Katalog

OOOF OFF LINE Tanol Türkoğlu ([email protected]) Hangi bilginin ne kadar kritik olabileceğini tahmin etmeye çalışmakla zaman kaybetmeye gerek yok. Kısaca kendinize ait tüm bilgilerin çok kritik olduğunu kabul edin ve bu bilgilerin korunması ve başkasının eline geçmemesi gerektiğini bilin. Bu yaz Türkiye’ye tatile gelen bir arkadaşım anlattı. Gelmeden önce internetten İstanbul – Ankara otobüs bileti almak istemiş, ancak seyahat şirketinin web sitesi işlem kapsamında TC Kimlik No girilmesini isteyince vazgeçmiş. Ben neden ki diye sorunca bu kez şaşıran arkadaşım olmuştu. Bu kadar kritik bir bilginin sıradan bir bilet satın alma işlemi kapsamında internet üzerinden bir siteye girilmesi ne kadar güvenlikliydi? (Kendisinin Türkiye’de internet altyapısını kuran ODTÜ Bilgi İşlem Dairesi’nin çekirdek kadrosunun eski bir üyesi olduğunu da anımsatmak isterim). TC Kimlik No gerçekten de çok kritik bir bilgi. Sadece tek bir bilgi parçacığı kimlik hırsızlığı için yeter de artar bile. Biz kimlik hırsızlığının konvansiyonel modellerini biliyoruz. Bir kişi nüfus kağıdı ya da ehliyetini kaybederse ve bu kayıp konusunda gerekli ilan ve bildirimleri yapmazsa vay haline! Sanal dünyadaysa kimlik hırsızlığı modeli biraz değişiklik gösteriyor. Özellikle de kendisiyle ilgili hangi bilginin ne kadar değerli olduğunu bilmeyen kullanıcılar için. TC Kimlik No, kredi kart numarası, üyesi olunan bir web sitesine ait kullanıcı adı ve şifre bilgisi, internet bankacılığı kullanıcı adı ya da şifreler... Liste uzayıp gidiyor. Hangi bilginin ne kadar kritik olabileceğini tahmin etmeye çalışmakla zaman kaybetmeye gerek yok. Kısaca kendinize ait tüm bilgilerin çok kritik olduğunu kabul edin ve bu bilgilerin korunması ve başkasının eline geçmemesi gerektiğini bilin. İlk bakışta pek de önemli olmayan bir bilgi aslında çok kritik olabilir. O bilgi başka bilgilere erişilmesi sağlayabilir ya da başka bilgilerle birleştiğinde bir anlam ifade eder hale gelebilir. Internet üzerinden yapılan kimlik hırsızlığı çoğunlukla cookie (çerez, kurabiye) denilen küçük bilgi dosyalarının ele geçirilmesiyle olur. Daha önce ziyaret ettiğiniz bir web sitesi, daha sonraki ziyaretlerinizde sizi anımsamak ve böylece her seferinde belli bilgileri yeniden girmenizi engellemek üzere sizinle ilgili bazı bilgileri cookie denilen geçici bir dosyada tutar. Bu dosya internete giriş yaptığınız, elinizin altındaki bilgisayarda saklanır. Kimlik hırsızları, internet üzerinden size çeşitli yollarla virüs türü programlar gönderip bilgisayarınıza yerleşip orada bulunan cookie dosyalarındaki bilgileri ele geçirmeye çalışır. Charles Den Tex’in Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan Hücre adı polisiye romanı da kimlik hırsızlığı ile ilgili. Kimliği hırsızların eline geçmiş, devlet kurumlarına danışmanlık hizmeti veren bir kişinin başına gelenler bu kitapta akıcı bir dille anlatılıyor. Kahramanımız bir yandan işlemediği suçlar konusunda suçsuz olduğunu ispat etmeye çalışırken, diğer yandan da 11 Eylül sonrası global terör karşısında güvenlik kuvvetlerinin toleranssız davranışlarına karşı hayatta kalma mücadelesi veriyor. Bilgi çağında bireyin bilinçlenmesi en kritik husustur. Umalım ki bu bilinçlenme sürecinde bireyler acı deneyimler yaşamak zorunda kalmaz. Yazının girişindeki hikayenin devamına gelirsek. Sonuçta arkadaşım otobüs biletlerini benim temin etmemi istedi. Ben de aynı şirketin bir ofisine giderek, arkadaşım adına, isminden başka hiçbir bilgi vermeden biletini aldım. İçimden “bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu” diyerek! Kimlik Hırsızlığı Kadınlar karar verirken ince ayrıntıları erkeklerden daha iyi görebiliyor Kimi durumlar kesin kararlar almamızı gerektirir. Jüri üyeleri kanıtlara ve tanıklıklara bakarak zanlının suçlu olup olmadığına karar verir. Polis memurları hedef aldıkları kuşkulu kişinin elinde silah, ya da silaha benzer bir şey olup olmadığına karar vermek zorundadır. 