Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Şartlı refleks kavramını yaratan Rus doktor (Resimdeki) Eski İskandinav mitolojisinde, “gün”ün kişileştirilmesi Suyosunu. 2. Siyaha yakın koyu yeşil Hareket halinde olan bir cisim üzerinde havanın yarattığı etkiyi inceleyen bilim Yunancada bir harf. 3. Patlayıcı bir madde Büyük tren istasyonu 16 Temmuz 1945’te ilk olarak atom bombasının denendiği ABD kenti. 4. Sümer su tanrısı Dikme, dikine, dik Çok anlayışlı ve sezgili kimse Artvin’in eski adı. 5. Ağaçlıklı yol Amfiteatr’ın ortasında yarış, oyun gibi türlü gösteriler yapılan alan Yemişlerin yenilen bölümü Çölden esen rüzgar. 6. Arıtılmış Kalayın simgesi Ağaçların kabuğundan sızarak pıhtılaşan besi suyu Adale. 7. Duyum yitimi ABD’de yayımlanan ünlü mizah dergisi Asker Genellikle arkasından yağmur getiren sert ve geçici yel. 8. Bir papağan türü İkinci Dünya Savaşı’ndan beri Amerikan ordusu askerleri anlamına gelen kısaltma Kaldıraç İMKB’de bin hisseye verilen ad. 9. Saat kadranı Göz önünde olmayan, nerede olduğu bilinmeyen Ad, ün Nar çiçeği renginde bir süs taşı. 10. Soğurma, emme Asya’da bir ülke Doğada, kemik dokusunda bulunan, içinde flüor ya da klor olan doğal kalsiyum fosfat. 11. Yükseklikölçer Kemiklerin toparlak ucu Yemen’in plaka işareti. 12. Boru sesi İsveç’te yönetsel bölüm Bağış yapma Bir ya da daha çok elektron kazanmış ya da yitirmiş bir atom ya da atom grubundan oluşmuş elektrik yüklü parçacık, yükün. 13. Bir cismi iki eşit parçaya bölen çizgi Bir şeyin en yüksek ve sivri noktası Dinsel inançları olmayan. 14. Alınan bir şeyi geri verme Altın postu aramaya çıkılan, Argonautlar seferinin kahramanlarından birisi Değerli bir taş. 15. İnanç ve bilgiyi kiliseyle, özellikle Aristoteles’in bilimsel sistemini uyumlu bir biçimde birleştirmeye çalışan Ortaçağ felsefesi Soluk borusu. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Türevi bilinen fonksiyon Hesap ve kumanda işlerini gerçekleştirmeye yarayan elektronik devre. 2. Toplardamar Sapaklık, aykırılık Namuslu. 3. Pamukçuk Vurguncu, dalavereci Japonya başkenti Tokyo’nun eski adı. 4. Briçte sanzatu Sarmısağın antibiyotik etki gösteren etkin maddesi İptidai. 5. Canlı bir organizmanın oluşturduğu, ona özel bir renk veren kimyasal madde Billurlaşmış arı karbon. 6. Altının simgesi Beyin dalgalarının ölçülmesi yöntemi Latin şair Vergilius’un ünlü destanı. 7. “Dikkat et, savul, destur!” anlamında bir ünlem Erkek ve dişi gametin birleşmesiyle oluşan döllenmiş hücre “... King Cole” (Kadife sesli şarkıcı). 8. Vietnam’da çeşitli dönemler hüküm sürmüş bir krallık hanedanı Kalıtsal Modern Bir nota. 9. O yer Eşyaya ya da hayvanlara vurulan damga Bir nota “Neşe ...” (ressam). 10. Bir hareketi bir mekanizmaya aktaran ya da makinelerde hareketin hızını düzgün tutmaya yarayan tekerlek Gemi içini aydınlatmaya yarayan zeytinyağıyla yanan siperli fener Fransa’nın güneydoğusunda bir yönetim bölgesi. 