Katalog

HAFTALIK BULMACA ilginç SORULAR Bilgisayar ekranının yaydığı radyasyon Soru: Radyasyon yayan elektrikli ev aletleri ve elektronik cihazlarla ilgili geçen sayılarınızda verdiğiniz genel görüşe ilave olarak bilgisayar ekranlarının radyasyonu ile ilgili bilgi verebilir misiniz? (Okuyucumuz Feyyaz Uysal'ın sorusu) Yanıt: Cumhuriyet Gazetesi, Bilgisayar Sistem Servisi CRT (CathodeRayTube) monitörlerin radyasyon etkileri kullanılan yeni teknolojiler sayesinde her ne kadar azaltılmış, bazı güvenlik kuralları ile bu zararlı ışınların yayılımı engellenmiş olsa da yine de görüntüyü oluşturan elektron tabancası ile kullanılan yüksek voltajlar nedeni ile bir takım zararlı ışınlar yayılmakta, bir miktar yayılım her zaman olmaktadır. .Ayrıca ekrandaki görüntü belirli yenilenme (refresh) hızları altında göz sağlığı için tehdit edici olabilir. (Örneğin bazı ülkelerde 60 Khz nin altında üretim yapılmasına izin verilmemektedir) LCD (LiquidCrystalDisplay) ekranların ise yapıları gereği her hangi bir zararlı ışın yayma olasılığı yoktur. Ekranın daha net, parlak ve titreşimsiz bir görüntüye sahip olması, ayrıca bir ışın salınmaması göz sağlığı çok önemlidir. Bu bağlamda LCD monitörler tercih edilmelidir. (LCD monitörler CRT monitörlere göre daha pahalıdır.) Bilindiği hususta LCD ekranlarla ilgili birçok marka bulunmaktadır. Bu hususta bir markayı deklare etmekten çok kullanıcının güvenirliliği bilinen markaları tercih etmesi tabi ki önemlidir. (Philips, Samsung, Sony, LG, Vestel vs.) Bazı firmaların bu tür ürünleri fason yaptırdıklarını da unutmamak gerekir. Ancak bütün kişilerde etkilenmenin aynı olmayacağı da açıktır. Bu bağlamda monitör kullanımında: Monitörün göze ortalama 50 cm. mesafede olması, kullanım esnasında gözlerin sık sık kırpılması, arada sırada gözlerin ortalama 6 m. mesafeye odaklanmak suretiyle dinlendirilmesi, monitörü pencere veya diğer ışık kaynaklarına karşı 90 derece (dik olacak şekilde) yerleştirmek suretiyle olası yansımaların veya parlamaların önlenmesi, ekranın parlaklık ve renk ayarlarının iyi yapılması (bu sebeple olabilecek okuma zorluklarında kişiler genellikle ekrana yaklaşır), gözü yormaması için arka fonun koyu renk olarak seçilmesi, gerektiğinde ekran filtresi kullanılması, monitörler karşısında uzun süre çalışılmaması, rutin göz kontrollerinin yapılması olası radyasyon etkilerini önlemeye yönelik tedbirlerden bazılarıdır. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Resimdeki sanatçı ve bilimadamı (resimdeki) Hz. Muhammed’in bayraklarından birinin adı. 2. İskenderiyeli Heron’un bulduğu aygıt Bir peygamber Üçüncü Çağ’ın, memelilerin oluştuğu dönem Şart eki. 3. Eski Mısır inanışında baştanrı Rusların uzaya fırlattığı ilk uydu “Kamyona teslim” anlamında ekonomik terim. 4. Ortalama Ağıt Ağabey. 5. İhanet eden kimse “Lord Joseph ...” (Hastanelerde antiseptik ameliyatları başlatan İngiliz cerrah) Kutsal kimse Bir tür heykel. 6. Göz “Enrico ...” (İlk nükleer reaktörün tasarımını ve yapımını gerçekleştiren İtalyan fizikçi) Aşıboyası ABD Profesyonel Basketbol Ligi Argoda esrar. 7. Lübnan’ın plaka işareti Bir yüzey ölçüsü İçecek kamışı Metanın iki hidrojen atomonu yitirmesiyle türeyen bir kök. 8. “Sir Humpry ...” (Madencilerin kullandığı emniyet lambasını bulan İngiliz kimyager) İradesiz kas hareketi Bir tatlı türü Burun iltihabı. 9. Genişlik Antlaşma Arjantin’in plaka işareti Utanma duygusu Çok sert bir porfir türü mermer. 10. Ut çalan kimse Jung’un terminolojisinde, insanın kadınsı bölümünü belirten ilkörnek Kısa imza. 11. Londra mali piyasasında bankalarca belirlenen faiz oranı Bir nota Bir balık türü. 12. Üzgü, aza Nautilus denizaltısının kaptanı. 13. Tanınmış bir anarşist filozof Erkek ve dişi gametin birleşmesiyle oluşan döllenmiş hücre. 14. Hareket olaylarını inceleyen bilim dalı Eski Yunan mitinde, çobanların tanrısı Bir bağlaç. 15. Tibet öküzü 1912 yılında batan transatlantik Güneydoğu Anadolu’da bir akarsu. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. 18. yüzyılın ünlü İsviçreli matematikçi ve fizikçisi. 2. Eski Yunan mitinde, şafak tanrıçası Kokarağaç Eski Mısır’da üretici güç. 3. Sarımsı yeşil renkli, cam parıltılı, magnezyum ve demirli silikat Çavuşkuşu. 4. “... Ünsal” (pop şarkıcısı) Avuç içi Atın başındaki süseler. 