40’larında bir adamın terlemeye başlaması ve kollarında ağrı olması durumunda bunun ciddi olup olmadığına karar vermesi gerekir. Y eni bir araştırma bu gibi kararlarda cinsiyetin önemli bir rol oynadığını ortaya koyuyor. Araştırmaya göre erkekler dünyayı belli sınıflara ayırarak ele alırlarken, kadınlar olayları koşullarına bağlı olarak değerlendirme ve siyahbeyazın dışındaki gri tonlarını daha çok görebilme eğiliminde oluyor. Warwick Üniversitesi ruhbilimcileri tarafından yapılan araştırmada, kadın ve erkeklerden oluşan deneklerden 50 farklı nesnenin belli bir gruba tam olarak girip girmediği, ya da kısmen girdiği konusunda karar vermeleri istendi. CBT 1285/ 12 4 Kasım 2011 Örneğin, deneklere salatalık bir meyve midir, at bir taşıt aracı mıdır gibi sorular yöneltildi. Ardından deneklere bu kararları konusunda ne denli emin oldukları soruldu. Sonuçta erkeklerin bir nesneyi belli bir gruba tam olarak dahil etme ya da etmeme eğiliminde oldukları, buna karşılık kadınların genelde nesnelerin kısmen bir gruba girdikleri yönünde karar verdikleri görüldü. Ancak en ilginci, erkeklerle kadınların verdikleri kararlar konusunda kendilerinden eşit oranda emin olmalarıydı. Bu da iki cins arasındaki farklılığın yalnızca verilen kararlardan erkeklerin emin olmalarından, ya da kadınların emin olmamalarından kaynaklanmadığı anlamına geliyordu. Tam tersine, bu durum kadınlarla erkeklerin dünyayı farklı algıladıklarına işaret ediyordu. Bunun çok farklı nedenleri olabilir. Olası bir neden, farklı cinslere yüklenen toplumsal rollerin erkeklere daha kesin, siyahbeyaz bir bakış açısı kazandırırken, kadınlara daha ayrıntılı ve karmaşık bir bakış açısı getirmesi olabilir. Geleneksel olarak kültürler, sonuca balıklama dalsalar bile, kararlı ve devinime geçilmesinden yana olmaları yüzünden erkekleri ödüllendirmiştir. Bunun tersine, toplumda kadınlardan daha düşünceli ve daha özeleştirel davranma anlamına gelse bile başkalarının görüşlerine daha açık davranmaları beklenir. Bu toplumsal roller yalnızca davranış ve kişiliği etkilemekle kalmayıp, algılarımıza da belli özellikler kazandırır. Söz gelimi, gerçek ya da kuramsal senaryolar karşısında kadınlar erkeklere kıyasla çok daha büyük bir çekince duygusuna kapılırlar. Bunun nedeni, kısmen de olsa, risk almanın erkeklerle özdeşleştirilmiş bir rol olmasından kaynaklanır. Kesin kararlar alma eğiliminin yanı sıra, bu tür kararlar alan kişinin rahatlığı da birtakım önemli sonuçları beraberinde getirir. İlk olarak, bu durum insanların hedefledikleri meslek dallarını, özellikle de sık sık ani kararlar almayı gerektiren meslekleri etkiler. Hastanelerde acil servis görevlilerinin, belirtilere göz atarak bir tanı koymaları gerekir. Yargıçlar dava sürecindeki kanıtların, tanıklıkların, itirazların v.b yasallığı konusunda karar vermek zorundadırlar. Şirket yöneticileri ve yönetim kurulu üyeleri zorlanmadan ve sıklıkla kararlar almalıdırlar. Çoğu ülkede tüm bu mesleklere ağırlıklı biçimde erkeklerin egemen oldukları görülüyor. Doğal olarak, bu tür mesleklerde cinsler ara NEDEN BÖYLE? ERKEKKADIN DENGESİZLİĞİ