Katalog

ilginç SORULAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Kuantum teorisini ortaya çıkaran Alman fizikçi (resimdeki) – Bir alkol türü. 2. Hardal gazı da denilen bir savaş gazı – Kantaşı. 3. Tantalın simgesi – Yunan alfabesinde son harf – Mitoloji. 4. Kulak iltihabı – Bir tür kaya balığı – Çin ve Kazakistan’da akan bir ırmak. 5. Çok hücreli canlılarda hücrenin belli evrelerden geçerek çoğalması – Sözle, bakışla, telkin yoluyla sağlanan bir tür uyku. 6. Astatin simgesi – Atom çekirdeği ile ilgili – Bir hitap ünlemi. 7. “Sir William …” (1856 yılında ilk sentetik boyayı üreten İngiliz kimyacı) – Namaz bölümü – “Roger …” (12201292 yılları arasında yaşayan, büyüteci tanımlayan, dünyanın yuvarlak olduğuna inanan ilk insanlardan biri olan İngiliz rahip ve bilgin). 8. Burun iltihabı – Kütahya’nın bir ilçesi – Molibdenin simgesi – Her halde, şüphesiz. 9. Bağış yapma – Çıplak – Aktinyumun simgesi – Bir tür sucuk – Gümüşün simgesi. 10. Şair Cummings’in önadlarını simgeleyen harfler – Altınkökü – Uygur hükümdarlarına verilen san – Katkı. 11. Züppe – Boş ve yararsız saçma – Bir temsilde rol alma. 12. Kuşların kalın eksenli tüyü – Kısa çizgi – Kansızlık – Kemalpaşa ilçesinin eski adı. 13. İki borunun birbirine birleştirildiği yer – Bir orta öğretim kurumu – Acıbadem ağacı – Bazı kimyasal maddelerin ya da ışık, ısı, elektrik gibi güçlerin etkisiyle protoplazmanın yanaşma ya da uzaklaşma biçiminde olan yer değiştirmesi. 14. Hitit – Arıtımevi – Tembih sözü – Ailesini geçindiren kimse. 15. Hastalıkta ateş – Dogma, inak – Hint kadınlarını alınlarına taktığı süs – Neonun simgesi. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. “Joseph …” (Oksijeni bulan İngiliz bilim adamı). 2. Eski Yunan mitolojisinde, barış tanrıçası – Uzaklık anlatan sözcük. 3. Protein sentezine yardımcı olan bir asit türü – Sıvı yağlarda ve margarinlerde buluna oleik asidin bir esteri. 4. Bir bağlaç – “… yolu” (Avrupa’dan Asya’ya uzanan eski ticaret yolu). 5. Paylama, azarlama – Endonezya’nın plaka işareti. 6. Yalan söyleme hastası – Radyasyon dozu birimi – İsveç’te idari bölüm. 7. Doğada, kemik dokusunda buluna, içinde flüor ya da klor olan doğal kalsiyum fosfat – Yükseltgenerek polimerleşmeye uygun olan. 8. Ksenonun simgesi – Bir hayvan – Silisyumun simgesi – Sarmısaktaki doğal antibiyotik. 9. Yosun sporlarının çimlenmesinden oluşan iplik biçimindeki organ – Boğa güreşi alanı. 10. Misket limonu – Cam, porselen vb. maddelerden yapılmış eşya – Bilinç. 11. Kırık bir yeri tutturmakta kullanılan tahta vb. madde – Bir vergi türü – Rusça evet – Koca. 12. Sıkıntı, dert, üzüntü – Akdeniz’de yaşayan, pullu, eti beğenilen bir balık. 13. “Claude …” (Smafor sinyal sistemini bulan Fransız mucit) – Herhangi bir enerji türünü başka bir enerjiye dönüştürmek ya da belli bir etki oluşturmak için birleştirilmiş aletler bütünü. 14. Bir yapım öneki – Kastamonu’nun bir ilçesi – Öncesizlik. 