11. (Kalp için) Vurma, vuruş, atış İtalya’da bir ırmak. 12. Sıkı dokunmuş bir türlü pamuklu kumaş Tıpta “kuvvetsizlik” anlamında kullanılan sözcük Bir yüzey ölçüsü birimi. 13. Sıtma aşılayan sivrisinek türü Saniyede bir jullük iş yapan bir motorun güç birimi Kıyı, sahil. 14. Gülüt Göstergebilim. 15. Element ya da bileşikleri oluşturan ve onların özgül niteliklerini gösteren en küçük birim, madde Yumuşak çelikten yapılmış üzeri kalap kaplı ince sac. 16. Zeytinin, sıkıldıktan sonra yağ bakımından zenginliğini yitirmeyen, gübre ya da hayvan yemi olarak kullanılan küspesi Gümüşün simgesi. 17. Bir vergi türü Antimonun simgesi. 18. Amerikan Devletleri Örgütü’nü simgeleyen harfler İspanyolların sevinç ünlemi. 19. Lavrensyumun simgesi Hidratlı doğal sodyum karbonat 20. insan biçimli otamat türü Cet. Hazırlayan: İlker Muncuoğlu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ilginç SORULAR Erişkin şeker hastalığı Soru: Diyet ve Egzersiz ile erişkin şeker hastalığı önlenebilir mi? Yanıt: Kaynak:Dr. Ömer Dönderici/ dr. pozitif Son yıllarda erişkin şeker hastalığının önlenmesinde yaşam tarzının çok önem taşıdığı; sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizlerle bu riskin hayli azaltılabileceğini gösteren araştırmalar yayınlanmaya başladı. Bu yazıda, New England Journal of Medicine dergisinde yayımlanan, "Diabetes Prevention Program Research Group"ça yapılan çok merkezli bir çalışmada* şu bilgiler veriliyor: Erişkin şeker hastalığı (Tip 2 Diabetes Mellitus, Tip 2 DM) ABD'de erişkinlerin yaklaşık %8'ini etkilemektedir. Şeker yükleme, veya açlık sonrası kan şekerindeki artma, kilo fazlalığı, hareketsizlik gibi bazı faktörler şekere yakalanmamızı kolaylaştırıyor. Fakat iyi haber, bunların önemli bir bölümünün önlenebilmesi. Çalışma, yaşam tarzı değişikliklerinin ve Metformin kullanımının şeker hastalığını ne ölçüde önleyebileceği ya da geciktirebileceğini gözlemlemek amacıyla yapılmış. Hastalar ve Yöntem: 19961999 yılları arasında, 27 merkezden, 25 yaşından büyük, beden kitle indeksi (BKİ) 24'ün üstünde, açlık kan şekeri (AKŞ): 95125, şeker yükleme testinde (OGTT) kan şekeri ikinci saatte 140199 olan, glikoz intoleransı yapacak ilaç almayan, yaşam beklentisini azaltacak sağlık sorunu bulunmayan 3234 kişi çalışmaya alınmış. Katılımcıların ortalama yaşı 51, Beden Kitle İndeksi (BKİ) ortalaması 34.0, bel çevresi ortalaması 105.1 cm, bel/kalça oranı 0.92, %68'i kadın, %32'si erkek imiş. Katılımcılar rast gele 3 gruba ayrılmış. 1082 kişilik birinci gruba yılda 2030 dakika sağlıklı yaşam tarzının önemi anlatılıp Ulusal Kolesterol Eğitim Programı birinci basamak diyeti ve fizik aktivitenin artırımı önerilmiş; ilk ay 850 mg, sonra bunun iki katı Metformin verilmiş. 