Katalog

2 Gündem CBT 1451/9 Ocak 2015 Bilimde Kavramın Önemi ‘Manevi Mirasım Bilim ve Akıldır!’ “Ben, manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım bilim ve akıldır... Zaman süratle ilerliyor, milletlerin, toplumların, kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiyor. Böyle bir dünyada, asla değişmeyecek hükümler getirdiğini iddia etmek, aklın ve bilimin gelişimini inkâr etmek olur... Benim Türk milleti için yapmak istediklerim ve başarmaya çalıştıklarım ortadadır. Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerinde akıl ve bilimin rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirasçılarım olurlar.” Mustafa Kemal Milli Eğitim Bakanı Dr. Reşit Galip’in sorusuna Mustafa Kemal’in yanıtı. Kaynak: İsmet Giritli, Kemalist Devrim ve İdeoloji, İ.Ü. Yayınları Cumhuriyet B L M VE TEKNOLOJ Türkiye’nin Haftalık Bilim Haberleri ve Kültürü Dergisi Sayı: 1451 9 Ocak 2015 İMTİYAZ SAHİBİ Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç GENEL YAYIN YÖNETMENİ: Utku Çakırözer YAYIN YÖNETMENİ Orhan Bursalı YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ Ayşe Yıldırım Başlangıç GÖRSEL YÖNETMEN Tüles Hasdemir “Sağlık” sayfası VKV Amerikan Hastanesi’nin, “Bilim Kültür ve Eğitim” sayfası İstanbul Kültür Üniversitesi’nin ve arka sayfa konuları ‘Atılım Üniversitesi’nin katkıları ile hazırlanmıştır. Bilim salt deney yapıp sonuçlarını açıklamak değil. Bilim bunların ötesinde bir hipotezler dünyasıdır. Hipotez, bir olayın nasıl olduğu veya olması gerektiği konusunda gözlem vb. sonucu eldeki verileri bir tez olarak ileri sürmektir; hipotezin sahipleri deneysel vb. olarak tezlerini kanıtlama çalışmasına girerler ve ortaya bir sonuç çıkar. Yanlış veya doğru. Hipotezde bir fikir vardır, bir kavramın veya konseptin izdüşümleri. Ama bilimsel kavramlar, hipotezin çok ötesinde kapsamda gündeme gelir. Şüphesiz bilim dünyası sayısız kavram üzerinde fikirbirliği sağlamıştır ve üzerlerinde tartışma hemen hemen yoktur. Mesela, elektromanyetik alan kavramı.. Kütlesel çekim kavramı.. Bunların varlıkları tartışılmaz. Tamam da, üzerinde tartışılmakta olan hangi temel kavramlar var? Çok... Bilim tartışmaya açık kavramlar üzerine kuruludur, bunlar tartışılır, açıklığa kavuşturulur, üzerlerinde en geniş fikirbirliği sağlanır.. Bilim böyle ilerler.. New Scientist dergisi bilim dünyasında tartışılmakta en temel bilimsel kavramları gündemine aldı, iyi de yaptı. Ve bilim insanları arasındaki tartışmalarda, bu kavramların ne durumda olduklarını yazdı. Ortaya atılan 13 kavramı, Çok boyutluluk, Uzayzaman, Kuantum gerçekliği, Bilgi işleme, Sonsuzluk, Derin zaman, Büyük Patlama, Olasılık, Matematik, Alanlar, Görelilik, Evrim, Uzaylılarla temas, bu sayıdan başlayarak bilginize sunuyoruz. Üçüncü sayfamızda “Çok Boyutluluk” kavramı ile başlıyoruz. Merak etmeyin uzun bir metin değil, adeta hap gibi, az ve öz.. Sonrası, her hafta bir kavram.. da en önemli konulardan biri çocukların tabii öncelikle erkek çocukların eğitimi.. Şiddetin kaynaklarından biri geleneksel eğitim. Çocuklar geçmişten geleceğe doğru hemen hemen aynı eğitim kalıpları içinde öğrenim görüyorlar. Bu nasıl değiştirilecek? Bugün eğitimde çok önemli