Katalog

FUARIN 'Ölümsüzlük Yolunda' ONUR OZANI' MELİH CEVDET ANDA Y İstanbul Kitap Fuarı'nda 1987 yılından bu yana "Onur Sanatçısı" ödülleri veriliyor. Tüyap yetkilileri şimdiye kadar Fazıl Hüsnü Dağlarca, Nadir Nadi, Turhan Selçuk ve Aziz Nesin'i onur ozanı ya da onur yazarı seçtiler. Bu yılki Fuar'ır Onur Ozanı ise Melih Cevdet Anday. Tüyap Anday üstüne bir de kitap yayımladı. "Ölümsüzlük Yolunda Melih Cevdet Anday" adını taşıyan kitabı Alpay Kabacalı hazırladı. Melih Cevdet Anday, 10. Kitap Fuarı'nın "Onur Ozanı" seçildi. Fuarı düzenleyen TÜYAP, 1987 1990'da sırasıyla Fazıl Hüsnü Dağlarca, Nadir Nadi, Turhan Selçuk ve Aziz Nesin'i "Onur Ozanı", "Onur Yazarı" ya da "Onur Sanatçısı" seçmiş ve her biri için Alpay Kabacalı'nın hazırladığı birer kitap yayımlamıştı. Bu yıl da Alpay Kabacalı'nın hazırladığı Melih Cevdet Anday adlı kitap TÜYAP'ın bir kültür hizmeti olarak bastırıldı. Satışa verilmeyen, TÜYAP'ın çağrılı ve konuklarına dağıtılan bu özel edisyon, şu bölümlerden oluşuyor: Melih Cevdet Anday'ın yaşamı ve yapıtları; Sanatı ve yapıtları üzerine yazdanlardan seçmeler (sırasıyla şiirleri, oyunları, romanları, denemeleri üzerine 30 yazarın değerlendirmeleri); sanatı ve yapıtları üzerine kendi görüşleri (yazılarından ve kendisiyle yapılan konuşmalardan 27 başlık altında derlenen görüşleri); Albay Kabacah'nın Melih Cevdet'le uzunca bir söyleşisi; yapıtlarından örnekler (sırasıyla şiir, oyun, anı ve deneme örnekleri). Alpay Kabacalı'nın Melih Cevdet Anday'la yaptığı, kitapta yer alan söyleşinin kimi bölümlerini sunuyoruz: Yazarlara en çok "Nasıl yazarsınız" sorusu yöneltilir. Ben bunu sormayacağım Anday'a. Ama söz yazmaktan açılınca kendi şakasını anımsatıyorum. Anlatıyor: "Bana ilk roman ısmarlayan Nadir Nadi Bey'dir. Sonra kendi imzamla dört roman yazdım. Onlardan biri için gazetede çalışıyordum. Nadir Bey kapıyı açtı, girdi, baktı, 'A, rahatsız etmeyeyim, roman yazıyorsunuzgaliba' dedi... Oradabir şakamvar. Oktay Akbal'a söyledim: 'Belki de şaşırmıştır Nadir Bey' dedim. 'Ben sakin sakin bir masada oturmuşum, roman yazıyorum. Oysa roman bir sanat eseri olduğu için romancıların çalışma sırasında biraz çıldırmalı, saçlarını başlarını yolmaları gibi olaylar beklenir. Bir söz açıürsa Nadir Bey'e de ki: 'O burada öyle sakin yazıyordu, ama evde çıldınyor. İmaj bozulmasın'." Şiir yazma süreci nasıl bir süreçtir? Hangi evrelerden geçcrek tamamlanır bir şiir? " Yadırgatıcı yanıtlar da verebilirim. önce, bir yanılgıyı ortadan kaldırarak başlayayım ŞAİRİBEĞENUEK İÇİN YGINLAŞMAS1GEREKECEK sözüme: Şiir önce dü MELİH CEVDET ANDA Y BİR YILDIM DİYECEK.OYSA OKURUN BA OKUNACAK BİR ŞEY YANİ ÇOK HOŞLANACAK BA ŞİİR AKILLA şünüp planlamak, sonra bu planlanmış düşünceleri kâğıda dölunek değil. "Çok sevindim diye başlıyor. "Eksik olmasınlar. dir bence. Şiir, yazılırken ortaya çıkan bir şeydir. YaBaşka ünlü, değerli şairlerimiz de var, herhalde onlani, yaratıcılık, ancak çalışma sırasında olabilir. Onun n da değerlendirecektir TÜYAP. Yalruz seçim yöniçin başlamalı bir şiire, şiirin nereye gideceğini de temi nedir, onu bilemiyorum. Seçilen kişileri bir aramerakla izlemeli. O zaman insanın aklında, kafasınya getirirsek, ölçüderin değişebileceğini görüyoruz." da çeşitli olanaklar belirir. Şiirin şuraya mı gitmesi Bana kalırsa başlıca ölçüt, diyorum, sanatımıza, doğru