Katalog

lık tarihidır. Briylecc yazar yeni bir tut kıı, yeni l)ir sevgi sayesindc önccki koınıınundan tızaklaşır yeni bir diinyaya giıer. Pasolım'nin y.ızmındaki ikiııci aşama oııui) a/ ünce deg'indig'imiz Roma'mn gcıekondu semtlerini tanıdığı, emekçi lcrin köıü koşullar içınde ömür siircn alt tabakasına ilişkiıı gcrcckleri sergilemcye çalıştıgı a^amu olup yaklaşık olanık '50'li yıllan kapsar. 1955'te basılan vc o yılların kapalı ufkıında sert tepkiler uyandıraıı "Ragaz/.i di Vita" Pasolini'yc büyükıins.ıjîl.u Yaşam Çocukları "Ragazzi di Vita (Ya^aın Çocukları) sözcii^tin gcreek anlamında bir romatı olmayıp ya^aıııdan salınclcr görünümundedır, gclışcn bir konusıı, çriziim bekleyen soruııları ılc birbaşkişısi yoknır. Ya/ar Almanlar'ın Roma'daki son günlcrmden başjavarak I95()'lı yılların başlarınadeğin Roına'ııın kcnaı semtle rinde ya^ayarı, duşuk tabakadan, yaşjarı l()ilc2()arasındadcgİ!;<.*nbirgrupçocu£un serüvenlerını, psikolo)ik analıze girmeden anlalır. Nc cv barkları vardır bu çoıııkların ne dc aılcleri Babalan ya yoktuı, ya da avyaijtır. Kadınları (anne, kı/kaıdoş, sovgılı vb ) pasnklı, bayagl ve kabadır. Ya^anılan kâh bir arada kimi zanian da ayrı ayrı para arayısj vc onıı bulduklarmda da para ile alınabilen /cvkleriıı aıayı^ı içinde geçer. Mutlulukları çok kısa sürcr ve birdenbıre kayboluı ()rneğin bu çocuklardan Rıccctto polısın rutukladıgı bir Napolilinin paıalaııııı, sakladı^ı dcliktcn <,alar. ü para ıle Ostia ya ge/meye gider, anıa plaj kabininde bcrabcr oldu^u fahişc Nadı.ı paralar: aşirır. Villa Portcsc'ılc çdldif^ı ıki koltugun parası ile kendine yeni giysilersatın alır, anıa Villa Borghe sc'ninbankları üzcrındcuyuduğu gcccnin sabahında, yeni aldığı ayakkabılarının vc kalan parasının çalınmii; oldu^unıı göriir (latiottıı'nın ise parası ile bir lıkti1 venı j*um^ |<ö/lıigıinü âc aşırırlar. Bu (,ocuklaı günleiLc aı, ılola^ır ya da giinde bıro^ım rahıplcrın yemckhanesinde karınlaıını doyLiıurlaı. Pi.s, tozlu, çamurlıı kenar scmtlerin kaıanlık bir (ablo&uıııı (,i/.cıı Pasolini bugcnç kahramanlarının başlarına gelen olayları so nuııa dc^ın izlemez; çünkii içlcrindcn çoğu henii/ ı,oı.ııkluktan çıkınadan ölürler: kınıı hasiaiıktan ölürkeıı kimi de kaz.ıda ya^amını yitirir ya da intihaı cdcr. ttalyan toplumunun dışında kalan ve bıı yaşam savaşı veıeıı bu ki^ilerde bulunabıletek olıımlıı yönlerı araşrırnıak yazaıın ilgisi düjinda kalır. Roma giineş altında vc av ışıgında, kenar ma halleleri ve barakaları ilc, dar sokakla rından yükselen kokularla, insanları araç kaynaşan yolları ve göz kamaştıran ışıkları ile kısarası insan kaderlerinin tarklılığı ile dikkati çeken bir kent olarak anlatılır. Yapıtta kullanlan dıl Roma yörescl dili ve yörcnin argosudur. "Rcgazzi dı Vita"da ortaya çıkan bu diinya 1959'da yayınlanan vc konusu yine Roma'da geçen "Una Vita violenta" (zorlu yaşam) da da dilegctırihr. llkındcn farkCU M HURİ YET K İ T A P SAYI 2 8 2 lı olarak bu romanda bir olay vc bir baş kahraman vardır. ()laylarda,duygularda psikolojik vc hatta ideolojik bir ılcrlcme gorüliir Yapıtııı ilk ktfinı okuyucuyu " F^agazzi di Vita"mn dünyasına pötürür, bir grup genç biıiiktc ya da ayrı ayrı top lumdiızeninibozancylcmlercgirişir;ör neğin geceleyin araba çalar, benzincilere saldırır, bir dans salonunu basar, kentin altıtıı üstiinc gctirir. Asi gençlerden biri (Çagone), tutuklandığı için polise ba^ kaldırırlar. Gecc boyunca polis pck çok kişiyi tutııklar. Romanın başkahramanı Tommaso Puzzilli bu olaylara karışmadtğı halde bir tartışma sonucunda başka gı uptan birini bı<,akladığı için hapsc atı1 r. Cczacvindcn çıkınca ailesine ev veril1 diğini ö^renir. Bu olay onun yaşamını dcgıştırir: kıliseyc yakınlık dvıyar, kendi ııe biı İ!