Katalog

Dört kitabın düşündürdükleri... Sanat eöitimi ve varatıcı drama sureçleıı, duyu, dııyum, algılama, ımgcle nıc, duşunmc, annu, çağrışim gıbı guçlerı eğıtmektır" (1) Bu doğrultuda Incı San'ın amacı, "ul kemız yonunden onem ve ağırlığını koruyan eğıtım konusunda, ozellikle okulön ccsı ve ılkokul çocuğunun kaplamsal ve sanatsal eğıtımı açısindan kımı noktalara dıkkatı çekmek"tır Ama "sanat eğıtımı nın (de) bır sorunsalı vardır Sanat mı ön plana çıkacak eğıtım mı? Evrcnscl olan bu tartışmaya uikemızde bırçok sorun daha eklenmektedır Sanat eğıtımı de ne dırr1 Çocuğum sanatçı mı olacak? Onu onemlı vc cıddı dcrslerınden alıkoymamalıyım ( ) Boyle duşunen ne çok anababa, hatta eğıtımcı vardır çevremızde ( ) Sınavlar, feıı progıamları, ders yuku arasında sanat adına, kultur adına edıl gence ı?lcnenler, seçıp ayıklamadan sunu lanlarla yetınen yarının muhcndısı, fızık çısı, toplunıbılınıcısı, yonetıcısı, devlet adamı^ " (2) bu kıtap aracılığıyla bır yandan "yaratıcı dıama" ıle ılgılı çalışmaların tarıhını, ote yandan bu konuya yakınlık duyulması ha lınde nelcr yapılabıkceöını de ogrenıyor Bıraz genlere gıtmekte yarar var Bu alanda ılk çalışmalar, 1970 te Ankara'da başlıyor Bugun adını saygıyla andığımız Neriman Hızır'ın yonetımındekı Ayşe Abla Anaokulu'nda Ustelık el yordamıyla O yıllar bu çalışmalara, pek çok sa natcı ve bılım adarnının gonüllu olarak katıldığı gozlenıyor Hcnuz yaratıcı dramaya geçılmemıştır ama, yurutulen çalışmalar, bu alanda bır bırıkım olusturmak tadır yalnızca Başlangıçta, çoculdar icın oyun yazacak bır yazar da gerekıyor Ülker Köksal'dır bu 1 Ayşe Abla Anaoku lu'ndakı oyunlarda çocuklar, bırer oyun cu gıbı yenıden yaratıyorlar yaşamı, gerçcklerı yenıden ırdclıyorlar 19701975 yılları arasında Ays,e Abla Anaokulu'nda yurutulen çalışmalar, kıtap olarak da onu mu/îde "Çocuklar İçin Tiyatro Oyunlan"(4) Çockuların katıldığı bu mınık dramaların başlıkları da ılgınç "Okuma Bayr.ımı", "Yerlı Mallar Fîaftası", "Cumhurıyctten Once Cumhurıyetten Sonra", "Tu tumsuzun Öykusu", "Ulusal Egemenlık ve Çocuk Bayramı", "En lyı Ârkadaş" vb Yaratıcı drama çalışmaları, Türkiye için vazgeçılmez bir yaklaşım. Nitekim saptanmış olan "temel hedef'in ne olduğuna bakmak, bunun için yeterli: "Temel hedef, daha noşgörülü, birbirlerini anlayan, daha demokratik insanlar yetiştirmektir. Türkiye'nin çağdaşlaşmasına, demokratikleşmesine katkıda bulunmak, iletişime açık, çağdaş insan yetiştirmeye yönclmektır." M. SADIK ASLANKARA Bu bırıkımlerın ardından, Tamer Levent'ın artık bunları bırleştırdıAmı ve 1980e dogru yaratıcı dramada ılk şekıl lenmelenn başladı^ını goruyoıuz Yınc de yaratıcı drama alanındakı dızgelı ılk çalışmalar, ılk kurumsal vapılanma, ılk bı fımhcl dısıplın kavrayışı ve dogal olarak kuramsal tcmel, 1982'dc Incı San'la başlı yor Pekı nedır "yaratıu drama' > "Etkın ve etkılı bu grup çalışnıasıdıt Bır ıletışım, bır etkıleşım olgusu, >aşayarak, yaparak oğrenme sureculır' (D(^B S X) Yaratıcı dranıın aslında ' cocuk oyunlaıından ve ben/er etkınlıkleı uen yola çıkaıak gozlem yapma, dogaçlama, rol oynama dramarı zasyon gıbı tiyatro teknıklcrınden yararla narak çeşıtlı yaşam durıımlaıını lanlan dırtna onları yenıden yaratıp ırdelemc bu yaşam durumlarından bılgılenme ve ogrenmeye gcçmc çalışması" oldııgu da soylenebılır (s 11) Bugun dıama, artık 'o/cllıkle okul on tesı eftıtım alanmda geıek akadcmık duzlemdc gerek uygulamada en tok da Ankaıa dakı yuvalarda bır etkınlık alatıı ve oğretım yontemı olaıak' tanınmış ve benımsenmış bulunuyor (s 8) Yeterli mı bıiı* Degil elbcttc1 Yapılması gerekenı ıse şoyle açıklıyoı Inci San "Oncelıkle es*ıtnn bılımcılerı olarak bek lentılcıımız, Yaıatıcı Drama'nın humetçı cöıtım yolu ıle her basamak o^ıetmenınc ulaşması, dığer bıı hedehmi7 ısc, oğret men yetıştıren okul ve rakultelerde Yaıa tıcı Drama dersının kesın olarak prog ramlara alınmasıdır " (s 9) Zaten oıtaoğKtmnİL başlalılan kımı drama derslerının yanı sıra, yuksek ogre tımdc kımı fakultclcrde açılmış vc açıl makta olan yaratıcı dr.