Katalog

'Yarın görüşürüz,De Gaulltf Avrupa Komisyonu'nun eski başkanı Roy Jenkins, European gazetesinde yayımlanan "İsyankâr sağa döndü" başlıklı yazısında, Regis Debray'in General Charles de Gaulle ile ilgili yeni kitabını değerlendirdi. aklaşık 150 sayfalık kitapta dikkatimi çeken ilk özeltik Debray'in dili ve üslubu. Debray, 50 yaşına basmış olmasına rağmen, De Gaulle hakkında yazdığı kitapta, mektep medrese görmuş bır delikanlının kullandığı sokak argosunu yeğlemiş. Biraz Liberation gazetesinin üslubu yani. Debray, ayrıca sık sık kısaltmaîar kullanıyor. Mesela Liberation demiyor da Libe diyor, ya da Nouvel Observateur demiyor da Nouvel Obs diyor. Bu söyleme yabancı olanlar, kitabın Fransızcası nedeniyle Debray'in, De Gaulle'ünden fazla bir şey anlamayabılirler. Proust'u Fransızcadan İngilizceye aktaran çevirmen arkadaşım ile üstelik edebiyat meraklısı bir başka Fransız dostum, kitabın içeriğini anlamakta güçlük çektiklerini söylediler. Debray 'Yarın Görüşürüz De Gaulle' başlıklı kitabında bazı kıyaslamalar yapVyoı. Mesela Le Grand Charles'ı (Büvük Charles), Le Petit Empereur'e (Küçük İmparator) benzetiyor. Küçük İmparator dediği Napoleon'un bizzat kendisi. Debray, Charles de Gaulle için kısaltma kullanmıyor, ama Napoleon'a Napo diyor. Hoş bir kısaltma... De Gaulle'le ilgili bir anı aktarayım şimdi: 1967 yı Debray> Che Guavera ve Mitterrand'dan sonra De Gaulle « anlatıyor Y lında İngiltere Dışişleri Bakanı Lord GeorgeBrown, Başbakan Harold Wilson'la birlikte, Büyük Britanyanın Ortak Pazar'a girmesinı sağlamak için Avrupa ba§kentlerinde geziye çıkmıştı. Gezinin en önemli durağı, Paris'te Elysee Sarayı'nda General De Gaulle tarafından kabul edilmeleriyd. De Gaulle, bu görüşmenin sonunda, Başbakan Wilson'dan çok Dışişleri Bakanı George. Brown ile ilgilendiğıni açıkça itiraf eder. Burnu büyüklüğü ile ünlü De Gaulle aynen şöyle konuşur: "Bu küçük Brovvn'u sevdim yahu... Hem de bana Charlie diye hitap etmesine rağmen..." Debray kitabında esas olarak De Gaulle'ü öve öve göklere çıkarıyor, ama eski patronu Mitterrand'ı da unutmadığını zaman zaman belirtiyor. Ancak De Gaulle ve Mitterrand arasındaki bazı garip kıyaslamaları da okumak mümkün Debray'in kitabında. Örneğin, "Zengin iş dünyası, De Gaulle'ü görmezlikten geldi ve seçimlerde yenilgiye uğraması karşısında ilgisiz kaldı. Aynı kesim, halen Mitterrand ile gayet iyi geçiniyor. Oysa Mitterrand iktidara gelmeden önce, zenginlerin aypropagandasında" cümleleri, ıkı lidcr arasındaki benzerlik ve farkları sergiliyor. Debray ayrıca, Mitterrand'ın 1968 öncesinde "büyük tekellerin temsilcisi" diye adlandırdığı kesimle bugün çok iyi geçindiğini de ekliyor. Ve "Miterrand da, De Gaulle de para pul işjerinden pek anlamayan siyasi liderlerdi. Ama esas olarak Mitterrand'ın döneminde paranın gücü denetlenemez hale geldi" diyor. Debray, De Gaulle'ün karizmasına hayran, bu hayranlığını da gizlemiyor. 'Risk alabilen bir adamdı. De Gaulle, Fransa'ya bağlı bir sanatçı, bir mümin ve bir isyancıydı' (Bu son sıfatı anlayamadım. R.J.) rıcalıklarını kaldıracağını söylemişti seçim Bır zamanlar Latın Amerıka modelı devrımciliğin teorisyenliğlnı ve propagandacılığını yapan Regıs Debray daha sonra Allende'nın danışmanlığını yaptı Debray, Pınochet darbesınden sonra da Fransa'ya gelerek Mıtterrand'ın yakın çalışma arkadaşlarından bırı oldu Kitapta De Gaulle ile ilgili tartışma yaratacak türde kışkırtıcı değerlendirmeler var. Polemikler çok. Gerçi bence De Gaulle hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak isteyenler Fransçois Kersaudy'nin ChurchiU ve De Gaulle adlı kitabından yararlanabilirler, ama bu Debrayin kitabını okumak için bir engel değil. D A demain De Gaulle / Regıs. Debray / Gallırrurd Yayınevı / Parıs / Hazıran 1990. DEBRAY'İN DEĞİŞKEN YAŞAMÖYKÛSÜ Bolivya dağlarından Elysâe Sarayı'na 1 9 4 0 Paris doğumlu olan Regis Debray, ünlü ve zengin bir ailenin çocuğu olarak Fransa'nın en iyi okullannda eğitim gördü. Ecole Normale Superieure'den (Yüksek Öğretmen Okulu) mezun olduktan sunra, felsefe doktorası yaptı ve Fransız devletine üst düzey bürokrat yetiştiren Ecole Nationale d'Administration'u (Ulusal Idare Okulu'nu) bitirdi. "Kim Kimdir?" kitabında, "Regis Debray: Che Guevara'nın yol arkadası. 196770 yıllarında Bolivya'da tutuklu kaldı" ıbaresine rastlanıyor. Son yıllarda çıkan bazı yayınlarında, Che Guevara'nın yakalanıp öldürülmesine Debray'ın neden olduğunu ıddia eden uzmanlar oldu. O dönemde Latın Amerika modelı devrimciliğın teorısyenliğıni ve propagandacılığını yapan çeşitli kitaplar yazdı. Daha sonra Şili'de Allende'nin danışmanlığını üstlendı. Pinochet darbesınden sonra da Fransa'ya dönerek Mitterrand'ın yakın çalışma arkadaşlarından biri oldu. 1975 yılından 1985'e kadar Elysee Sarayı'nda çeşitlı görevlerde bulundu. 1985 yılından bu yana ise Fransız Danıştayı üyeliğinde bulunuyor. C U M H U R İ Y E T K İ T A P : S / \ y / 26 Regıs Debray'ye gure De Gaulle Fransa'ya bağlı bır sanatçı, bır mumın ve bır isyancıydı S A Y F A 1