Katalog

ARKEOLOJİ Fransız mimar piramitlerin gizini çözdü mü? İşin sırrı spiral biçiminde yükselen bir iç rampaya dayanıyor... JeanPierre Houdin, bilgisayar simülasyonlarıyla Keops piramidinin ne şekilde inşa edildiğini gösterdi. K eops piramidinin Mısır’da İÖ 2547 2524 yıllarında hüküm süren firavun Khufu tarafından yaptırıldığını ve mimarının da kardeşi Hemienu olduğunu biliyoruz. Peki 4500 yıl kadar önce bu kadar büyük bir yapı nasıl inşa edilebilmişti? Tarih derslerinde bunun çok basit bir yanıtı vardı: Binlerce köle ilk önce kızgın güneşin altında, kayalardan tonlarca ağırlığında bloklar yontuyorlardı. Taş bloklar Nil Nehri’nden taşındıktan sonra yine büyük zahmetlere kilometrelerce uzunluğunda rampalarla piramide çıkarılıyordu. Fakat Gize’deki üç büyük piramit çölün ortasında yükseldiğinde ne tekerlek ne de gelişkin nakil araçları kullanılıyordu. Kölelerin tonlarca ağırlığındaki taş bloklarla bu dev yapıları ne şekilde inşa ettikleri üzerinde insanoğlu neredeyse iki yüz yıldır kafa yoruyor. Örneğin İspanyol filozof ve teknik teorikçi José Ortegay Gasset’e göre piramit inşaatı, Mısırlı ustaların “hiçbir kural ve yönteme” bakmaksızın ortaya çıkardıkları “rastlantısal bir tekniğin” sonucuydu. Kimi düşünürlere göreyse piramitler uzaylıların marifetiydi! HİPOTEZ VE ÜÇ TAHMİN Fransız mimar Jean Pierre Houdin şimdi Mısırlıların o zamanki teknik olanaklarla dev yapıları planlı olarak ne şekilde inşa etmiş olabileceklerini gösteren bir hipotez geliştirdi. Houdin, hipotezini bilgisayar simülasyonlarıyla canlandırdı. Paris’teki bir sinemada sunulan sonuca göre, Mısırlılar, yaklaşık 4000 işçiyle, 2.5 milyon taş bloku üst üste yerleştirerek 146m yüksekliğindeki piramidi 23 yılda tamamlamışlardı. Hem de dev rampalar ve uzaylıların yardımı olmaksızın!. Fransız mimarın hipotezi üç tahmine dayanıyor: Taş blokların yapı yerine taşınmasını sağlayan bir dış rampa sadece 43m yüksekliğe kadar devam eden ilk yapı evresinde kullanılmıştı. İçteki rampadan daha kısa olan dış rampa kireçtaşından üretilmişti. Kral odası üzerindeki 63 ton kadar gelen dev granit bloklar asansör ilkesine göre yukarı çıkarılmış, diğer bloklar ise spiral biçiminde yükselen bir iç rampayla taşınmıştı. Houdin’e göre temelden yükselen rampanın genişliği 1.82m idi ve yüzde 7’lik bir açıyla yükseliyordu. İlk yapı evresinde bloklar dış rampada Nil çamuruyla “yağlanan” ahşap kızaklarda taşınmıştı. Taş blokların yüzde 80’i Gize vadisinin hemen kenarında, yapı yerinden sadece birkaç yüz metre uzaklıktan getirilmişti. Temelde kullanılan kireçtaşı Toura’dan, dev granit bloklar Asvan’dan gemilerle bölgedeki bir limana getirilmişti. Dokuz yıl sonra piramidin yüksekliği 24m’ye ulaştığında, içte kraliçe İÇ RAMPANIN köşelerinde 10x10m’lik bir boşluk bırakılıyor ve buraya taş blokların 90 ye ait mezar odası da tamamlan derecelik bir açıyla döndürülmesine yardımcı olacak bir kaldıraç sistemi yerleştirilmekte. mıştı. Dıştaki rampa, yapının olumlu tepkiler geldi, ama teorinin kanıtlanabilmesi 43m’ye kadar yükselmesine dek beş yıl daha kullanıliçin iç rampayla ilgili kalıntıların bulunması gerekimış ve böylece