Katalog

GÜNDEM Üniversite Sanayii İşbirliğinde Neredeyiz? “Manevi Mirasım Bilim ve Akıldır” “Ben, manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım bilim ve akıldır... Zaman süratle ilerliyor, milletlerin, toplumların, kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiyor. Böyle bir dünyada, asla değişmeyecek hükümler getirdiğini iddia etmek, aklın ve ilmin gelişimini inkar etmek olur... Benim Türk milleti için yapmak istediklerim ve başarmaya çalıştıklarım ortadadır. Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerinde akıl ve ilmin rehberliğini kabul ederlerse, manevi mirasçılarım olurlar.” Mustafa Kemal Milli Eğitim Bakanı Dr. Reşit Galip’in sorusuna Mustafa Kemal’in yanıtı. Kaynak: İsmet Giritli, Kemalist Devrim ve İdeoloji, İÜ. Yayınları Cumhuriyet BİLİM VE TEKNOLOJİ Sayı: 1111 4 Temmuz 2008 İMTİYAZ SAHİBİ Cumhuriyet Vakfı adına İlhan Selçuk GENEL YAYIN YÖNETMENİ İbrahim Yıldız YAYIN YÖNETMENİ Orhan Bursalı SORUMLU MÜDÜR Güray Öz GÖRSEL YÖNETMEN Tüles Hasdemir YAYIMLAYAN Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak No: 2 34382 Şişli İstanbul Tel: 0212.3437274 Faks: 0212.3437264 CUMHURİYET REKLAM Tel: 0212.2519874/3437274 Yerel Süreli Yayın BASKI DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul [email protected] CBT 1111 / 3 Geçen hafta sonu Adana’da Çukurova Üniversitesi’nde gerçekleştirilen Üniversite Sanayi İşbirliği Ulusal Kongresi’ni izledim. Kongre, TÜBİTAK'ın bir zamanlar hayata geçirdiği ve geçen yıl da kapattığı ÜSAM’dan (Üniversite Sanayi Araştırma Merkezleri) hayatını sürdürmekte kararlı olanlarca düzenlendi! TÜBİTAK “kapattım sizi, ne haliniz varsa görün!” demesine rağmen, bu kuruluşlar kendilerini dernek, vakıf veya şirkete dönüştürerek, ÜniversiteSanayi İşbirliği Merkezleri Platformu (ÜSİMP) altında birleştiler: Adana ÜSAM (Adana ÜniversiteSanayi Ortak Araştırma Merkezi Derneği ve ArGe İktisadi İşletmesi); BİYOMEDTEK (Biyomedikal Teknolojiler Merkezi Derneği); ODAGEM (OSTİM Ortadoğu İleri İmalat Sistemleri ve Teknolojileri ArGe Merkezi A.Ş.); SAM (Seramik Araştırma Merkezi A.Ş.) ve TTV (Türk Tekstil Vakfı ). Bu platforma daha sonra TTGV ve rekabet Forumu katıldı. Adana’daki Kongre’nin düzenlenmesinde büyük emeği ğeçen Hamit Serbest ile Prof. Engin Kılıç ve Prof. Ferhat Kara platformun yürütme kurulu. Platformun amacı “ülkemizde üniversitesanayi işbirliği sorunları üzerinde görüş alışverişinde bulunmak, etkin ve verimli bir biçimde yürütülmesini sağlamak üzere öneriler geliştirmek, bu önerilerin gerçekleştirilmesi yönünde çaba sarf etmek ve gerekli girişimlerde bulunmak, deneyimleri paylaşmak, işbirliği kültürünü geliştirmek… Şüphesiz her platform üyesi üniversite sanayi işbirliği çerçevesinde ortak projeler gerçekleştirmeye, sanayiciye yönelik projeler geliştirme peşinde. Üniversite sanayi işbirliği çalışmaları şüphesiz sadece bu platform ve kuruluşlarla sınırlı değil! İTÜ, ODTÜ, Boğaziçi, Bilkent ve daha pek çok üniversitenin de sanayi ile geniş işbirlikleri söz konusu. Veya tersine, çeşitli sanayi kuruluşlarının üniversitelerle işbirlikleri var. Ayrıca, üniversite sanayi işbirliklerinin farklı biçimlerde zenginleşerek geliştiği görülüyor. Kongre’de, üniversitesanayi işbirlikleri, kapsamları; elde edilen deneyimler; sanayileşmede, inovasyonda, ARGE’de bu işbirliklerinin yeri ve önemi ve mühendislik