} bulur, bir ailc kurmak amaeıyla Irene ile evlenmc hazırlığına girişir, böy lece toplumagirmeyi arzular. Birselfelâkcti sırasında evini su basan bir kadını sulara ve çamurlara batarak kurtarır; ama zayıf, hastalıkJı yapısı buna dayana maz. Onccki romanın birçok kişisi gibi Tommaso Puzzilli dc ölerek sahneden çckilır. Ama onun öliimü kahramanca bir ölümdiir. Pasolini'ııin bu romanla yapmak istcdiği şey yaşamı cehennem den farksız olan bir gccckondu çocuğunda kurtuluşa giden yolu, politik bilincirı uyanışını göstermektir. "Gramscrnfeı KiiUerf" îçlcrinde yapıta adını vcrenin de bulunduguonbir şiirden oluşan "Leceneri di G ramsci" adlı derleme 1957 'de yayın landı. Bu yapıtta Pasolini solcu bir aydın görünümündedir. Marks'ı keşfetmiştir. Daha önce tarihin dışında kalan Roma'nın aşağı halk tabakası yeni tarihsel bir gerçekliktir şimdi. Pasolini'nin şıirı bu aşağı toplum sınıfının cehennemi an dıran yaşamından esinlcnir. Kurtuluş "cchennemin içinde kalmak vc ta^ gibi bir iradc ile onu anlamaya çalışmaktır". Tarihi yenileyen halktır ama, ozana görc, halk bunu bilinçsizcc yapar. Bu ne denle Pasolini halkın kendisini çekcn yanının onun bin yıllık savaşımı degil, onun neşesi, canlılıgı oldugunıl, onun sınıf bilinci de^il, ilkel doğası, bir araya geldikleri zamanki gülü^me ve cı^lıkları, düşünmeden içinden geldiği gibi davra nışı, gerçek bir din duygusundan yoksunluğu oldugunu bilir. Pasolini halkı bu yönlcriylc scver ama ideolojisindcki kabalık yüzünden de itici bulur. O dünyaya karşı yazarda nefret vc scvginın bir arada bulunması onun karnıaşık ki^iliğini belirlcyen çelişkilerden bırıdir. "Le ceneri di Gramsci "de duygu ile mantık, gençlik ile olgıınluk, mit ile tarih arasın daki onarılmaz çcliijki ortaya konur. 6 şiir parçasından olıışan ve 1961 de yayınlanan "La religronc dcl mıo tempo" da şimdiki zaınana karşı, dinscl ru nu yitirmiş olan dünyaya karşı açık bir polemik, sataşma se/ilir. Kapitalist geli^ menin ortaya koydugu yeni değerlcre boyun eğen solun kısırlasjmasını izleyen yazar, siyasi otorite ile hcr pazarhgı kabul etmeye hazır gördügü aydınların korkaklıfiınışıddcrlckın.ır Köy uygarlığı efsanesi Pasolini ilkın "giornıdel lodoDeGasperi" adını vermeyi düşündüğü, ama 1962'de "II sogno di una cosa" adıyla yayınladığıromanındaycnıgcrçekcılıkakımının bir temsilcisi görünür Roman (la sale'de bir paskalya şolenıyle açılır; bııraya çevre kasabalardan geleıı cocuk grupları içinde roman kahramanları Nıni, Mligio ve Milio da vardır. ÇocukJarın aralarında dostluklar doğar, gece geç sa atlere kadar içip e^lenirler. îjarkılar soyleye söyleye evlerine dönerler geç saatlerde ve Casarsa mcydanında tiirkü söylerken duydukları o aynı coşku ile "Avanti po poli" haydi halk! diye hağırırlar. Romanın ikinci bölümündc bu olayın üstünden bir yıl geçmıştir. Çocukların ekonomik dııru mu iyi dcğildir. Nini ve F.ligio dört arka Teorema/P/er daşlarıyla birlikte gızPaolo Pasolini/ lice Yugoslavya'ya gi Çev:Rekm dcr birkaç ay sonra Teksoy/Can düş kırıldıgı içinde Yayınlart/200s perişan gen dönerler. j Ftldişi Kulenin Dışından/lJıer Paolo Pasolini /Çcv Filız Özdem/Belge Yayınları/SOs. Dekameron/ Pıer Gramsci'nin Paolo Pa solını /Çcv KüüerUPıer Paolo Rckın Teksoy/Niian Pasolini /Çev Rekın Yayınları / 96 s. Tchoy/Ntsan Yayınları 112 s Pasolmı/ Çev.Mehmet Harmancı/Remzı Yaytnları/216s SAYFA 5