5. Kutsal Mısır boğası Fransiyumun simgesi Devinim. 6. Broşür Ruh Papağan 7. Romen rakamıyla “550” Ufak bahçe çapası Işıltı birimi. 8. Depremle ilgili Gemilerde havalandırma bacası. 9. Bir şeyin en alt bölümü Eski Mısır tanrısı Eşyaya vurulan damga. 10. Sessiz, dingin Avrupa Uzay Ajansı Kemik ucu Metematikte sabit bir sayı. 11. Bir motorun güç birimi Gemi ya da uçağın izlediği yol Bir ruhsal terapi ilacı. 12. Soru sözü Ayrı tutulmuş, ayrıcalık tanınmış İndiyumun simgesi. 13. Aya ilk ayak basan astronot. 14. Yarış atlarına binen kimse Sümer su tanrısı Azotun eski simgesi Yazı. 15. Duman kiri İspit Finlandiya’nın plaka işareti Bozkır 16. Engerek yılanı “Ladislao ...” (Tükenmez kalemi bulan, Macar asıllı Arjantinli sanatçı). 17. Birleşmiş Milletler Örgütü’nü simgeleyen harfler Eğitim. 18. Lao Tse’nin dinsel öğretisinde düzen ilkesi Bir kara yumuşakçası. 19. Arseniğin simgesi Müzmin hastalık. 20. Demiryollarında traverslerin altına, şoselerde düzeltilmiş toprak üzerine döşenen taş kırıkları Titanın simgesi. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu Soğutulmuş pişmiş yiyeceklerin tadı Soru: Pişmiş yiyeceklerin tadı soğutulduktan sonra niçin değişir? Yanıt: Pişmiş, katı yiyecekler statik maddeler değildir. Kimyasal ve fiziksel olarak karmaşık dinamik sistemlerdir; sürekli olarak değişime uğrarlar. Dolayısıyla bunları tam pişmeden yemek veya son kullanım tarihinden sonra yemek zarar verir. Pişirmek ve soğutmak yiyeceklerin içindeki çeşitli maddeleri değiştirir. Bu da bileşimde ve tatta değişiklik yaratır. Bir gün öncesinden artakalanlar oksidasyon ve bazı aromaların buharlaşıp uçması nedeniyle bazı reaksiyonlara uğrarlar. Kaldı ki yiyeceğin çok küçük bir kısmı dil tarafından algılanır. Tadın büyük bir kısmı burundaki hücrelerin algıladığı kokulardan kaynaklanır. Bu da yiyecek sıcakken, koku moleküllerin hareketli ve uçucu olduğu dönemde daha belirgindir. Yiyecekler ayrıca soğutulduğu zaman fiziksel olarak değişime uğrar. Örneğin kristalize olur, pıhtılaşır veya yumuşar. Bütün bu değişikliklerin çok azı yemek yeniden ısıtıldığında geri gelir. Bu da pişirilmiş bir yemeğin soğutularak çiğ haline dönüştürülemeyeceği anlamına geliyor. Dondurma veya jöle örneğinde olduğu gibi soğutma işlemi istenilen bir sonuçtur.Ancak spesifik bir sıcaklıkta yermesi gereken yiyecekler soğuk yenmemelidir. Bazı dengeler ancak taze pişmiş yiyeceklerde elde edilebilir. Bunları yeniden ısıtmakla aynı dengeleri elde edemezsiniz. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 B İ S Ü E L L H HANSBE THE A V İ ZO İ G L U T H OMP S O N R PA NBA L A A L KAN OME G A F O R D T A L İ K İ BUT Z GE ENA E T R O R N A R WE OMO OR SAHN P PARA F İ N L P ER İ T İ D AM F E R İ K BO EMA N A T A A T İ K R E F Ü J Ç DA V Y RADO AB BE T İ T OMO H AWK R O K MA N A İ NNE A L İ S İ N ER İ N NR A T KENAN KE L T T A L Ö R P İ L C ŞA T İ A İ AUL E RO A L AM İ T G İ L L E T T E d ü ş ü n BUL KARIŞIK İŞLEM (BİR+İKİ) / (ÜÇ) = SEKİZYEDİ Yukarıdaki işlemde, ilk bakışta, matematiksel olarak bir hata olmadığı görülebilir. Çünkü; (!+2) / 3= 87 3/3 = 1 1=1 bulunur Ancak bulmacanın bir sözlü bulmaca olarak işlerlik kazanabilmesi için “/” (bölü) işaretini “x” (çarpı) işareti ile değiştirmek zorunda kaldım. Böylece, bulmaca aşağıdaki şekli aldı: (BİR+İKİ) x (ÜÇ) = SEKİZYEDİ Bulmacada 11 değişik harf bulunmaktadır. “İ” harfi dışındaki 10 harf için 0'dan (sıfır) 9'a kadar 10 değişik rakam kullanılmıştır. “İ” harfini temsil eden sayı, SEKİZYEDİ farkı, ardışık rakamlardan oluşan bir sayı olacak şekilde belirlenecektir. Soru: “SEKİZYEDİ” farkının simgelediği sayı kaçtır? Not: Yanıtlarınızı, bilmeceyi düzenleyenlerin eposta adreslerine değil, (reyhan@cumhuriyet.com.tr) eposta adresine veya derginin 3.sayfasındaki "İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ" başlığı altındaki adrese postayla gönderebilir veya telefon ya da faks ile bildirebilirsiniz. Düzenleyen: Süleyman Çeviker CBT 1075/ 23 26 Ekim 2007 1073.sayıdaki “Şeker Bayramınız Kutlu Olsun” isimli bilmecenin yanıtı: ŞEKER = 969 677 Rakamlarının toplamı = 44 BAYRAMI = 183 492 299 Rakamlarının toplamı = 47 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Necah BüyükduraAnkara, Sebahattin BektaşSamsun