Katalog

CBT 1022/9 20 Ekim 2006 Sismologlar, son depremlerin stresi İstanbul’a doğru kaydırdığını kabul ediyor. Şimdi soru depremin İstanbul’u vurup vurmayacağı ile ilgili değil, ne zaman vuracağı ile ilgili. ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu, Tokyo Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nin son tahminlerine göre, şiddetli bir depremin gelecek 10 yıl içinde İstanbul’u vurma olasılığı yüzde 44 ve bu olasılık gelecek 30 yıl içinde yüzde 77. Fransa’daki Tektonik Laboratuarı başkanı Geoffrey King, İzmit’in tehlike içinde olduğunu söyleyen bilim adamlarından biriydi. King İstanbul depremi konusunda da öngörüde bulunuyor: "İstanbul çok büyük bir tehlike içinde. Bu depremin İzmit depreminden daha büyük olma olasılığı da söz konusu. Ayrıca İstanbul’un nüfusu İzmit’inkinden 10 misli daha fazla olduğu için, İstanbul nüfusunun önemli bir bölümünün yaşamını yitireceğinden kaygı duyuyorum." Büyüklüğü 7.5’u bulabilecek bir deprem olasılığına karşın Marmaray ekibi proje konusunda kararlı. İnşaatı yönlendiren Avrasya Consult şirketinin proje yöneticisi Steen Lykke, "Sismik açıdan aktif bir bölgede tünel açmak yeni bir şey değil" diye konuşuyor. Lykke, San Francisco’s Bay Area Rapid Transit (BART) raylı tüneli ve Osaka South Port tünelinin deprem olasılığının yüksek olduğu bölgelerde inşa edildiğine dikkat çekiyor. BART tüneli 1989 yılında 7.1 büyüklüğündeki Loma Prieta depremini atlatırken, Osaka tüneli, daha henüz inşaat aşamasındayken, 1995 yılında, 7.2’lik bir deprem ile sarsıldı. Ve minimal bir hasarla bu depremi atlattı. Tünelleri bu büyüklükteki depremlere karşı dayanıklı kılan en önemli faktör ikisinin de "batırılmış tüp" olmasıdır. Bu tasarımda mühendisler deniz yatağının içine bir kanal açarlar ve önceden üretilmiş kısımları yerleşeceği bölgeye kadar yüzdürürler ve daha sonra bunları batırırlar ve üzerini örterler. Marmaray da bu yöntem ile inşa edilecek. Lykke, "Burada püf noktası yapılara yeterli ölçüde sağlamlık, esneklik ve şekillenebilme yeteneği kazandırmaktır" diyor. Çelik levhalarla güçlendirilmiş kauçuk halkalardan yapılan özel esnek eklemler, tünelin etkilenme olasılığının en fazla olduğu kısımlara yerleştirilir. Bu hassas kısımlar, kayaların içine matkapla açılan deliklerle batırılmış tüplerin arasında kalan bölge ve tünel ve üç yeraltı istasyonu arasındaki bölgedir. Bu ek yerlerinin bir sallantı sırasında " büyük bir conta gibi" çalışması bekleniyor. Lykke, deprem sırasında eklemin her iki tarafındaki kısımla luğunda ve 18.000 ton ağırlığında. İlk batırma işleminin 2007 yılının şubat ayında yapılması planlanıyor. Bu arada mühendisler tünelin oturacağı hendeği oluşturmak için 1 milyon metre küp kaya, kum ve toprak çıkarttılar. Bu kış aylarında bir çift tünel açan delme makinesi –her biri bir Boeing 747 gövdesi kalınlığındakaradaki tren hatlarını, batırılmış tüplere bağlamak için Asya tarafından kazmaya başlayacak. Diğer bir çift de ilkbaharda Avrupa tarafından işe koyulacak. Ancak bu son aşama çok kolay olmayabilir. Yenikapı tren istasyonu için temel kazmaya başlarken, mühendisler 4.Yüzyıl’dan kalma Theodosius’un liman kalıntılarını buldular. Arkeologlar limanının yerine ilişkin bazı tahminlerde bulundular, ancak tahminlerini kesinleştirmek için, binaların yeni istasyona yer açılırken yıkılmasını beklemeleri gererın harekete izin vereceğini, ayrıca batırılmış kısımkiyor. ların her iki ucunda kapakların