Katalog

gular şiddet ve yoğun bir "absurd" hissinden oluşuyordu. Öpücük: Kadınla erkek arasındaki ayrım gariptir. Erkek çok fazla şey duymaz, ama duyguları vardır. Kadın ise çok fazla duyar. Bence öpücüğün önemi de burada. 1934 romanımın çıkış noktası bir öpücük. Bir kadın Sorrente'de bir pansiyonun merdiveninde beni öpmüştü. Almandı, kocası da subay. Onun ardından Berlin'e gittim. Berlin'e, Hitler'in gittiği gün vardım. Kocası faşist bir subaydı. Kaldığım pansiyona kahverengi gömlekliler el koymuştu. O kadını bir daha hiçbir zaman bulamadım. Kendikendini yok etmişti. Ondan sadece o öpücüğün anısı kaldı bende. \ Şairier: Bir şairi tanımak da düş kırıklığına kendini hazırlamaktır. Bunun nedeni basit. Şair yazdığı anda tek bir kişi değildir. O anda kendisini baştan çıkaran cinleri ile beraberdir. Yazmadığı anlarda ise çoğu kez herkes gibi sıradan bir insandır. Örneğin Montale'yi hatırlıyorum. Montale İtalya'da bu yüzyılın ilk yarısının en büyük şairidir. Ama kişi olarak büyük bir düş kınklığı yaratmıştır. Montale bir bankacı da olabilirdi. Hatta bir bankacı gibi görünmeye özen gösterirdi. Onun bu banalliğe olan özenli düşkünlüğünü görmek tuhaftı. Aşağılama: Godard çok iyi bir fîlm çekti, en azından kendi bakış açısından. Ama Brigitte Bardot, rolüne pek de uygun değildi. Politikacılar: Bir general ya da bir politikacının ki bunun içine Na^olyon, Jül Sezar gibi isimleri de katsanız bile büyük bir adam olabileceğine inanmıyorum. Çünkü politikacrların mesleği insanları "manipüle" etmektir. Bir sanatçı bunun tam aksidir. Büyük bir sanatçı başarıya ulaşmasa da kendisi için daima büyüktür. Örneğin Van Gogh'u düşünün. Oysa büyük bir politikacı ya da büyük bir general için başarı her şeyin temelindedir. Bu durumda başarı yalnız politikacının elinde değildir. Çünkü politikacının başarısı kitlelerin şartlanmalanna bağlıdır... Yolculuklar: Yolculukta aşk duyumunu askıya alırım. Yolculuk ihtirasım o kadar fazladır ki kadınları gözüm görmez. İnsanın bilmediği ülkelerde kadın peşinde koşmak zaten pek doğru bir iş değil. Taraftar: Milliyetçilik, dar ve kısır anlayış, cinsel duyguların bastırılması, toplumsal düş kınklığı taraftarın anlaşılmaz mantık işleyişini etkileyen çeşitli öğelerdir. D Dans: On yedi yaşımdan yirmi beş yaşıma kadar dans ettim. 17'den 20'ye, sonra da 22'den sabah 2'ye kadar fokstıot yapıyordum. Çok bireysel ve cinsellik dolu bir danstı. Dağda yaşıyordum. Hastaydım, uzun yürüyüşlere gidemiyordum. Sadece dans ediyordum. O Fransız kızını da böyle tanıdım. Ama onu çekiçle öldürdüler. Çok iyi hatırlıyorum, 1937 yılıydı galiba, bir gün Roma'da sokakta karşıdan karşıya geçen çok güzel bir kız gördüm. Müşteri arıyordu: Önu izledim. Evine gittik. Ihtiyar bir kadın soyunmasına yardım etti. Sonra bana dönerek gururla dedi ki: 'Ona iyi bak. Bu kadar güzel kızı nerede bulursun?' İhtiyar kadın kızın annesiydi. O cümle üzerine yüzlerce sayfalık bir roman yazdım. Kitap bütün dünya ülkelerinde okundu. İyi bir yatırım "Bir cumle üzerıne yüzlerce sayfahk bır roman yazdım. Kitap bütun dünya ülkelerinde okundu." olduğum pek çok yazarı tanıdığım zaman düş kırıklığına uğradım. Örneğin çocukluğumda olduğu gibi hâlâ en beğendiğim şair Eliot'u tanımış olmak hiçbir şey kazandırmadı, bilakis götürdü. Ülkeler: Oysa ülkeler düş kınklığı yaratmıyorlar. Coğrafi, etnik, tarihi bütünlüğü ile ülkeler de kişilere benziyor. Kendisini yüzyıllar içinde oluşturan kişilere... Bir ülkeye varır varmaz, hemen o ülkeyle temasın verdiği çarpışmayı yaşarım. Irak'ta olanlar beni hiç şaşınmadı örneğin. Çünkü Irak'la olan ilk temasın aşıladığı duy Anılar: Kore Savaşı'ndan söz eden kişiler vardır. Buna her zaman şaşırdım. Kore Savaşı'nı hiç hatırlamam. İkinci Dünya Savaşı'nı hatırlamak için ise kendimi epeyce zorlarım. Buna karşılık hep duygusal ve cinsel ilişkilerimi anımsarım. 80. yaş gününde çekilmış bır fotoöraf CUMHURİYET KİTAP SAYI 34 S A Y F A 19