insan olur gibi olalı beri, insanın karşılaştıfiı en zor görevçağnlarından biri bu. Nice binyılların içten dıştan sökülüp atılmaz itelemeleri bir