Katalog

gencbilimci@hotmail.com Bu balık uçuyor Açık denizlerde sıkça görülen uçan balıklar, acaba gerçekten kanatlı böcekleri avlamak için mi, yoksa düşmanlarından kaçmak için mi uçuyor? çan balıkların kanatlı böcekleri kovalamak için uçmadığı bilinir, çünkü uçan balıkların yaşadığı açık sularda kanatlı böceklere pek sık rastlanmaz. Aslında uçtukları da pek söylenemez. Daha çok suyun üzerinde kayarak ilerlerler. Kuşlar gibi kanatları yoktur, sadece kanada benzeyen göğüs yüzgeçlerinin üstünde kayarlar. Bu yüzgeçler çok gelişmiştir. Suyun üzerinde ilerlerken kuyruklarını bir saniyede yaklaşık 5070 kez çırptıkları saptanmıştır. Saatte en az 56 kilometre hızla giderler. Hatta, bazılarının saatte 80 kilometre hıza ulaştıkları bilinmektedir. Yüzme hızlarıyla doğru orantılı olarak suyun üzerinde 2550 cm arasında yükselerek tıpkı bir planör gibi uçabilirler. Bu balıklar hem suda hem de havada görebilirler çünkü gözlerindeki kornea tabakası yassıdır. Bu özellik ise beslenmeleri için büyük önem taşır. Uçmalarının en büyük nedeni düşmandan kaçmaktır. Özellikle gemilere düşen uçan balıkların, bu büyük yaratıklardan korkarak kaçmaya çalıştıkları ve bu sırada güverteye düşmekten kurtulamadıkları sanılmaktadır. Neden, niçin, nasıl? BÜKÜLEN SU GEREKEN MALZEME: Bir tarak Su akan bir çeşme Çeşmeyi az akacak şekilde açarak suyu gözleyin. Su dümdüz aşağı doğru akıyor. Ardından tarakla yaklaşık bir dakika ya da en az 30 kere saçınızı tarayın. Tarağı çeşmeden akan suya yaklaştırın ama suya değdirmeyin. U NELER OLUYOR? Akan suyun, tarağın yaklaştığı bölümde küçük bir viraj oluşturduğunu göreceksiniz. NEDEN? Saçınızı tararken tarağa statik elektrik yüklediniz. Tarak negatif elektrikle yüklendi. Negatif elektrik ile pozitif elektrik karşılaştıklarında birbirlerine etkilerler. Bu nedenle tarak, akan sudaki pozitif elektriği hareket ettirdi. DüşünEğlen 2. Kanımız geç pıhtılaşırsa hangi vitaminimiz eksiktir? a. K b. A c. D 4. İlk atom bombası atılan şehir hangisidir? a. Hiroşima b. Nagazaki c. Tokyo GEÇEN SAYININ ÇÖZÜMÜ: 1a, 2b, 3a, 4c Biliyor musunuz? ÇÜRÜYEN MEYVELER Çürüyen meyvelerin renginin değiştiğini fark etmişsinizdir. Bu renk değişikliğinin nedeni hücrelerde oluşan bazı kimyasal hareketlerdir. Meyvelerde bulunan enzimler oksitlenmeye neden olarak kahverengi lekeler oluştururlar. Bir meyveyi parçalayarak saklamaya kalktığımızda ise hücre duvarlarını yıkarak birbirinden ayrı duran enzim ve fenollerin karışmasına neden oluruz. İşte bu kimyasal karışım da oksitlenmeye neden olarak çürümeyi hızlandırır. CBT 1015/22 1 Eylül 2006 GÜNEŞ • Samanyolu Gökadası’nda bilinen 200 milyar yıldızdan birisidir. • Çapı Dünya’nın çapının 110 katıdır. • Bir metre karesi, yaklaşık 600.000 adet 100 watt’lık ampule eş de€erde ışık verir. • Çevresindeki sıcak gaz halkasının sıcaklı€ı 1 milyon derecedir. • Yaşının 5 milyar yıl oldu€u tahmin edilmektedir. • Dünya’dan uzaklı€ı 149,6 milyon kilometredir. • Yanan hidrojenin gaz halkasından uzaya fırlamasına ‘Fışkırma’ adı verilir. Bazı fışkırmalar saniyede 2.000 km hıza ulaşabilir. • Güneşteki püskürmeler kimi zaman, radyo yayınlarını veya göçmen kuşların uçuş düzenlerini bozabilir. • Kendi ekseni etrafında bir dönüşü 25 günde tamamlar. Gökyüzü DENİZLERİMİZDEKİ UÇAN BALIKLAR Ülkemiz sularında da görülebilen uçan balıklar özellikle Güney Ege ve Akdeniz'de yaşarlar. Çoğunlukla deniz yüzeyine yakın yerlerde bulunurlar. Boyları 2030 cm civarındadır. Bahar ve yaz aylarında ürerler ve lezzetli etleri için avlanırlar. 1. Metrik sistemin yaygın kabul gördüğü yıl hangisidir? a. 1730 b. 1802 c. 1795 3. Hangisi homojen bir karışımdır? a. Ayran b. Alkolsu c. Toz şekerkum