Katalog

HAFTALIK BULMACA ilginç SORULAR İnsan midesi hayvan midesini nasıl sindirir? Soru: İşkembe, sığır ve diğer gevişgetirenlerin midesine verilen isimdir. Bu durumda insanlar işkembeyi nasıl sindirir? Yanıt: İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi’nden Leigh Farina İnsan midesindeki enzimler işkembeyi parçalar, çünkü işkembe canlı hayvandan bir kez çıkartıldığı zaman korunma özelliğini yitirir. İnsanların sindirim sisteminin içinde işkembe, parietal (herhangi bir organın duvarlarına ait) hücrelerin ürettiği hidroklorik asit şeklindeki gastrik asit ve pepsin gibi enzimler tarafından parçalanır. Bu maddeler aslında bizim kendi midemizi saran tabakayı da yiyip tüketebilir. Ne var ki bu tabakalar, üzeri bikarbonat açısından zengin kalın bir mukus ile kaplı olduğu için zarar görmüyor. Bikarbonat bir alkalindir, dolayısıyla parietal hücrelerin ürettiği asidi nötralize eder. Bikarbonat sürekli olarak takviye edilmedikçe, insanın midesi kendi kendini sindirir. Arada sırada gastrik asit mideyi saran tabakaya eriştiği zaman gastrik veya peptik ülsere neden olur. Bir zamanlar ülserlerin büyük bir kısmının gastrik asit tarafından yaratıldığına inanılıyordu, fakat artık Helicobacter pylori denilen bakterinin ülser yaptığı biliniyor ve aspirin gibi ilaçlar durumu daha da kötüleştirir. H.pyloru midenin koruyucu mukus tabakasını aşındırır ve asit bu tabakayı geçerek mideye ulaşır. Bakterinin mide asidi içinde hayatta kalabilmesinin nedeni bu asidi nötralize eden enzimler salgılamasıdır. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA: 1. İlk seri otomobil üretimini gerçekleştiren Amerikalı otomobil üreticisi (resimdeki) Lenf. 2. Koca Dünyanın ilk nükleer denizaltısı Rusya’da bir ırmak. 3. Fas’ın başkenti İndiyumun simgesi. Tartımlı, dizemli. 4. Sosyal güvence kuruluşu Yükseklikölçer. 5. Santimetrenin kısa yazılışı Siyasal bir parti Eski Mısır’da, yedi kapısıyla ünlü site Verme, ödeme. 6. Hile, düzen Gadolinyumun simgesi Boks yapılan alan Eski Mısır’da, üretici güç. 7. Kalayın simgesi Mantık Kutsal Hint hecesi Rüzgâr, şimşek ve gökgürültüsü ile ortaya çıkan sağnak yağışlı hava olayı. 8. “Blaise ...” (mekanik toplama makinesini bulan, Fermat’la birlikte olabilirlik teorisini araştıran, Fransız filozof ve matematikçi) , Sih dininin kurucusu Alkol. 9. Eskimo kayığı Serçegillerden küçük bir kuş Kumtaşı Mihrak. 10. İnsan vücudunun dış yüzü Tedavi Kent serserisi Etiyopya’da bir ırmak. 11. Tuzlalarda deniz suyu çekilen bölüm Avanak Taşpamuğu, kayalifi. 12. Özen Duyuru Bir şeyin doğru olduğunu belirtmek için yapılan işaret Astatin simgesi Ses. 13. Sakırga Ağaçlıklı yol Üç Silahşörler’den biri Bir tür takvim. 14. Hastalıkların kimyasal maddelerle tedavi yöntemi yanıcı, renksiz, az kokulu karbon ve hidrojen bileşimi. 15. Demirin simgesi Dogma, nas Arıtımevi Muğla’nın bir ilçesi. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1. Rusların 1957’de uzaya gönderdikleri ilk uydu. 2. Mektup Erkek keçi.3. Geminin içinde en alt bölüm. 4. Kuyruksokumu kemiği Kansızlık. 5. Adapazarı ovasına verilen bir ad Bir sayı. 6. “Sir Frederick ...” (Uranüs gezegenini keşfeden, Alman asıllı İngiliz gökbilimci) Tantalın simgesi Cet. 7. Deliliğe Övgü adlı yapıtıyla tanınan Hollandali hümanist Baryumun simgesi İncirsineği. 8. Berkelyumun simgesi Montaigne’in ünlü yapıtı. 9. Protein sentezine yardımcı olan bir asit türü Bir tür büyük şişe Bir yüzey ölçüsü. 10. Durgun bir su yüzeyine paralel, ufki Arapça ben Rusya’da, Karadeniz kıyısında bir plaj kenti. 11. Bir Çin şiir türü Likit petrol gazı “Oğuz ...” (aynı zamanda inşaat mühendisliğinde hocalık da yapan yazar Kuzey Fas’taki sıradağlar. 