15. Museviliğin simgesi sekiz kollu şamdan – Birkaç türü birleşince çeşitli kimyasal bileşikleri (molekülleri), bir tek türü ise bir kimyasal öğeyi oluşturan parçacık – Miliamperin simgesi. 16. Bıçak bileme aracı – Şarabı bulan masal hükümdarı – Kayıp. 17. Japonya’da, toplumdan dışlanmışlar sınıfı – Put, tapılan şey – Kalayın simgesi. 18. Müşkülpesent – ABD Profesyonel Basketbol Ligi – Bir masal kuşu. 19. İğrenç, ayıp ya da elde edilemez görünen düşüncelerin kişide bilinç altına sürülmesi – İlk Türk antibiyotiği. 20. Uyma – Birlikte yolculuk eden topluluk. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 İ V A N P A V L O V DAG P ALG 2 N E F T İ AEROD İ NAM İ K RO 3 T N T GA R A L AMOGOR DO L 4 E A AMUD İ AR İ F L İ VANE 5 G A L E ARENA E T EN SAM 6 R A F İ N E SN BAL KAS T 7 A N E S T E Z İ MAD SÜ BORA 8 L O R İ G İ MAN İ V E L A LOT 9 M İ NE GA İ P NAM GRENA 10 M A S LAOS APAT İ T 11 A L T İ M E T R E OM Y E 12 T İ LAN İ RA İ YON 13 R EKSEN D İ N AT E 14 İ A D E İ ASON AK İ K 15 S K O L A S T İ K TRAKE Y kromozumunun geleceği Soru: İnsanlarda Y kromozomunun sonunun geldiği doğru mu? Erkeklik yok mu olacak? Yanıt: Dünyada yalnızca kadınların varolacağı dönemler henüz ufukta görünmüyor. En azından genetik açıdan. Bilim insanlarının insan Y kromozomunun yok olacağı yönündeki öngörüsünün üzerinden tam 10 yıl geçti. Y kromozomu erkekleri erkek yapan DNA parçasıdır. Fakat şempanze genomunun son yıllarda deşifre edilmesiyle birlikte, Y kromozomunun tehlikede olmadığı ortaya çıktı. Ve bunun nedeninin tek eşlilik olduğu düşünülüyor. İnsan genleri 23 çift kromozomun üzerindedir. Bunların 22’si birbirinin aynısıdır. 23. kromozom ise iki yüzlü biyolojik bir madeni para gibidir. İki adet X dişiyi, bir X ve bir Y erkeği gösterir. Kromozom çiftleri rekombinasyon denilen süreç içinde DNA parçalarını takas ederler. Bu işlemin amacı genlerin işlevselliğini korumaktır. Erkeklerin yok olacağı yönündeki iddialar ilk önce 1990’lı yıllarda gündeme geldi. O dönemde insan Y kromozomunun –X’e göre kısa ve kalındır rekombinasyon yapmak için X ile yeterli genetik malzeme paylaşımına girmediği keşfedildi. Genetikçiler hasarlı genlerini yenileme şansı kalmayan Y’nin, bozulmaya devam edeceğini ve zaman içinde yok olacağını düşünüyorlardı. Bu bağlamda türlerin erkek yarılarının son kullanma tarihlerinin 5 ile 10 milyon yıl içinde geleceğini tahmin ediyorlardı. Massachusetts’de Cambridge’teki Whitehead Enstitü’den genetikçi David Page, insan ve şempanzelerin altı milyon yıl önce ortak bir atayı paylaştıkları gerçeğinden yola çıkarak, şempanze Y kromozomu ile insan Y kromozomunun ara dönemde farklı bir biçimde nasıl evrildiğini araştırdı.Buldukları şaşırtıcıydı: Şempanze Y kromozomu, insan Y kromozomuna göre çok daha hasarlı durumdaydı. Page ve meslektaşları şempanzenin gelişigüzel cinsel ilişki kurmasının –dişiler birden fazla erkekle ilişki kuruyor sperm üreten Y genlerinin gelişmesine yol açtığını düşünüyorlar. David Page