ıma derslcrı bu doğrultuda yol almdığını da gosterıyor Yaratıu drama çalışmaları, Turkıye ıçın vazgeçılmez bır yaklaşım Nıtekım sap tanmış olan "temel hedef'in ne olduğuna bakmak, bunun ıçın yeterli "Temel hedef, daha hoşgorulu, bırbıılcrını anlayan, daha demokratik insanlar yetıştırmektır lurktye'nın çağdaşlaşmasına, demokıa tıkleşmesıne katkıda bulunmak, ıletışıme açık, çağdaş ınsan vetırtırmeye yonelmek tır Sloganımız, Jaha çağdaş, daha de mokratık daha hoşgoıulu oır eğıtım ıçın' " (s 9) Intı San'ın bu doğrultuda ılmye do nuk onerısı ısc "Eğitimde Cuzel Sanatlar ve Drama Enstitüsu"nun kuıulması (s 23) Doğru soze ve onerıyc ne denır J ^ınıdı her kademedekı oğretıeıleı vc eğıtıcıler yenıden yenıden duşıınmclıdır bu so?lerı ve "yaıatıcı drama "vı B.ışvuru kıtaplaıı nı cdınmeyı ıhmal etmcycrek • (1) lnci San; "Sanatsal Yaratma ve Çocukta Yaratıcılık", /j Bankau Yayınlan V)77, t 2 (2) lnci San; "Sanat Eğitimi Kuramları", lan Yayınları l')Sİ s 9 (3) Prof. Dr. Jnci San, Dr. Hasan Coşkun, Ar. Gör. Ömer Adıguzel, Şukriye Deriş; "Drama ve Öğretim Bilgisi", Turk Alman kultur l^lın Kurulu Yazı Dızıu, 1994, 139 s (4) U l k e r K o k s a l ; " Ç o c u k l a r I ç ı n Tiyatro Oyunları", IAIH Demokratik insanlar yetlştlrmek T urkıye'de soz "sanat eğıtımı"nden a^ıldı^ında, Prof. Dr. lnci San'ı "Drama ve Öğretlm Bllgisi" Incı San, bu bır yumak sorun ve soru yıı, "Sanatsal Yaratma ve Çocukta Yaratıcılık" (1977) ıle "Sanat Eğitimi Kuramlan" (1983) adlı kıtaplarında, otekı yayınla rında ele almıştı Son olarak arkadaşlarıyla.. bırlıkte yayına hazırladığı "Drama ve Öğretim Bilgisi" ısc, bu alanda henı yenı açılımını, hem de bu açılımla ılgılı surecı aktarması ve ış levsel olması açısından buyuk oncm taşıyor(3) "Drama ve Oğretım Bılgısı', her ne ka dar 5. Uluslararası Eğitimde Yaratıcı Drama Semineri'nı, bu semıner kapsamındakı panellerı, 'workshop"ları (San, "atolyc" ya da "ı^lık" yerıne, uluslararası duzlemdc kavram bırlıöı saölamak ıçın bu so?cuğu o/ellıkle yeğlıyor), gosterılerı vb aktarıyormuş gıbı gorunse de okıır, A.U. Eğitim Bilimleri Fakiıltesi Giızel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalında, eey rek yu/yıloır yuruttuğu çalışmalar, ku ramsal bovutu aşmıştır da toplumun çe şıtlı kaunanlaıında yaygın bır ılgı gorme ye koyulmuştur artık Kaldı kı Incı San, nır bılım adamı olmanın otesınde, bu alanda etkınlık ııreten pek çok kııtuluşa, bu kuruluşlaıca duzenlencn uluslararası scmıncrlcrc, pancllerc dc onculuk yapmaktadır Nedır sanat eğıtımP "Sanat cğıtimınin amacı sanat ıçın eğıtım, ( ) sanatçı yetış tırmck dcğıldır Amaç sanatla eğıtimdir; gerek sanat uğraşısında bulunan kışıde, gerek esenyle karşılaşıp onıı değeılendı rendc harckctc geçen tum zıhınscl yctı ve ammsamamak olası mı' Ontın Yaratıcı drama Gorulduğu gıbı bu başlıklar bıle, eöı tımde dramaya nasıl da yer verılmıs olduğunu vurguluyor Ne kı, yaratıcı dramadan soz etmek ıçın vakıt erkendır henuz Bu arada bu çalışmalara sahne boyutıında katkı sağlayan uç sanatçı da Çikıyor ortaya Ankara'da Salih Kalyon, ÂÇT (Ankar,a Çocuk Tiyatrosu) ıle, Istanbul'da Ümıt DenizerTurgut Denizer kardeşler de AÇOK (Anadolu Çocuk Oyunfarı Kolu) ıle kuçumsenmeyecek katkı sağlıyorlar 96 i IHMIH'II 199 SAYFA 6 CUMHURİYET KİTAP SAYI 273