12. Kulak iltihabı Güneydoğu Anadolu’da kadınların yaptırdığı bir tür dövme İtalya’daki eğik kule. 13. Burun iltihabı Galyumun simgesi Amonyaktaki hidrojen yerine, tek değerli hidrokarbonlu köklerin geçmesiyle oluşan ürünlerin genel adı. 14. Romen rakamıyla “2550” Tülbent ile patista arasında ince bir tür pamuklu kumaş. 15. Bir tür antilop Tellürün simgesi Limonluk. 16. Hamız ABD Profesyonel Basketbol Ligi Göçebelerin konak yeri Titanın simgesi. 17. Üçgenleri hesaplamayı konu edinen matematik kolu. 18. Kuyrukluyıldız Akdeniz’de bir Yunan adası Yüksek, yüce. 19. Kısaca ağabey Amerikan pamuğu Belli bir sınıfa bağlı bireylerin hepsini içine alan, bütün kapsamıyla alınmış olan önerme. 20. Bir tür karides Zihin Bin metrenin kısa yazılışı Kristof Kolomb’un bir gemisi. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu Yumuşakça kabuklularının oluşumu Soru: Deniz kabukları veya salyangozların kabukları nasıl oluşur? Yanıt: Soruyu Texas State University’nden biyolog Francis Horne şöyle yanıtlıyor: İstiridye, sümüklüböcek ve midye gibi yumuşakçaların dış kabukları, hayvan vücudundaki tipik hücrelerden farklıdır. Bunlar daha çok kalsiyum karbonat ve az miktarda proteinden –genellikle yüzde 2’den az oluşur. Kabuğun içini örten doku, protein ve mineral salgılayarak kabuğu oluşturur. Önce kalsiyum içermeyen bir tabaka olan konçiyolin –protein ve sağlamlığı sağlayan doğal olarak üretilen bir polimer olan çitin karışımı oluşur. Daha sonra yoğun olarak kalsiyum içeren prizmatik tabaka ve nihai olarak inci benzeri tabaka gelir. Bu süreç, inşaatlardaki gibi önce çelik kafesi örmeğe (protein), daha sonra üzerine çimentoyu (mineral) dökmeye benzer. Kara hayvanlarında kemiklerin hayvanla birlikte büyümesi gibi, salyangoz ve istiridyeler de zaman içinde genişleyip kabuklarını büyütmek zorundadır. Bunun için kabuğun kenarlarına yeni malzeme ilave etmek gibi bir zorunluluk ortaya çıkar. Sözgelimi, salyangoz kabuğunun en yeni kısmı hayvanın dışarı çıktığı deliğin çevresindedir. İç örtüsünün dış kenarları, bu delikten yeni kabuk üretir. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 J O H N L OG İ E B A İ R D NOB E L 2O T E O S E N R N İ AME Y DO 3 S T E R KN İ DO S DN A AM İ R 4 E O L İ P İ L AGARAGAR AS İ 5P A T İ E T İ L AN RONDO 6H A N E AŞK İ LG İ L İ T I N I 7B E LM M REA YA F A M R 8R N A O L E İ N F R E N U Z AMA 9A E G İ R ÖD K I L T İ L AKA 10 M İ T AR L AKOZ KAK 11 A S R İ U ÇMA K K A N A 12 H ADA L E VOL AN T 13 A L A V ERE RASA T 14 A H L A T G E OME T R İ 15 K U Z R B E N Z MA İ N d ü ş ü n BUL ÜÇ ÇİFTÇİ Çiftçilerden Cemal ve Ahmet’in evlerinin üzerinde olan ana yol ve bu yolu dikine kesen iki köy yolu arasında yer alan diküçgen biçimindeki üç tarlanın biri de Bekir’indir. Bekir’in evi kendi tarlasının köşesinde üst köy yolu üzerindedir. Bekir, Ahmet’in evinin yanındaki otobüs durağına 14 km uzaktaki kasabada oturan akrabalarına sık sık gitmektedir. Her defasında evi ile otobüs durağı arasındaki patika yolu kullanabilmek için Ahmet’ten izin almıştır. SORU: Cemal’in tarlasının hipotenüsü 50 metre ve Ahmet’in tarlasının iki dik kenarı, 60 ve 80 metre olduğuna göre, Bekir’in kullandığı patika yolun uzunluğu (köy yolu üzerindeki A noktasından B’deki yol kavşağına kadar) metre olarak ne kadardır? Düzenleyen: Necah Büyükdura CBT 1036/ 23 26 Ocak 2007 1034.sayıdaki "İPEK’İN DOĞUM GÜNÜ" isimli bilmecenin yanıtı: ABLA = 2462 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Sebahattin Bektaşİstanbul, Nuray Geyikİstanbul, Nesrin Gönülİstanbul, Güngör Bingölİstanbul, Naim Uygunİstanbul, Ender Aktulgaİstanbul, Aydın BingölAnkara, Hüseyin ErgönülEdirne, Ali ErkılıçAdana, Yücel GünDenizli, Özen Günİstanbul, Duygu Günİstanbul, Daniel Yargıcıİstanbul