Katalog

Bilgi Toplumu Startejisi* Ulusal mı? Dr. Özgür Uçkan [email protected] (*) A rtık "resmen" bir "Bilgi Toplumu Stratejisi" var! DPT ihalesiyle Peppers&Rogers uluslararası danışmanlık firmasına hazırlatılan belge, Yüksek Planlama Kurulu Kararı'yla onaylandı, 28/07/2006 tarihli ve 26242 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi (**). Resmiyetinden kuşku olmayan belge "ulusal" sıfatını da hak ediyor mu acaba? İki yıldan fazla bir süredir Türkiye’nin bilgi ekonomisine geçişi ve bilgi toplumuna dönüşümü ile ilgili faaliyetleri yürütmesi beklenen eDönüşüm Türkiye İcra Kurulu, "Bilgi Toplumu Stratejisi"nin yönetsel sahibi olarak görünüyor. Kurul toplantılarına sivil toplum kuruluşları ve TOBB gibi iş kuruluşlarının katılımı istendiğinde, edönüşüm alanının zorunlu yönetsel modeli olan etkin "yönetişim" yolunda bir adım attığımız hayalini kurmaya başlamıştık ki, bunun karar süreçlerine katılım değil kamuoyu operasyonu olduğunu görüp uyandık. Katılımcı STK’lar TBD, TBV, TÜBİSAD, oluşturdukları "İzleme Komitesi" aracılığıyla bu yapının zafiyetleri hakkında düzenli raporlar sundular. Eleştiriler, İcra Kurulu’nun hukuki meşruiyet zeminin zayıflığı ve buna bağlı olarak yeterince yaptırımcı olamaması ve yönetişim zafiyeti üzerinde odaklandı. Bu eleştirilerin haklılığı "Bilgi Toplumu Stratejisi"nin hazırlık süreciyle kanıtlandı. NE İDİ, NE OLDU? Stratejinin gerekliliği ve eksikliği tartışılıyordu, ama DPT ihalesiyle bir firmaya hazırlatılması konusu oldu bittiye geldi. Taslak belge hakkında STK’ların görüşleri istendi, ama bunlar dikkate alınmadı. Çünkü belge bu görüşlere cevap verilmeden, STK temsilcilerinin katkısına açılmadan onaylandı. Şeffaf, yani kamuoyuna açık tartışma ancak belgenin onaylanmasını takiben başlatıldı. Başlangıçta İcra Kurulu’nun "sekreterya"sı olarak konumlanan DPT, bu "strateji" ile bu belgenin asıl şim" platformuna nasıl daha etkin katılacakları, ya"sahibi" ve bilgi toplumu faaliyetlerinin "genel ko ni yönetişimin özü konusunda en ufak bir önerme yok. Adı dışında. Belgeye eşlik eden "Eylem Plaordinatörü" oldu! Belgenin "Kurumsal Yapılanma ve Yöneti nı"nda da bu konuda bir eylem yer almıyor. Söz koşim" başlığı altında (sf. 43 ve devamı), mevcut ha nusu olan herhalde kamu kurumları arasındaki "yöliyle hukuki meşruiyeti tartışılır olan İcra Kurulu netişim". Bu durumda "bilgi toplumu" kamuda biliçin öngörülen model, bürokrasinin "edönüşüm gi yönetiminden ibaret olmalı! Edönüşüm, ülkeyi, Türkiye"den ne anladığını ortaya koyuyor: sadece ekonomisiyle, kültürüyle, örgütlenmesiyle tüm top"edevlet", hem de en mekanik anlamıyla edev lumu kapsaması gereken ulusal bir hareket değil mi? let... Onayladığına göre hüküİcra Kurulu’nun en çok eleştiri met de bu bakışı paylaşıyor. “ Ne kadar güç toplaalan yönü yönetişim yapısının sözBir "Dönüşüm Liderleri de kalması iken önerilen düzenleKurulu" da öngörülmüş, ancak maya çalışırsanız o me manidar. Yönetsel modelde yer yalnızca kamuyla sınırlı. STK ve kadar güçsüz olursualan diğer birimler de salt kamu iş dünyası "liderleri"nin adı geçnuz. Mutlak iktidar kesimiyle sınırlı. Bir fizibilitesi ve miyor. DPT "sekreterlikten" yanılsaması risk analizi bile bulunmayan "Ey"koordinatörlüğe" yetki aşımıniktidarsızlığın lem Planı"ndaki maddeler de öyle. da "sahiplik" payesiyle mutlu "Bilgi toplumu"nu "devletten edilirken, STK’ların rolü "danışsonucudur. ” inerek" kurma çabası, Türkiye’de manlığa" ve "iletişim desteği"ne bürokrasi ve siyasetin kurmaktan indirgeniyor. Yeni "DPT Bilgi Toplumu Genel Müdürlüğü"nün "stratejinin sahi sıkılmadığı hayalin bir örneği. Ama bu "hayal" ülbi" olarak konumlandırılması yetmemiş, kaynak kenin geleceği için gerçek bir "kabus". Ne kadar güç toplamaya çalışırsanız o kadar tahsisinden TÜİK yoluyla izleme ve denetlemeye kadar