eğitimi; Teknoparklar, teknoloji transfer ofisleri; öğretimürün geliştirme ve sanayi; yerel inovasyon sistemleri ve öğrenme; ekonomik başarımlar ve inovasyon ilişkisi; üniversite sanayi işbirliklerinin gelişimi; kurumsal yönetim ilkeleri; üniversite sanayi bitirme tezleri deneyimleri, çeşitli modeller… gibi birbirini tamamlayan zengin bir yelpazede ele alındı. Ayrıca çok sayıda serbest bildiri ile yerel deneyimler, başarı örnekleri, başarısızlıklar; çeşitli sektörlerde çalışmalar; işbirliklerini engelleyen etkenler; teşvik sistemleri ve önemleri… tartışmaya sunuldu. *** Kongre üzerine bazı ilginç noktaları gelecek sayımıza bırakarak, üniversite sanayi işbirliği üzerine bir kaç söz: 1980’li yıllardan bu yana bu işbirliği konuşuluyor. Prof. Nimet Özdaş’ın 19832003 Türk Bilim Politikası raporu/ kitabında, ilk kez bu işbirliği kurumsal olarak gündeme getiriliyor. (Bu öngörü raporu o zamanlar uygulanmaya konabilseydi, ülkemizdeki cahil politikacılar bu raporun önemini anlayıp arkasında dursaydı ve uygulasaydı, Türkiye bugün bütün bu çıkmazlar içinde debelenip durmazdı!) Aykut Göker’in bu işbirliğinin tarihsel serüveni üzerindeki çalışmasını ilgiyle dinledik. Kitaplığımdaki kalın rapor gösteriyor ki, üniversitesanayi işbirliği üzerine ilk büyük uluslararası kongre İstanbul’da Boğaziçi Üniversitesi’nin girişimiyle yapıydı! (Herhalde!) Bugüne kadar çeşitli darboğazlardan geçildi, karşılıklı hayal kırıklıkları yaşadı; sanayi özgün araştırma konusunda zorlandı ve üniversite ile işbirliğinde bocaladı; aynı şekilde üniversite ve hocaların da, sınıflarından başlarını çıkartıp sanayinin ARGEinovasyon, ve çözüm isteyen sorunlarıyla birlikte yaşamaya girişmesi, öyle kolay olmadı! 1995’te TÜBİTAK’ın bu işbirliğini kurumlaştırıcı adımı önemliydi. Ama bu kurumsal yapı bütün üniversitelere yaygınlaştırılamadı ve kısıtlı kaldı. Buna karşılık üniversiteler kendi inisiyatiflerini geliştirdiler. Peki, üniversite sanayi işbirliğinin bugün ulaştığı kapasite nedir? işbirliğinin hacmi? Üniversite teknoparklarında şirketlerin varlığı, üniversite sanayi işbirliğinin örnekleri sayılamaz. Orada bulunup da üniversitenin kapısını çalmayan onlarca şirket var! Özel sektörün ARGE harcamaları, 2006 yılında 1 milyar 630 YTL. Acaba bunun yüzde kaçını üniversitelerle birlikte gerçekleştirdi, bilinmiyor. Yüksek Öğretim Kurumu’nun aynı yıl içinde yaptığı 2 milyar 260 milyon YTL’lik ARGE’sinde, sanayi ortaklığı ne kadar? Üniversiteler, sanayicilerle, sanayi odalarıyla kaç YTL’lik ARGE gerçekleştirdi? Bu soruların yanıtlarını nasıl bileceğiz? Ki gelişmeyi izleyebilelim? *** Sanayi üniversite işbirliğini çok önemsiyorum... “Ulusalcılığa” karşı girişilen büyük ve alçakça saldırılara saldırılara inat (Cumhuriyet, Türkiye demektir!), sanayinin daha çok ulusallaşması için! Ekonomideki açmazlarımızın, dışa bağımlılığın nedenleri arasında, bu işbirliğinin düşük düzeyde seyretmesinin önemli payı olduğu bilinciyle... Ekonomiyi düze çıkartacak ve ülke bağımsızlığına katkıda bulunacak en önemli aracın, sanayi, bilim ve teknoloji ulusal politikalarıyla, üniversitesanayi işbirliğinin hemen her alanda gelişmesi olduğu bilinciyle... Bu işbirliğini titizlikle geliştirmek için büyük çaba gösteren bilim insanlarımızın ve sanayicilerimizin çabalarını alkışlıyorum.. Gelecek cuma Gündem’de ODTÜ örneği ve rektör seçimleri var... 4 Temmuz 2008