olur, bu yana gitmesi mi gibi... Şair onlardan kültürümüze katkıda bulunmak... birini ya da ikisini yeğleyerek çalışmasını o yönde dü"Doğru bir ölçüt bu. Ama katkı sorunu çok tartışzenler. Dolayısıyla, ortaya çıkan, yadırgatıcı dediğim malı bir sorundur. Yalnız başarıyla ölçülemez katkı sonuç şu: Şiir, çalışırken yaratılan bir şeydir..." sorunu. Bizim sık sık anımsamadığımız, hatta unuttuğumuz bile diyebilirim, kimi şiirlerimiz ve yazarlaTflrlerarasııdaıynn rımız vardır ki onlar da katkıda bulunmuşlardır şiiriAkan Zaman Duran Zaman I'in sonunda, anılarımize, yazınımıza. Ama önemli sayılmamış, unutulnın ikinci bölümünü yazarken kendi kendine iki somuş da olabilirler. Bu yalnız bizim yazınımızda değil, ru yönelteceğini, bunlara yanıt arayacağını belirtir yabancı edebiyadarda da var. Birâz kenarda köşede Anday. Kısa da olsa yanıtlaması dileğiyle, bu sorukalmış, yeri çok belli insanlar vardır." lardan ilkini ben yöneltiyorum: Bir örnek verebilir misiniz, diyorum. Şu elli yılın ekini içinde sizin yeriniz nedir, ne ola"Sözgelimi Sabri Esat Siyavuşgil'in şair olduğu bilir? unutuldu. Bir bilimadamı olarak tanındı. Kendiside "Doğrusu yanıtı kolay bulunamayacak soru bu" diüstüne düşmedi. Oysa onun Odalar ve Sofalar kitabı yor. "Çünkü insanın kendinden söz etmesi bir değer gerçekten yeni bir açıydı şiire. Ta o zaman o kitap çıhükmü taşıyacağına göre kendini beğenmişlikle kakar çıkmaz bunu anlamışımdır. Hoşlanmışımdır rıştırılabilir. Ondan korkarım, ondan çekinirim. da." Ama tahminimi söylemek gerekirse, benim yazın yapıtlarım için yani şiir olsun, oyun, roman, deneme olŞiirden hoşlanmak... Ses alma aygıtındaki söyleşisun, bu değişik türler arasında uyum bulunan bir şair miz, Anday'ın bu konudaki görüşjeriyle sona eriyor: ya da yazar denüebilir. Yani, belli bir görüş belli bir "Bir şairi beğenmek için okurun baygınlaşnıası gedünya görüşü de diyebiliriz buna açısından çeşitli rekiyor. Yani çok hoşlanacak, 'bayıldım' diyecek... türlerde gözükmeler... Bir de sanıyorum, çünkü buBaygınlaşma diyorum ben buna. Baygınlaşıyor, ne nu kendim çok iyi biliyorum, ayrıntısına kadar bigüzel söylemiş, diyor, ancak öyle bağlanabiliyor. Oylinçli bir işçi denebilir." sa şiir aküla okunacak bir şey, sükunetle okunacak bir şey. Baygınlık geçirmeye hiç gerek yok. Bu bizim tkinci soru: toplumca duygusal insanlar olmamızdan geliyor. Düşündüklerinizin ne kadarını, ne kadar gerçekSabri Esat'ın o kitabı böyle duygusal bir yankı bulaleştirdiniz? madığı için sanırım, hiç üzerinde durulmadı. Benim "Bunun yanıtı şu olmalı: Bir şair, yazar, daha başde kimi şiirlerime, çok ısrarla hesaplı kitaph yazdılangıçta neyi ne kadar yapacağını planlayamaz. Yazğım kimi şiirlerime ilgi olmadı. Ne kadar teknik ağırdıkça yeni amaçlar beliriyor, onların ardına düşüyor lık verilirse bir şiire, o şiir gerekli ilgiyi uyandırmıyor. şair, yazar. Bu ise sonsöz bir şey. Yaşadıkça süregideDuygulara seslenen şiirler daha çok okunuyor. Yani cek bir şey. O bakımdan, neyi ne kadar yapabildim düşün hayatımızda dil yapısı olarak bu şiirin, bu yazısorusunu yanıtlamak kolay değildır." nın yapısı nedir diye kimse bakmıyor. Bu çok önemli Son olarak, bu yıl TÜYAP'ın "Onur Sanatçısı" sebence..." çilmesi üzerine görüşlerini soruyorum. C U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 88 S A Y F A 9