tüm kilit yetkiler bu kuruma devredilmiş. güçsüz olursunuz. Mutlak iktidar yanılsaması iktidarsızlığın sonucudur. "Güçler ayrılığı" bir ilke değil sanki! Belge resmi olmasına resmi de, adı gereği tüm Bilgi ve iletişim teknolojileri ve özellikle yazılım sektörü konusunda ithalatı ihracattan fazla ön toplumu kuşatması, dolayısıyla toplumu oluşturan gören, geniş banttan alternatif telekom hizmetleri tüm kesimlerin uzlaşısını temsil etmesi gereken, ne tüm erişim hizmetlerini Türksat’a devrederek "ulusal" olarak nitelendirilmesi bu koşula bağlayeni bir Türk Telekom modeli yaratan, koyduğu nan belgenin "başarısı", resmiyetinden kaynaklanhedeflerle "Avrupa Birliği i2010" hedeflerinin al mayacak herhalde. Bakalım "raf ömrü" ne olacak? (*) Bilgi Üniversitesi öğretim görevlisi; Türkitında kalmaya mahkum bir Türkiye tablosu çizen bu belgenin "edönüşüm atılımı"ndan bahsetmesi ye Bilişim Vakfı, Türkiye Bilişim Derneği, Türkiye İhracatçılar Meclisi bilgi ekonomisi danışmanı; eironik! Dönüşüm Türkiye İcra Kurulu STK İzleme KomiGELECEK İÇİN KABUS tesi üyesi Kamu yönetiminin mekanik modernizasyonu (**) DPT Bilgi Toplumu Dairesi internet dışında herhangi bir açılım göremediğimiz bu mo sitesinden erişilebilir: http://www.bilgitopdelde, ne iş dünyası ne de ilgili STK’ların "yöneti lumu.gov.tr/ Finlandiya Deneyimi ve Türkiye Finlandiya Büyükelçiliği ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi katılımıyla 2122 Kasım 2006 tarihlerinde "Bilgi Ekonomisi: Finlandiya Deneyimi Ve Türkiye İçin Stratejiler konulu bir toplantı düzenledi. Bu kapsamdaki çalıştaylar ile ilgili ayrıntılı bilgilere ODTÜ üniversitesi web sayfası etkinlikler bölümünden ulaşılabilir. Ön program şöyle: Knowledge Economy: Experıences Of Fınland And Strategıes For Turkey PANEL I: Panel I: Finland as a Knowledge Economy: Elements of Success and Lessons Learned Jorma Routti, Ph.D.CIM Creative Industries Management; Pekka Himanen, Ph.D. University of Art and Design Helsinki; Pekka YläAnttila ETLA – Research Institute of the Finnish Economy PANEL II: Turkey as an Emerging Knowledge Economy, Ahmet Tıktık, Undersecretary State Planning Organization; Faruk Yarman, General Director HAVELSAN; Erkan Erdil, Director METU – Research Center for S&T Policies TBD 23. Kurultayı 710 Kasım 2006 Sheraton, Ankara, "Kullanıcı Adı: Türkiye" "Parola : Ortak Akıl". TBD'nin Bilişim'06 kapsamında 23. Kurultay, Daha fazla bilgi için www.tbd.org.tr V. Bilgi Toplumu Sempozyumu 12 Kasım 2006 Swiss Otel – Ankara, www.bilgitoplumusempozyumu.org Açılış Konuşmaları: Dr. Ulvi Saran, KAV; Mahmood Ayub, UNDP Prof. Ömer Dinçer, Başbakanlık Müsteşarı; Binali Yıldırım, Ulaştırma Bakanı. Misafir Konuşmacı Prof. Subhash Bhatnager, Dünya Bankası, "Uluslarası Uygulamalar Persoeftifinde Bilgi Toplumu Stratejisi" Panel: Türkiye Bilgi Toplumu Stratejisi. Moderatör: Prof. Dr. Bengü Çapar. Panelistler: Ozan Bayülgen, P & R (Muteyit Firma), "Strateji Süreçleri ve Yöntem"; Turksen Kaya Bensghir, TODAI, "Kamu yönetimi boyutu". A. Ramazan Altınok, DPT, "Yapılanma ve Yönetişim". Turhan Menteş, TBD, "STK gözüyle Strateji", Ekrem Yener, Microsoft, "Bilgi Teknolojileri ve ArGe Boyutu". Mehmet T. Toros, TT, "Altyapı ve erişim" DUYURU CBT 1022/7 20 Ekim 2006 üstüne o batının değerlerini kullanarak bağımsız ve uygar bir Cumhuriyet kuranları özellikle anımsamanın zamanı olduğunu belirtiyor. İlgi duyan herkesi özellikle Gazi Üniversitesindeki konuşmaya bekliyor. Süreyya Tahsin Aygün Konferansı Mustafa Çetiner, bugün 20 Ekim’de Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesinde "Kök hücre tarihinde unutulmuş bir Türk, Süreyya Tahsin Aygün" isimli konferans veriyor. Çetiner, ulusal değerlerimizin yerle bir olmaya başladığı şu günlerde geçtiğimiz yüzyılın başında Batılı yayılmacılığa karşı direnen, onun