Katalog

Kapak konusunun devamı. vapıtlarma birliktc yer vcreccgiz. Rnvenna'lı bir piyadc subayı ile Friııli kökcnli, (.asarsa'lı bir anne den 1922 yılında Bologna'da dünyaya gelen yazarın çoaıkltıg'u vc f'ençlig'i babasının meslegi ııedcniylcçeşitli kentler de geçtı. Lıse ve ünıvcrsitc ö^rcnımıni clogduğu ycr olan Bologna'da gördü. !jiiı ya/.maya çok kii^iik yaşta başlayan Pasolıni ilk şiirlcrini anııesi ıçın yazmıştı. Omrii buyunuı dcıin bir sevgı beslediğı annesiıleıyıılışkılerıçındeolmasınakarşın babasımn aıılııyışsulıg'ındun hep ya kınınış ve bıı tutumunu onun mesleğine ba^lamıştır; ama yinc de babasıyla gurur dııymuştıır 1942'de 20 yaşında ikcn yayıınladığı"Poesie a Casarsa" Friuli yöre scl diliyle ya/ılmış şıirlerden oluşıır. Pasolini için Friııli dili cdcbiyatın kirletmediği, yo/.laştırmadıgı temiz bir dildi; yal nızkonuşmadilioldugu.yazıdakullanılnıadığı için saftı. Yörcscl dileyönelınesininpolitikbirnedenideyokdegildiıkiiltürclfarklılıklarıortadankaldırmakisteyen faşist rejime bir tcpkisiydi bu onun. Ünlü clcştirmen Gianrranco Contini'niıı onayını ve hayranlığını kazanan "Pocsıc a Casarsa'daki şiirlcrinden çogıınıın Bologna'da yazılmış olduğıı bilınmektedır; dolayısıyla ana yurdunun ö/lcıni şiirlerdc kcndini bclli eder. Bu yapıttan başl.ıyarak cdcbı etkınliklcriııin yaklaijik ilk oıı yılını kapsayan dö ncmdt Pasolını'nın dılc gctirdi^ı dünya I'riuli koylulcriııiıı dünyası oldu. Cîüzel vetemu Friııli nıanzaralarınıngeriplanda ycr aldıgı ^tirli'rindc köy dünyasının üzerint çökeıı bir ölüm vc yozlaşm.ı be lirıisinı sczmck giiç dcgildir: daha ba:j taıı itibaıen Narcissııs kendine aşık de lıkanlı fıgiirü ortaya çıkar. Çocukluk vc ilk gcıı^lik döncnıiuin dsancvi nıutlulu ^ıınun yerinı crgenlik dönemindem.ısumiyctin ortadan kalkmasından sonra ölüm dü^üncesi alır Urkiitücii ölüm gcnç köy ılclıkanlıLırmı kcndinc cckcr. Savaş 1943'tc Paboliııi'yi annesi ve karıleşi (îıııdo ılc birliktc (>asars,ı'va sıgııııııak zot ııncJa bırakır d r a d a Friuli diliyle "Strolıgıır" adında bir edebiyat dcrgısi (,ıkarıuava ba^lar; bu, dalıa sonra 1945'tc biı grup arkadaşıyla birliktc oluşruraca^ı dil akadcmisinin, "Accadcıniuta dc lcnga turlana"nın yayın organı olacaktır. Akadcmi Friuli diliyle yazılmi5 şiiıicr yayınladıgı gibi ltalyanca ve başka dillerdcki vapıtları yörcsel dilc ccvırcrck halka tanıtnıayı da amacladı. Ayrıca F'riııli'nın bagımsızlı^ına yönclik politık konulara da yer veriyordu. (ieıek Accademıuta topluluğundc gereksc dcrgide Pasolini aydın kısjili^i ile kısa sürcde önder rolüııü üstlendi. Sava^ın yol açtıgı yokluklar, tchlikclcr arasında doğa ile ba^baija ve cşcinsel ilişjkilerden de geri durnıadan Friuli'dc yaşamını sürdürürken üniversite ile de ilişkisini kes mez ve 1944 te Bologna'da Carlo Calcateva ile Pasolini'nin ^iiri üzerine bir te/ hazırlayarak mıvun olur. O yıl kardeiji (jiıido'nun partızan grııplan aras.ind.iki SAYF A 4 ^. Ölümünün yirminci yılında Pier Paolo Pasolini Yorulmak bilmez bir provokatör lı Pasolini'nin yaşam çizgisini belirleyen dramatikbiryılolur.28ekim)»üniiçıkan Friuli gazeteleri genc şair ve ö^retmen Pasolini'nin gcnçlerin ahlâkını