Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Modern hesap makinelerini babası kabul edilen analitik makinesini bulan İngiliz matematikçi (resimdeki) – “Jonas Edward …” (Çocuk felci aşısını bulan, Amerikalı virolog). 2. İlk 1626 yılında gözlemlenen kuyrukluyıldız – Jung’un terminolojisinde, insanın kadınsı bölümünü gösteren ilkörnek – İsviçre ve Fransa’da akan bir ırmak. 3. Bir telgraf gönderme çeşidi – Balıkesir’in bir ilçesi – Ayakkabı, çanta vb. yapılan parlak deri – Rutubet. 4. Altının siyanürle işlenmesinde, bir madenin siyanürlenmesinde oluşan çökelek – Tartım, dizem – Jeolojide kırık – Tanzanya’nın plaka işareti. 5. Kalıtım teorisini geliştiren, genetik biliminin temellerini atan İskoçyalı botanikçi – Düzgün itmelerin etkisiyle bir salınım genliğinin artışı – Harekat merkezi. 6. Yapıt – Şikar – Entrika – Merkür gezegeninin diğer adı. 7. Yaratıcılığa dayanmayan, el yetisi ile yapılan iş – Bülent Ecevit’in emekliye ayırdığı daktilosunun markası – Tunus’un plaka işareti – Kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine çeviren araç. 8. Çağrı, tellal ile duyurma – Yazar Iris Murdoch’un ölmeden önce yakalandığı hastalığın adı – Film çeken aygıt. 9. Bir tür palmiye – Akıtma – Okul. 10. Bir nota – “Kendi kendine” anlamı veren önek – Veba hastalığı – Adale. 11. Aktinyumun simgesi – Bir pompada, bir körükte, bir motorda bir akışkanın geçmesini sağlamak üzere bir eksen etrafında yaptığı açval hareketle açılıp kapanan bir kapak – Torunu olan kadın. 12. Bağırış, çığlık – Sıtma aşılayan sivrisinek türü. 13. Voznesenski’nin bir şiir kitabı – Yapraklarından yeşil boya çıkarılan bir bitki. 14. “Nick …” (aktör) – Çıplak – Destan. 15. Yeşil ile mavi arası renk – Eski Mısır inanışında, baştanrı. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Fotokopi işlemini keşfeden Amerikalı bilgin. 2. “Charlton Martin …” (Alüminyumun elektrolizle üretimini bulan Amerikalı kimyacı) – Sinema ve tiyatroda gündüz gösterisi – havada beşte dört oranında bulunan element. 3. Yükseklikölçer – “Efendi gazete okur / … dikiş dikmektedir.” (Orhan Veli Kanık). 4. Lübnan’ın plaka işareti – Geçerli, yürürlükte olan – “Robert …” (Bakteriyoloji biliminin temellerini atan Alman doktor) – Türkiye’nin plaka işareti. 5. Kar ayaklığı – Kaside – Vücut ısısı. 6. İngilizce “göz” – Rusça evet – Bir dairede bir kirişin ortasında bu kirişi gören yayın ortasına indirilen doğru parç ası. 7. Osmanlıların bir deniz savaşı – Keten tohumu ve benzeri bitkilerin kaynatılmasıyla elde edilen, sıcak olarak tülbent içinde vücuda dıştan uygulanan ilaç. 8. Bakterilerin çomak biçiminde ince uzun olan türü – Rodyumun simgesi – İtalya’da, Po’nun kolu olan bir ırmak. 9. İnatçı – Pamukkale’nin eski dönemlerdeki adı. 10. “İş …” (Bir işi iyi bir sonuca ulaştıran kimse) – Avrupa Futbol Birliği. 11. Orijinal kısaltması UN olan örgütü simgeleyen harfler – Siyanamidin 150 santigrat derecede polimerleşmesiyle elde edilen çevrimsel trimer – Tohum ekme aleti, mibzer. 12. İsviçre’de bir ırmak – Bir harfin okunuş – Bilinç – Hollanda’nın plaka işareti – Matematikte 3,14 sayısı. 13. Kimliği bilinmeyen uzay cismi – Soluk borusu – Ege Denizi’nde bir Yunan adası. 14. Org – Almanya’da “eyalet” anlamında kullanılan sözcük. 15. Yaşam – Küçük torba – Kulağın duyabildiği titreşim. 16. Meşime, plasenta – Bir tür deri. 17. Zihin – Sarhoş olma. 18. Rusya’da bir ırmak – İncirsineği. 19. Ön çalışma – Romanya’nın plaka işareti. 20. Kemiklerin toparlak ucu – Bir çeşit güvercin. