Katalog

Yazının Ucu SEMİHGÜMÜŞ teden beri karşısında çelişkin tutumlar alınan yazarlardan biridir Enis Batur; belki ilki. Doğrusu ondan hangi nitemle söz etmek gerektiğini kesinlemek de güç: deneme yazarı mı, şair mi? Bu arada onu ikisinden bile saymayanlar varyazdığı her şeyi okuyan tutkunları olduğu gibi, gene yazdığı her şeyi iğdiş etmek isteyenler... Edebiyat dünyamızda hakkında yazılanlardan çok konuşulan adların en başında geldiği de pekâlâ söylenebilir. En doğrusu, onu bir 'edebiyat adamı' olarak almaktır, derim. YazdıkJarının yanı sıra, yaptıklanyla da cdebiyatımıza oldukça seçkin ve yararlı katkılar yapan Enis Batur'un belki en önemli özelliği, edebiyatı bulduğu yerden kaldınp ayakları üstüne dikmeye çahşması, onu korumak için elinden geleni yapıyorolmasıdır. Daha şimdiden sayılamayacak bir çokluğa ulaşan kitaplarının sonuncularından olan (tam sonuncusunu belirlemek bile güçleşivor bazen!) Yazının Ucu, koca bir kitap olarak önümüze sürülürken, yazık ki gene kayıtsız kalınmanın acısını yaşayacağa benzer. Enis Batur'un böyle bir acıyı yaşayacağını sanmıyorum gerçi ama, bir de kitap var elimizde, oyaşar... Yazının L/c«'ndaki bir bildiri, bir anlam, bir cümle, sözcük ya da bir ses ile birbirini anıştıran 100 denemeden (19761993) bize gönderilen bütüncül yaklaşıma ister katılahm, ister katılmayalım, ıskalanması haksızlık olacak bir kitap sürüldü önümüze. Her birinden ayrı bir tat almak ve bununla yetinerek okumak bile olası bu denemeleri. Enis Batur birkaç sayfa içinde birçok yazarın özgül ağırlığını da kendince belirliCUMHUHİYET KİTAP SAYI 206 den tedirgin olduğum şiiri GriDîvan ve Perişey ile dünya değiştirirken, onu yalnızca çok özel bir denemeci saymamaya da başlayabileceğimi gördüm. Öncelikle aeneme yazarlığına sığdırdığı (ya da hâlâ, sığdıramadığı!) dünyasıyla yetinmemekgerekiyordu tabii. Demek ki alışkanfikyor ya, bir de kendi özgül asıl bu kitaplarında gelmişti larını değiştirmekte zorlananlar için ağırlığı var tabii, okurun beEnis Batur. Gelin görün ki, sarsıcı, kışkırtıcı bir yazardır Enis lirlemesi gereken. Bu ağırlıbu durumun ondan eksilte Batur. Sorunlan daha yazarken sarsan yağın bir türlü serinkanh biceğini düşünmek, edebiyatın çimde belirlenememesinden kesintisiz gelişmesini sıkıntı zınsal tutumu içinde, bir de hep diri duyduğu bir sıkıntı var mıya sokabilir. Yoksa yalnızca kalıp dıri tutan bir dili ve dil biçemi dır, bilmiyorum ama, Yazıtek beğenilerden güç alan, var. Aykırı yazınsal tutumu kadar, nın Ucumm özgül ağırlığını bir örnek ve işlevselliği saltık verili olana karşı duran dilinin soanlamak için bir balaştıran bir yöntemi rumluluğunu üstlenmekten kaçınşından sonuna, bir seçmiş oluruz ki, madığını, ayrıca belirtmeye gerek ae sonundan başına edebiyatı böyle ku var mı? Bütün yazısıyla debisi yükbir akım yaratırken, olumlayanı okuvabilecek okurrutabiliriz. "Yazının Ucu" , Enis bir yaklaşımı Değişik sek olumsuzlayanı da aynı kararlılık ları herhalde bu kez hep el da az olmayacaktır, olBatur'un, çoğu daha de tutmuş olan Enis içinde bırakmıştır. Eaebiyatımızın mamasınıdilerim. Batur'un büyüteci, bugünü üstüne nayıflanmalarını neönce kitap halinde sözgelimi Ayna ya redeyse sızlanmaya götürenler araEnis Batur'un anyayımlanmamış yüz da Vıyana îçtn Sıyah sında yer almâktan sanıyorum kaçınlatmaya değer görVals'i içine sığdırdı mam. Çağdaş edebiyatımızın bugün düklerini bazen denemesini bir araya ğı gibi, Yazının basmakalıplığın ve kayırmacılığın okurun anlatdmaya getiriyor. Batur'un Uc«'nda çağdaş egemenliği altında geri çekilen dedeğer bulmaması edebiyatın ve lcültü ğerleri arasında hep kendince bir da anlaşılırdır. denemelerini büyük rün yakıcı sorunları burcu savunan Enis Batur'un bu son Okuru zorladığı, tatlar alarak nı da içine alacak kitabı, Yazının Ucu, yazınsal deneona çok şey verirkertede tutulmuş menin som birörneğidir. Yazdıklarıken, aynı ölçüde de okuyabilirsiniz. nın bütününü okumaktan nice tadar tur. ondan beklediği Yazının Ucu'nâz aldığımı söylemek zorundayım. Arasöylenebilir. Ne.kı, Yazının Ucu karmaşık olduğu ölçü Michel Butor için kullandığı bir sö da kaçırdıklarım varsa eğer, bu da de çapraşık sayılmaz; hele anlaşılmaz zün, Enis Batur a da uygun düşeceği benim değil, yetişmemi olanaksızlaşhiç değildir. Oldukça aykırı ve kişiye ni sanıyorum: "Yazın dünyasında, tıran üretkenliği yüzünden, herhalözel konulan tabii her zaman olmuş araştırmayla deneye, bunlann zorla de Enis Batur'un kusurudur. • tur; sözgelimi, Bu Kalem Bukalemun dığı ölçüde de öncü yazıya başvuran Yazının Ucu / Enis Batur/ Yapı ya da Başkalaştmlar okurlann kaçta bir yazarın okuru tedirgin etmesi kakaçını ilgilendirir? Yazının Ucu'na çınumaz gibidir." Doğrusu öncesin KrediYaymları, 1993 Yazınsal denemenin som bir örnegi SAYFA