bozmakla suçlandığı haberini yazarlar. Yazar öğretmenlikten atıldığı gibi partiden de kovulur. Kcndisinc yapılan suçlama ve saldırılar yogunlaşıp artık Friuli'de oturamaz olunca o yıl sonunda annesi ile birlikte kendi deyimiyle "tıpkı bir romanda olduğu gibi" Roma'ya kaçar. Roma'yakaçışolayı Pasolini ninyaşamında ve sanat deneyiminde yeni bir dönemin başlangıcını simgeler. "Yeni Casarsa" diye nitelediği Roma onun ikinci yurdu olur; birçok yönden Friuli dünyasına aykırı bir yerdir ikinci yurt: yaşamın en düşük düzeyde gerçekleştiği, dışlanmış aşağı halk tabakası ile bir "yaşam cehennemi" olan kenar mahallclcrin gcrçcklerini tanır. Kişiyi kendine aşık eden kırsal Friuli çevresi, Friuli'nin huzur dolu küçük kır evreni yerini büyük kent cehen nemine bırakırken kendine aşık köy delikanlılannın yerini yoksul, kimsesiz dışlanmış kent çocukları, saf, bozulmamış Friuli dilinin yerini Roma yöresel dili alır. Roma'da işsiz güçsüz, maddi ve manevi acılariçinde geçirdigi ve onu intiharın eşiğine kadar götiiren iki yıldan sonra Pasolini ycniden ögretmen olarak iş bulmayı ve edebiyat çevreleriyle ilişki kurmayı başanr; çeşitli eleştiri yazıları yayınlar, yazar G. Bassani'nin yardımı ile sinema alanına da yaklaşarak dcncyim kazannıaya başlar, böylecc ckono mik durıımu düzelir. Pasolini kısa süre içindc ilkin Roma'nın sonra da ttalya'nın aydın kesiminin önde gelen kişilerindenbiri olacaktır. 1954te Floransa'da yayınladıgY'La megliogıoventu", "Poesie a Casarsa" da yer alan şiirlerin büyük bir bsmı ile bir likte Pasoli'nın Friuli'dc ürettiği diğer birçok şiiri içcrir, dolayısıyla 1940'taıı 1953e kadar gıden bir dönemi kapsar. Buna karşın 19431949 yılları arasında ltalyanca yazdığı şiirler 1958'de Milano'da yayınlanan "Usignolo della ("lıiesa Cattolica "da toplanmıştır. Bu şiirler deki delikanlı figurleri dc cski Friuli dünyasının figürlerinden pek farklı değildir. Yctişkinler dünyasının ikiyüzlüİüğü, yozlaşmazlığı ile çocııkluğun saflığı, temizligi arasındaki aykırıhk belirgindir; savaşın bitimini izleyen yıllarda daha da belirginlcşir ve söylence düzeyindcn bilinc düzcyinc çıkar. "Usignolo della C.hiesa Cattolica"nın son parçası 1949'da yazılmış olan "La Scoperta di Marx " adlı şiirdir: çocukluğun ve kır efsanesinin krizini dile getiren bu şiirle bir dönem kapanır. Pasolini varoluşta insan kaderi için aşktan daha başka bir şeyin debulundugunukeşfetmiştır. Bu.insanC U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 2 6 2 Pasolini'nin aydın kişiliği Yetişkjnler dünyasının Iklyüzfülügii bir çatışmada öldürülmesi Pasolini'yi derinden etkilcr. Üzcrinden uzun sürc atamadığı bir suçluluk duygusuna iter. Bu arada binbaşı rütbesiylc Afrika'da sava^maya gitıııi^ olan ve kısa süre sonra Kenya'da lngilizler'e esir diışen babası 1945'tc ailcsiniıı yaıuna dönerse de a^ır bir bunalım ge^ırdıfındcn avrı vaşamayı yeğtutar. 1945 1949 yılları arasında cdebietkinIikleri ile birlikte Pasolini'nin politika ile ilişkisi de yogunluk kazanır. Komünist Partisi'ne girip Casarsa'da partinin sekreteri olarak çalışırken bir yandan da Casarsa yakınında Valvasone'de ortaokul daöğretmen olarak görevvapar. 1949vı