krala ait mezar odasının inşa edileceyor. Houdin kâr amacı gütmeyen organizasyon kurdu ği yüksekliğe kadar gelinmişti. ve Keops piramidinde inceleme yapmak için Kahire Eski Eserler Yüksek Konseyi Başkanı Zahi HaBAŞARILI MALZEME KULLANIMI wass’tan izin bekliyor. Houdin’in düşüncesine göre bu evrede ustalar, iç Dünyanın yedi rampayı da kurmaya başlamışlardı. Hatta kral odasıKANIT ARANIYOR na 25 derecelik bir açıyla yükselen galeriyi de. harikasından Aslında araştırmacıların kanıt İşte tam bu noktada Houdin’in hipotezi diğer geriye sadece bulma şansı pek de zayıf değil. Nitetahminlerden farklı bir yol çiziyor. Nitekim dış ramGize’deki Keops kim bir Fransız araştırma ekibi 1986 payı yukarı çekmek, uygun bir tırmanma açısı elde piramidi kaldı. yılında, diğer gizli bir odayı araştıredebilmek için kilometrelerce uzunluğunda ilave mak için bir mikrogravimetre yardıyapmak demekti ki bu şekilde tamamlandığında hac146 m yükseklimıyla, olası boşlukları gösterecek yomi piramidin hacmine ulaşırdı. ğiyle bir zamanğunluk ölçümleri yapınca, gizli oda Fakat ustaların bu zahmete girmelerine hiç gerek lar dünyanın en yerine piramidin kenarından tepesiyoktu, sonuçta bu evrede piramit hacminin yüzde ne kadar devam eden spiral biçimin70’inden fazlası tamamlanmıştı zaten. Fransız mimar, yüksek yapısı de bir alan saptamıştı. Mısırlıların malzemeyi gayet hesaplı kullandıklarınolan bu piramit, Ayrıca hava fotoğraflarında da dan emin. Dış rampa bu tarihte, kral odasının üzeribir kenarda, duvarın içine çöken 2.5 ton ağırlığınne yerleştirilen dev graniti taşımak için kullanılmıştı da 23 milyon boşluklara ait olabilecek göçükler sadece. 5060 tonluk taşların çalışma alanına taşıngörülüyordu. Ve bunlar iç rampada ması için galeride ahşap direklerden ve taşlardan bir taş blokla inşa blokların 90 derece döndürüldüğü denge ağırlığı kurulmuştu. 25 tonluk bu ağırlığın, kaedildi. köşe girintileri olabilirdi. lın halatlarla granit bloklara bağlı olduğunu tahmin Houdin, Keops piramidinin içinediyor Houdin. Denge ağırlığı açıldığında, granitin de gerçekten de iç rampaya ait güvenilir kanıtlar (asansör boşluğundaki denge ağırlığının kabini yukabulabilirse, yüzyıllardır kafaları kurcalayan soruya rı çekmesi gibi) galeride 43 m. yüksekliğe çıkarılmanihayet mantıklı bir açıklama getirmiş olacak. sında yardımcı olmuştu. Houdin, galerinin duvarlaNilgün Özbaşaran Dede rında bugün bile hâlâ görülen sürtünme izlerinin bu www.archaeology.org, Technology Review 2.4.07, işe ait olabileceğini düşünüyor. Peki Houdin haklı mı? Gerçi bilim dünyasından İLK YAPI EVRESİNE (14 yıl) taş bloklar dıştaki ana rampada taşınmakta. Ortadaki şerit, mezar odaları ve galerinin yerini gösteriyor. İÇ RAMPA inşaatla birlikte yapılmıştı. Bilgisayar simülasyonunda ilk yapı evresinin sonundaki rampa boşluğunu gösteriyor. Rampanın üzeri yalancı kubbe tekniğiyle örülmüş. Yerde taş bloklar için kızak görevini gören ahşap direkler görülüyor. KRAL ODASININ yapıldığı dönemde, piramitten bir kesit. Galerideki denge ağırlığı (solda), odanın (ortada) üzerine yerleştirilecek bloku kaldırmaya yardımcı oluyor CBT 1050/9 4 Mayıs 2007