bulunacağını ve bu Kazılarda dalgakıran, set ve en az 8 adet tahta kapakların orta kısmın hasar görmesi durumunda tekne kalıntısı ortaya çıktı. Araştırmacılar ayrıca tünelin geride kalan kısmını kurtaracağını söylüçapalar, halat parçaları, mumluk, saç fırçaları ve yor. sandaletler gibi kişisel eşyalar çıkarttılar. Batırılmış tüpler, esneklik yeteneklerinin yanı Arkeologlar, bölgeyi inşaat projesine terk etsıra, matkapla açılmış tünellerden daha hızlı ve dameden önce iyice araştırmak istiyorlar. Fakat tünel ha ucuza inşa edilir. Tünelin bir kısmıyla ilgili ortaprojesinin boyutu, maliyeti ya çıkan bir problem tüm projeyi engellemeyebilir ve ulusal prestiji büyük bir Avrupa ile Asya’nın ve ayrıca tünelin dikdörtgen kesiti, dairesel bir tügerilim yaratıyor. Illinois kesiştiği noktada nele göre, yan yana iki tren hattının geçmesine daÜniversitesi’nden tarih ha uygundur. Ve dev matkaplarla açılmış bir tünekurulmuş olan İsprofesörü –bölgeyi iki kez lin denizaltında sabit kalması için deniz yatağı alziyaret etmiş Ousterhout tanbul, ticaret, satındaki derinliğinin, en azından tünelin çapına eşit bu konuda şöyle konuşuyor: vaşlar ve istilalar olması gerekir. Oysa batırılmış bir tüp deniz zemi"İnşaat alanı çok büyük. kenti. Şimdi de ninin altına kolayca oturur. Uzunluğu bir kilometreyi dünyanın en cesur Bunlar kadar önemli bir başka faktör de tünelbiliyor ve birkaç futbol lerin, depremlerde deniz yatağının sallanmasına mimari projesi ile sahası büyüklüğünde. Bu karşı güçlendirilmesidir. Doymuş kumlu toprak hızalanı doğru dürüst araştıradını duyuruyor. la sallandığı zaman sıvılaşma eğilimi taşır , çünkü mak ciddi bir şekilde tanecikler, ani su basıncına bağlı olarak birbirinin projeyi geciktirebilir. Bu da üzerinden rahatça hareket eder. Karada meydana projenin tahmini 25 milyarlık bütçesini biraz daha gelen sıvılaşma binaların çökmesine ve yollarda yayükseltebilir." rıkların açılmasına yol açar. Denizin altına gömülü Proje yöneticileri bu önemli arkeolojik keşiflere olan herhangi bir şey ise ya daha derinlere batar vezarar vermeden inşaata nasıl devam edeceklerini ya yüzebiliyorsa su yüzeyine çıkar. Buna engel olaraştırıyor. Bazı sanat eserleri kuşkusuz yeniden mak için batırılmış tünel temelinin, deniz yatağıgömülecek; diğerleri tünel projesine bağlı olarak nın 16 metre altına kadar inmesi gerekir ve bunun müzelerde sergilenecek. Bu arada, inşaat büyük bir da 9 metre altına harç enjekte edilir. hızla ilerliyor. Temmuz ayında İstanbul Büyükşehir İnşaat çalışmaları geçen yılın sonlarına doğru Belediye Başkanı Kadir Topbaş, proje ekibinin başladı ve tünelin 11 adet parçası şu anda karada günde 35 metre kazdıklarını ve daha da hızlanmayı yapılıyor. Bu parçalardan her biri 135 metre uzunplanladıklarını açıkladı. Tünelin 2010 hedefini tutturup tutturmayacağı konusu henüz belirsizliğini korumakla birlikte projede görev alanlar, büyük İstanbul depreminde en güvenilir yerin bu tünelin içi olacağını ileri sürüyor. "Tünel gelecek depremde doğal olarak sallanacak" diye konuşan King, "Fakat tüneller çok sağlam. Hareket edecek olan faylar tüneli kesmeyecek, dolayısıyla tren hattının yer üzerindeki kısımlarında olmaktansa sualtındaki tünellerde olmayı tercih ederim" diyor. Reyhan Oksay Kaynak: New Scientific, 7 Marmaray tüp geçiti çalışmaları sırasında ortaya çıkan tarihi eserler çalışmaları Ekim 2006 yavaşlatıyor İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