radikal önlemler alınsa ve uygulamaya konsa, bunun sonuçları ancak belki de 100 yıllık süreç içinde görülebilir. Toplumsal geleneksel eğitim konusu salt okulla ilgili değil, belki bundan çok daha önemlisi, toplum içinde kendiliğinden öğrenilen alışkanlıklar, rol modelleri, çalışma hayatının köklerine sinmiş alışkanlıklar, kadının ucuz emek sömürüsü, objesi olarak görülmesi.. Fırsat eşitliği ve eşit ücret politikası, önemli ölçüde devlet yaptırımları ile hayat bulabilir. Piyasaya kadınlar lehine yapılacak her müdahalenin meşru toplumsal gerekçeleri vardır.. Genel Müdür: Özlem Aydan, Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Körükçü, Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya, Reklam Müdürü: Ozan Altaş, Rezervasyon Yönetmeni: Onur Tunalı YAYIMLAYAN Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak No: 2 34382 Şişli İstanbul Tel: 0212 343 72 74 Faks: 0212 343 72 64 CUMHURİYET REKLAM Tel: 0212.2519874/3437274 Yerel Süreli Yayın BASKI DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul www.cumhuriyet.com.tr Geçen sayıda Gündem’de ele alamadım ne yazık ki.. Kadınlara uygulanan şiddeti çok yönlü olarak ele alan bilim dünyasının, bu şiddetin kaynaklarını araştırma sonuçlarını okuduk. Bu sayımızda ise araştırmayı yapan 10 bilim insanının, kadınlara uygulanan şiddeti ortadan kaldırmak için 5 eylem önerisini gündeme getiriyoruz. 1) Eylemlerin uyum içinde yürütülmesi için bir merkezin önderliğine ihtiyaç var, 2) Yeni yasalar çıkartmak, yeni politikalar belirlemek, kurumların kapasitelerini güçlendirmek; 3) Şiddeti önleme konusuna yatırım yapmak; 4) Sağlık sektörünün rolünü güçlendirmek; 5) Araştırmaya, veri toplamaya ve sivil toplum örgütlerine yatırım yapmak.. Maddelerin içleri oldukça kuvvetli. Kadınların şüphesiz ki, yüksek bir eğitim standardı almaları, ev kadını statüsünün ötesinde çalışma hayatında kesin ve önemli rollere ulaşması için tüm yolları açmak.. Tamam KADINLARA ŞİDDETİ ÖNLEMEK Hemen her konumuz şüphesiz önemli ve ilgiyi hak ediyor. Ama dünya jeolojisinde genç yaşta kendine iyi bir yer açan Ali Polat’ın, Kuzey Anadolu Fayı’nı tanımlayan, Atatürk’ün gönderdiği ilk öğrencilerden İhsan Ketin üzerine yazısına dikkatlerinizi çekmek isterim. Bu yazı şu açıdan çok önemli: Üniversitelerimizde çok iyi ve evrensel bilimsel yeteneklerle donatılmış bilim insanlarımızın varlığı, öğrencilerine bir rol modeli sunması açısından birinci derecede önem taşıyor. Bilimsellik açısından Celal Şengör ve İhsan Ketin örneklerini önünde görmese, bilimselliğin ve bilim kişiliğinin ağırlığını duyumsamasa acaba hayatının seyri nasıl olurdu? Polat Şengör Ketin ilişkisi ve yönlendirici etkisinin, Polat’ın üzerinde müthiş bir kamçılayıcı etkisi olduğunu reddetmek mümkün değil. Bu yazı, bu açıdan da değerli. Üniversitelerimizde hâlâ böyle ilişkiler şüphesiz ki vardır. Merak ettiğim, sayıları azalıyor mu? Bence evet, 200’e yakın ve çoğuna üniversite adını bile yakıştırmanın zor olduğu bu yapılarda, bu tür ilişkiler, hoca öğrenci sayısı oranından bakarsak göreceli olarak belki de sıfıra doğru ilerliyor.. Kimbilir! Gelecek Cuma yeniden birlikte olmak dileğiyle.. EVRENSEL BİLİM İNSANI VE ÖĞRENCİ İLİŞKİSİ