Katalog

[email protected] İçeceklerimizi koruyan meşe Mantar Meşesinden yapılan kaliteli bir tıpa, tıpkı deniz süngeri gibidir; Bir çok küf mantarını emerek şişenin içine maya ve bakteri geçişini engeller. Mantardan tıpaların kalitesi ise ağacın yaşı, yağış oranı, kabuğun soyuluş biçimi gibi bir çok nedenle değişebilir. Neden, niçin, nasıl? BALONLA ROKET GEREKEN MALZEMELER: 2 metre uzunluğunda sağlam bir ip 2 sandalye bir pipet uzun bir balon seloteyp İpin bir ucunu bir sandalyenin sırtlığına sıkıca bağlayın. İpi pipetin içinden geçirdikten sonra, ipin öbür ucunu diğer sandalyenin sırtlığına bağlayın. Sandalyeleri birbirinden uzaklaştırarak ipin iyice gergin durmasını sağlayın. Şişirdiğiniz balonu kolay açılabilecek bir iple bağlayın. Balonu pipete bantlarla tutturun. Ve balonun ağzındaki bağı çözün. NELER OLUYOR? Balon, ipin üstündeki pipeti ip boyunca hızla hareket ettirdi. NEDEN? Balonu şişirdiğinizde içine hava sıkıştırdınız.Balonun içindeki havayı serbest bıraktığınızda esnek yapısı kapanarak içindeki havayı dışarı iter. Bu da, tıpkı roketlerde olduğu gibi balonu ters yönde iten bir güç oluşturur. Bildiğimiz roketler aynı itiş hareketini, bir yakıtın yanmasıyla püsküren gazların itme gücü sayesinde yaparlar. Ş arap şişelerini kapattığımız ya da notlar yapıştırdığımız mantar panolar Mantar Meşesi (Quercus suber L.) denilen ağacın kabuklarından yapılır. Akdeniz ikliminde doğal olarak yetişen bu ağaç en çok Portekiz, İspanya ve Afrika’nın kuzey kıyılarında bulunur. Dünyanın en önemli mantar üreticisi Portekiz’dir. Ülkemize 1800’lerde süs bitkisi olarak getirildiği sanılan Mantar Meşesi, ilk kez İzmir ve İstanbul’da yetiştirilmiştir. Mantar Meşesi ağacının ortalama ömrü 200 yıl kadardır. Ağaçtan en iyi mantar alımı ancak 30 yaşından sonra başlar. Bu süre ağacın ve mantar kabuğunun olgunlaşması için gereken süredir. Kabuk alımına ağacın gövdesi kendini yeniledikten ve kabuğunu tekrar olgunlaştırdıktan sonra devam edilir. Bu işlem bir mantar meşesinin yaşamı boyunca yaklaşık 1518 kez tekrar edilir. Dikkatle yapılan budamalarla ağaca verilen form alınan mantarın kalitesini artırır. AĞAÇ KABUĞUNDAN MANTAR YAPIMINA Hasat mevisimi Mayıs ve Haziran aylarıdır. Ağaç kabuğu tıpkı muz soyar gibi, yukarıdan aşağı doğru yarılarak gövdeden sıyrılır. Ağacın gövdesi kendini yenileyerek yeniden kabuk oluşturur ve normal rengine döner. Soyulan kabuklar bir kaç yıl bekletildikten sonra kir ve parazitlerinden temizlenmeleri için kaynatılır. Sıcak ve karanlık bir yerde bekletilerek kalınlık ve görünüşlerine göre sınıflandırılırlar. Sıra presleme ve şekillendirme işlemlerine gelir. Bu dikkatle yapılması gereken bir iştir çünkü şekillendirmenin en az fireyle yapılması önemlidir. Artık birer şişe mantarı haline gelen mantarlar sterilize edilirdikten sonra ambalajlanarak satışa sunulur. Şekillendirme sırasında artan mantarlar ise bir başka merkezde özel tutkallarla karıştırılarak plakalar halinde getirilir. Bu plakalar, döşemelerde ve not panolarında kullanılır. DüşünEğlen 2. En yakın yıldızın ışığı Dünya’ya yaklaşık kaç yılda ulaşır? a. 4 yıl b. 7 yıl c. 5 yıl 4. Dünyanın en büyük okyanusu hangisidir? a. Pasifik Okyanusu b. Hint Okyanusu c. Atlas Okyanusu GEÇEN SAYININ ÇÖZÜMÜ: 1c, 2a, 3b, 4c 1. Hangisi bir vitamindir? a. R b. K c. L 3. İlk motorlu otomobil hangi yıl kullanıldı? a. 1885 b. 1900 c. 1862 Biliyor musunuz? KONSERVE Toplumlar tarih boyunca gıdalarını uzun süre koruyabilmek için türlü türlü yollar denemişlerdir. 1810 yılında Fransız N. Appert yüksek derecede ısıttığı yiyeceklerin cam kavanozlarda, mantar kapaklarla kapatılması fikrini geliştirmişti. 1811 yılında ise İngiliz Peter Durand yiyeceklerin teneke kutularda saklanması düşüncesini ortaya attı. Aynı yıl, yine İngiliz olan Donkin ve Hail kardeşler bir fabrika kurarak teneke kutularda konserve üretmeye başladı. 1830 yıllarında Londra’da konserve kutularda yiyecek satılmaya başlanmıştı. CBT 1005/24 23 Haziran 2006