ile aynı araştırmada yer alan Jennifer Hughes bu konudaki görüşlerini şöyle açıklıyor: “Şempanzeler arasında sperm savaşları devam ediyor. Her erkek kendi genlerini ileri nesillere taşımaya çabalıyor. Böylece şempanzenin Y kromozomunun üretken olmayan genleri, faal olmadıkları için giderek bozuluyor.” Dahası, Şempanze Y kromozomunun hasar görmesi insanlara özgü önemli bir noktayı da ortaya çıkartıyor. The Whitehead Enstitüsü’nden bilim insanları, insan Y kromozomunun ilk başta genlerini yitirmekle birlikte, sonraki dönemlerde görece olarak istikrarlı bir yol izlediğini düşünüyor. İnsan Y kromozomunun, tek eşli oldukları için, şempanzeY kromozomunun başına gelenlere maruz kalmadığını ileri sürüyorlar. İnsan spermleri şempanzelerdeki gibi dişe diş bir rekabete girmediği için insan Y kromozomunun iyi sperm üretmek gibi bir zorunluluğu yoktu. Genetikçilerin tümü insan Y kromozomunun çürümesinin durduğu konusunda ikna olmuşa benzemiyor. Canberra’daki Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden Jenny A. Marshall Graves, Y kromozomunun günlerinin sayılı olduğunu düşünüyor: “İnsan Y kromozomu 300 milyon yıl önce, yani doğduğu andan itibaren çürümeye başlamış olabilir. Ancak bu konudaki tartışmalar devam ededursun, Y kromozomunun, yani erkeklerin bir süre daha aramızda kalacağına inanıyorum.” d ü ş ü n SORULAR PİZZACININ ÜÇGENİ Düzenleyen: Necah Büyükdura ([email protected]) Mahallemizde, güneybatı yönündeki Papatya Sokak ile güneydoğu yönündeki Palmiyeli Sokak’ın kesiştiği köşede, “PAŞA PİZZA” dükkânı var. Aralarında 81 derecelik açıyla ayrılan bu iki sokağın (güneyde), doğubatı yönde uzanan PALANDÖLEN Bulvarı ile kesiştikleri köşelerde (batıda) Pinokyo Oyun salonu ve (doğuda) Pelikan Palas Oteli var. Pizzacının genç kızı Perihan, mobiletiyle, çevreden telefonla pizza siparişleri verenlere servis yapmaktadır. Dükkandan çıkıp, önce Pelikan’ın siparişini, oradan da Pinokyo’nun siparişini ilettiğinde, mobiletin “odometer” göstergesinde 1350,01 metre yol gittiğini; fakat siparişi önce Pinokyo’ya ve oradan Pelikan’a ilettiğininde ise, 1203.01 metre yol gittiğini not etmiş. SORU: Pinokyo Oyun Salonu ile Pelikan Palas Oteli arasındaki mesafe kaç metredir? 1103/23 9 Mayıs 2008 1101.sayıdaki Portekiz Kareleri isimli bilmecenin yanıtı: 1.240.092 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Süleyman Çevikerİst, Sebahattin BektaşSamsun, Nesrin Gönülİst, Necah BüyükduraAnkara, Naim Uygunİst, Ahmet SaraçoğluDenizli, Sevil AvşaroğluAnkara, Nadir AvşaroğluAnkara, Ender Aktulgaİst, Ahsen Canatİzmir, Güngör Bingölİst, Özen Günİst, Yücel GünDenizli, Canberk DemircanSamsun, Sevinç Ödül OruçAnkara Not: Yanıtlarınızı, bilmeceyi düzenleyenlerin eposta adreslerine değil, ([email protected]) eposta adresine veya derginin 3.sayfasındaki "İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ" başlığı altındaki adrese postayla gönderebilir veya telefon ya da faks ile bildirebilirsiniz