1073 kişilik ikinci gruba aynı tavsiyelerle plasebo (ilaç olduğu söylenen ama hiç bir ilaç etkisi olmayan ilaç taklidi) verilmiş. Üçüncü grup (1079 kişi), yaşam tarzı değişiklik programına alınmış. Bu %7'den daha fazla kilo kaybını, yemek sonrası şeker yükselmesi pikinin önlenmesini ve haftada 2.5 saati aşan fizik aktiviteyi amaçlayan, daha sağlıklı beslenme, egzersizin arttırılması ve davranış değişikliği konularında yoğun birebir ve grup görüşmeleri şeklindeymiş. İzleme sırasında açlık kan şekerleri 140'ın üstüne yükselenler çalışmadan çıkarılıp şeker hastalığı tedavisi için doktoruna yönlendirilmiş. Ortalama 2,8 yıllık izleme sonucunda, şeker hastalığı gelişme sıklığı, plasebo (ilaç aldığını sanan) grupta %11, Metformin grubunda %7.8, yaşam tarzı değişiklik grubunda %4.8 bulunmuş. Bunun anlamı, plasebo grubuna göre şeker hastalığına dönüşüm riskinin, Metformin grubunda %31, yaşam tarzı değiştiren grupta %58 azalmasıdır. Alt grupların karşılaştırılmasında cinsiyet ve etnisite farkı görülmemiş. Ancak yaş ilerledikçe ve BKİ arttıkça, yaşam tarzı lehine fark daha da artmış. Kan şekerinin uzun süreli kan seviyesini yansıtan HbA1c düzeyleri de yaşam tarzı değiştiren grupta daha fazla düzelmiş. Sonuçta, şeker hastalığına yakalanma şansı yüksek riskli kişilerin, zayıflayarak, sağlıklı beslenerek ve düzenli egzersiz yaparak gerçekleştirecekleri yaşam tarzı değişikliğiyle, hastalığa yakalanmalarının önlenebileceği ya da geciktirilebileceği belirlenmiş. *Knowler WC, BarrettConnor E, Fowler SE, Hamman RF, Lachin JM, Walker EA, Nathan DM: Reduction in the incidence of type 2 diabetes with lifestyle intervention or Metformin. N Engl J Med 2002 Feb 7; 346 (6):393403 K E P L E R T R A K U N Y A AM İ L U D İ SON AY P İ YON C MA R E K RA F ÖDEM RAK İ T E Y E R ŞA S E ENE T AKAD İ KOT İ K SOL SKER ĞURB İ L EO L F E RME N T A R OME T R E İ N E İ Ş İ WC T Ş A L H A C AMA İ T MA ROK E N T EM İ N MA S L A L T E TR A İ ABANA A R ADA T B İ S İ L İ S S EL EM İ İ AKABE N D İ RAY ET İ DAR İ ZM M KOT A AARE P İ L T A AN İ H İ N K KE P PA LU İ YAS KA J U İ F S A T d ü ş ü n BUL UCUZ ETTEN YAHNİ OLMAZ Bulmacamızın düzeni aşağıda olduğu gibidir. Bulmacada 13 değişik harf kullanılmıştır. "UCUZ" sözcüğünü simgeleyen harfler dışında 10 harfte, 0’dan (sıfır) 9’a kadar 10 değişik rakam kullanılmıştır. "UCUZ" sözcüğünü simgeleyen harflerin karşılığı olan rakamlar birbirinin aynıdır. Bu rakamlar "ETTEN+YAHNİ+OLMAZ" sözcüklerinin simgelediği sayıların toplamı olan sayı, birbirini izleyen rakamlardan oluşacak şekilde tespit edilecektir. Ancak burada, sıra söz konusu değildir; örneğin 743586 gibi. Ayrıca "YAHNİ" sözcüğünü simgeleyen sayı bir asal sayı olduğuna göre: UCUZ Soru: "ETTEN+YAHNİ+OLMAZ" sözcüklerinin ETTEN simgelediği sayıların toplamı kaçtır? +YAHNİ OLMAZ Düzenleyen: Süleyman Çeviker 1041.sayıdaki "Baba Mirası" isimli bilmecenin yanıtı: MİRAS = 76320 CBT 1043/ 23 16 Mart 2007 Necah BüyükduraAnkara, Sebahattin BektaşSamsun, Naim Uygunİstanbul, Ender Aktulgaİstanbul