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 I S A A C N EWT O N BAT İ SKAF 2 S A G U ERHA T GAME T ADA 3 I ARAK ON İ KS İ TAL YAN 4 D A R A B A N KT Ü ANAPA P T 5 E T A AH İ Z E RACON PO O 6 N U G A ER REAYA OS T PM 7 E ALAT EN KR İ YOSKOP İ 8 T E R İ M NOVA N İ N İ PEKA 9 İ D DONG ERK P İ AF TOL 10 R KARA İ N TUH KR 11 P O T A S A L E AMOK 12 D O N LA İ KA ARAF 13 A L İ B İ SA AKANAK 14 N İ AZDAVAY RE J İ 15 S P A Z M S TRAT E J İ ilginç SORULAR Kaliteli ses kaydı Soru: Ses kalitesi açısından uzunçalar plaklar mı yoksa CD’ler mi daha iyidir? Yanıt: Kanada’daki Waterloo Üniversitesi Ses Araştırma Grubu’ndan elektro akustik ve dijital sinyal işleme uzmanı Stanley Lipshitz’in yanıtı: Plak meraklıları bu yanıta üzülecekler ama CD’ler canlı bir müzik performansındaki tüm sesleri en ince ayrıntısına kadar yakalama ve kaydetme açısından plaklardan üstündür. Standart bir uzunçalar plağın (LP) üzerindeki girintilere bir mikroskop ile bakarsanız, bunların müzik aletinden çıkan ses dalgalarının şekillerine benzediğini görürsünüz. Ancak bu girintileri oyan iğne, bunları okuyan iğnenin şeklinden az da olsa farklı olduğu için bir LP hiçbir zaman orijinal performansın tam seslerini veremez (Bu arada sıcaklık ve nemin zamanla plak üzerinde yarattığı olumsuzlukları saymıyoruz). Oysa bir CD üzerine kodlanan matematiksel veriler, orijinal sesin tam bir kopyasıdır. Aynı mikrofon sinyalinden yapılan bir CD ve LP kaydını karşılaştırdığınız zaman, LP’nin üzerindeki girintilerin sinyale tam olarak uymadığını görürsünüz. Böyle bile olsa bazı LP meraklıları, plakların daha doğal ses verdiğini ve bunları dinlerken müzikal bir sıcaklık hissettiklerini ileri sürüyor. Lipshitz, bu insanlarının büyük bir olasılıkla pikabın kusurlarını müziğin sıcaklığı olarak algıladıklarını söylüyor. Hoparlörlerden gelen ses dalgaları ve iğnenin bir girintiden diğerine geçerken iniş ve çıkışları LP’nin titreşmesine yol açar. İğne bu ekstra titreşimleri yakalar ve bunları müziğe katar. Bunlar LP’lerde olduğu söylenen “toklukdolgunluk” duygusunu uyandırır. Lipshitz bu olguyu şöyle değerlendiriyor: “Bazı insanlar bu kusuru bir üstünlükmüş gibi algılıyor” diyor. Sıra taşınabilir müziğe geldiği zaman insanlar iPod’larını CD ve LP’den daha kötü kalitedeki müziklerle dolduruyorlar. MP3’ler sıkıştırılmış dosyalardır ve orijinal kayıttaki seslerin yaklaşık %90’ını kaybederler. Bunu yaparken silinmiş olduğunu fark etmediğimiz belirgin olmayan sesleri ortadan kaldırırlar. Örneğin kornonun sıkıştırılmış kaydı, konser salonlarında çalındığında yarattığı yansımayı içermez. Dijital müzik çalıcıya çok sayıda kötü kaliteli müzik sığdırmak yerine, sıkıştırılmamış formatta kayıt yapmak daha akıllıcadır. Sıkıştırılmış format bir müziğe ruhunu veren tüm ayrıntıları yok eder, ortada sadece baskın sesler kalır. Yerfıstığı kabuklarından yararlanmanın yolları Soru: Yerfıstıklarının kabukları ticari bir değer haline dönüştürülebilir mi? Yanıt: İnsanoğlunun hayal gücünün sınırı yoktur. Yerfıstığı kabuklarından yararlanma da buna dahildir. 2030 yıl önce bu kabuklar çöpe atılıyor veya yakılıyordu. Merkezi ABD, Georgia’da bulunan Golden Peanut şirketi başkan yardımcısı Bob Parker, yakma sonucu ortaya çıkan hava kirliliği ve kabukları yok etme maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle yepyeni kullanım alanları bulduklarını açıklıyor. Genellikle kabuklar değirmenlerde toz haline getirilip sığır yeminin içine lif oranını artırmak için karıştırılır. Son yıllarda tavuk besiciliğinde kümeslerin zeminine emici madde olarak seriliyor. Bir başka kullanım şeklinde kabuk öğütülerek böcek öldürücü ile karıştırılır. Bir diğer kullanım alanı da tuğlalar için dolgu maddesi oluşturmasıdır. Avrupa’da bunlar biyoenerji kaynağı olarak kullanılıyor. d ü ş ü n SORULAR SAĞOL MİLLİ TAKIM Düzenleyen: Süleyman Çeviker Uzun zamandır özlediğimiz bir başarıya imza atan Türk Milli Takımı’nı candan kutluyorum. Bu sebeple hazırladığım bulmacayı Türk Milli Takımı’na armağan ediyorum. Sağ olsunlar. Bulmaca 16 tabanlı sayı sistemine göre düzenlenmiştir. T ve R harfleri dışındaki 16 harfte, 0’dan (sıfır) 15’e kadar 16 değişik rakam kullanılmıştır. T=1 ve R=1’dir. Bulmacadaki sekiz sözcüğün, 10 tabanlı sayı sistemine göre karşılıklarının, rakamları toplamı 296 olduğuna göre: Soru: TÜRK sözcüğü, 10 tabanlı sayı sistemine göre kaçtır? 1111/23 4 Temmuz 2008 1109.sayıdaki “Üç Ayaklı Sehpa” isimli bilmecenin yanıtı: 40 cm Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Ahsen Canatİzmir, Aydın BingölAnkara, Necah BüyükduraAnkara, Sebahattin BektaşSamsun, Ekrem Öztopİzmir, Sami AkpınarÇorum, Süleyman Durmazİzmir