Katalog

bilim dünyasından Kısa Haberler nusundayenı değıl 1980 lı yıllardan bu yana projeler uzerınde çalışıyor Şu sıralar Bhat Plazma Araştırmaları Enstıtusu nde SST 1 fuzyon tesısı devreye gırecek Robotlara yapay dt bılır bır matrıkste bıle guvenlı bır şekılde ışleyen organık devre me kanızmalarından oluşmakta Bıldık sılısyum transıstorlarından daha yavaş çalışmalarına rağmen daha guvenlı ve ucuzlar Bununla bırlıkte Someyanın cıldı ınsan cıldının duyarlılığından henuz çok uzak Bılım adamı yenı gelışmelerle, ışığı nemı ve sesı algı İşitememek yaşlılarda belleği olumsuz etkiliyor Bılınen bır gerçek, yaşlandıkça duyma organımızın da gucunde zayıflıklarının ortaya çıkması ve duyma gucunde eksılme Fakat bu durum, yaşlılarda sadece duyma sorunları yaratmıyor bunun da otesınde bellek sorunlarını da arttırıyor Brandeıs Unıversıtesı'nden Arthur VVıngfıeld sağırlığın konuşulanların anlaşılmasını zorlaştırdığını ve yaşlıların konuşulanlarla çevre gurultusunu ayırt ayıretme kabılıyetını de gıderek zayıflattığını belırtıyor llım adamı bır onktaya daha dıkkat çekmekte hızlı konuşmalari Işıtme yetısı zayıflamış yaşlılar hızlı konuşmaları anlamakta zorluk çekıyor Ve gıderek yaşlıla rın bılışsel yetılerı butun bunlardan çok zarar goruyor Arthur VVıngfıeld bu araştır masında denek olarak kullandığı yaşlılara on beş sozcuk dınletmış Az ve orta derecede ışıtme kaybı Oksijenin evrimi aydmlandı Cyano bakterılerının yuz mıl yonlarca yıl ıçınde oksıjenı fotosentezle uretmeye başlamalarından sonra oksıjen dunya atmosferınde yaklaşık olarak 2 4 mılyar yıl once çoğalmaya başladı Bu teorı şımdı VVashıngton Unıversıtesı nden Mark Claıre ın bır modelıyle aydmlandı Claıre modelıyle oksijenin çeşıtlı kaynaklarını ve azalışını ıncelemış Oksijenin ana kaynağı mavı yosun olarak da bılınen Cyano bakterılerı ıdı Mavı yosunlar suyu ve karbondıoksıtı organık karbon ve oksıjene donuşturebılıyorlar Ancak serbest oksıjen tepkımeye mıısaıt bır gaz olduğu ıçın çeşıtlı kımyasal sureçlerle hızla havadan temızlenmıştı Metanla meydana gelen fotokımyasal bır reaksıyonla (metan o zamanlar atmosferde çok yoğundu) oksıjen dağılmıştı yuzunden bozulmuş ve bu sureç sırasında açığa çıkan hıdrojen parçacıkları uzaya savrulmuştu 'Bu hıdrojenı atmosferden temızleyen tek sureç olmuştur dıyor Claıre Hıdrojen mıktarı 2 4 mılyar yıl once lyıce azalınca oksıjen uretımı hıdrojen ıçerıklı gazları geçmıştı Hıdrojen kaybı olmasaydı dunyanın atmosferı hâlâ Tıtan uydusu nun atmosferı gıbı olurdu dıyor uz man Hindistan, ITER projesine kaülmak istiyor En onemlı altı uzay yolcuğu devletierı arasına yukselen Hındıstan şımdı de uluslararası fuzyon araştırma projesı ITERe katılmak ıstıyor ITER projesine dahıl olan ulkeler AB dışında Japonya Rusya ABD Çın ve Guney Kore 4 6 Avroluk masrafların yarısı Avrupa Robotlar gelecekte ınsan cıl dı kadar duyarlı olan yapay cıltlere sahıp olacak Bır Japon araştırma ekıbının robotlar ıçın gelıştırmış olduğu elektronık cıldın sensorları basınç ve sıcaklıgı olçuyorlar ESkın" olarak adlandırılan yapay cıldın yarııletken sensorları hareketlı bır ag yapısı ıçıne yerleştırıldıkten sonra plastık bır fılm tabakasıyla kaplanmış Tokyo Unıversıte sı nden Takao Someya nın açıklamasına gore esnek ve bukulebılır olan agımsı matrıks uçboyutlu yapılarla uyum sağlayacak nıtelıkte Sılısyum bazlı elektronık bı leşkenler yumuşak bır matrıkse yerleştırılemedıgı ıçın şımdıye dek beklentılere uygun elektronık cılt gelıştırılememıştı Mesela basınç sensorları farklı yuzeylere karşı uyumlu değıidı Someya tarafın dan gelıştırılen yapay cılt, bukule layabılen elektronık cılt gelıştırebılmeyı umuyor Akıllı kemik çivisi geliştirildi Alman bılım adamları, zor kırıkların tedavısı ıçın elastık bır kemık çıvısı gelıştırdıler Augsburg Inovasyon ve Bılım Transferı Bırlıgı nden yapılan açıklamaya gore akıllı kemık çıvısı halıhazırdakıler gıbı vıdalanmıyor Nıkel/tıtan alaşımından uretılen çıvı kendı kendıne kemık boşluğunda tutunuyor Elastık çıvı, tedavılerı ve amelıyatları kolaylaştıracak Augsburg ve Erlangen Unıversıtesı bılım adamları bedende lyı tolere edıldığınden Nıtınol alaşımını tercıh etmışler Bılım adamları yenı yontem ıçın patent başvurusunda bulunduklarını bıldırdıler Kabuktakı demır oksijenin varlığında paslanmış, hıdrokarbur gıbı volkanık gaz lar da oksı jenletepkımıştı Taşların kırılmasında bıle oksıjen sarf edılmıştı Claıre ınmo delı yerkabugundakı demır oranı Cadarache bölgesınde kurulacak ITER tesisinin bilgisayar nın, fotosen tasanmı tezden ne kadar sonra oksijenin atmosierde kalıcı tarafından karşılanmakta dığer olduğunu gostermekte Mesela yeruyelerın her bırı ıse%10 luk bır kabuğunda beş mıslı demır bulunyatırım yapıyor saydı, oksijenin atmosferde kalıcı olGarchıng MaxPlanck Plazması ıçın bır mılyar yıl daha gerekırma Fızığı Enstıtusu nden yapılan dı Atmosferdekı oksıjen artışında açıklamaya gore Hindistan guney onemlı olan dığer bır sureç de hıdFransa'dakı Cadarache bolgesıne rojentn uzaya savrulmasıydı Atmoskurulacak tesısın ınşasında ve ışleferın ust tabakalarına ulaşan metan tılmesınde katkıda bulunarak tam molekullerı guneşten yansıyan kızıuyeolmak ıstedığını bıldırmış lotesı ışınlar Hindistan fuzyon araştırmaları ko olanlar kendılerınden tekrarlamaları ıstenen son uç sozcukten sonuncusunu anımsayamamışlar, ılk ıkı sozcuğu de normal duyanlar kadar lyı anımsayamamışlar Sonuç yaşlılarla ıletışıme onem verelım ve onların bu durumlarını dıkkate alalım boylece ıletışımlerını guçlendırırız Mercan resiflerinin yokluğu, Sri Lanka'daki Tsunamiyi şiddetlendirmiş Mercan resiflerinin yasadışı olarak yok edılmelerı yuzunden Srı Lanka'daki Tsunamı nın şıddetlendığı anlaşıldı Dev dalgalar en buyuk hasarları, mercan resiflerinin hıç bulunmadığı ya da zarar gorduğu bolgelerde vermış Amerıkalı ve Srı Lankalı araştırmacıların konuyla ılgılı araştırma yazıları Amerıkan Jeofızık Bırlığı'nın Eos dergısınde yayımlandı Srı Lankanın batı sahıllerını ınceleyen Arızona Eyalet Unıversıtesı'nden Harındra Fernando, bolgede yaşanan sellerın şıddetı arasında onemlı farklılıklar saptamış Bu konuda kıyıların bıçımı onem taşımıyordu Onemlı olan resıflerın varlığı veya yokluğu ıdı Mesela Peralıya bolgesını vuran on metre yukseklığındekı dalgalar karada kılometrelerce genışlıkte alana yayılırken bır trenı yaylardan fırlatmış ve en az 1700 kışının olumune neden olmuştu Bolgede yaşayanlar kıyılardakı mercan resıflerın yasadışı mercan avcılığı ve dınamıtle balık avcılığı yuzunden onemlı olçude zarar gorduğunu soyluyorlar Oysa dalgaların sadece uç metre yukseklığınde olduğu aolayısıyla da çok az hasarın yaşandığı bırkaç kılometre guneyde mercan resıflerı otel sahıplerı tarafından korunmuştu Gorgu şahıtlerı dalgaların mercan resıflerınce guneybatıyayonlendırıldığını soy luyorlar Bılım adamlarının tahmınlerıne gore buradakı mercan resiflerinin saglam olmaması nedenıyle dalgalar burada hız kazanarak çok daha fazla zarar vermıştı 965/417 Eylul 2005