Katalog

GönüldenBilime Ahmet Inam "dolunay'dır kı resımde yenıaydan ıtıbaren 14'e kadar sayılırsa dolunayın veya dolunaya en yakın evrenın olduğu da gorulebıhr Takıplı teleskop veya durbunu olan okuyucuların en yakın gokcısmı konumundakı Ay'ı gozu kamaştırmadan rahat gozlemleyebılecegı tarıh aralıkları da şoyle 35 ve 1215 Şubat Udî Hafız Şekercı Cemıl Bey'ın curcuna usulunde rast şarkısı benı çok duşundurmuştur Sozlerı şoyle Şebâbet gıttı de elden, başımdan gıtmeyor sevdâ Tükendı tSkat utöbımmhabbet bıtmeyor hâlS Terakkî etmede sınnım tedennî etmeyor asla Hayatım mahvolup gıttı mahabbet bıtmeyor hâlâ Hayâlı ySrı çekmek hârıç ammâ ıktidarımdan Mahabbet hıssı çıkmaz bır dakikS kalbı tknmdm ölursem de bu ieryâdı ışıtsınler mezSrımdan Hayatım mahvolup gıttı mahabbet bıtmeyor hâlS 1 'Şebâbet', gençlık ne zaman elden gıdeO Gıttığını anlayamadıgımız zaman Gençlık budalası çağımın, sporla dıyetlerle, ılaçlarla tutunmaya çalıştığı gençlık, sevdâsını yıtırmışse, çoktan elden gıtmıştır Bu şarkıdakı şebâbet, bedenın gençlığıdır, bedenın de değıl belkı, bıyolojik yaşın gençlığıdır 0, zaman ıçınde elden gıder Şarkının meySnındakı, uçuncu dızesındekı çocuksu feryâd bunu gostenyor ' Terakkî eden", ılerleyen, "sınn'dır bıyoloııkyaştır, o hıçbırzaman kuçulmez, aşağı ınmez "tedennı etmez", gerılemez Şarkı, ozgun sözlerıyle bugunku Turkçemıze tuhafgelebılır "gıtmeyor", "bıtmeyor", "etmeyor" geçmışten gelen, canalıcı saptamalardır! Yaşınız gıder Yaş.gıdendır Şebâbet gıdendır Sevdâ ıse durabılır Yaşınıza bu anlamıyla tutunamazsınız Bırakınız şebâbet gıtsın Şebâbetle uğraşmamak gerek Oysa, sevdâ, ahlak gereğıdır Sevdasız ahlak olmaz, olamaz Sevdasız ınsanjnsan olamazçunku Şebâbet gıder, gucunuz, tazelığınız, "tâkat u tâb'ımz tukenebılır Insansa tukenmez Nasıl tukenebılır ınsan, karşılaştığı bunca belâlara karşın? Bır aya ğı yerde, bır ayağı goktedır Başı goğe doğrudur çunku, "derdını ummâna dokup, asumâna ınleyen'bır varlık nasıl tukenıO Uzayda, teknoloııyle arayışlan boşuna değıldır Gun gelecek, bu gezegenı terkedecektır Yen dunya değıldır, çunku evrendır Evrene açılacak, kendıne dunyalar kuracaktır Insan olmak, genç olmak demektır Insan gençtır Gençlığın YASAsı ıse şudur Yenı olmak, aramak, sorumlu olmak ve âşık olmak1 Şarkı, bu YASAyı bıryanıyla ırdelıyor "Mahabbet'ın bıtımsızlığını vurgulayarak Herşey bıtebılır herşeyle özdeşleştırdığım hayatım mahvolabılır Evrendekı yaşam, benım yaşamımla ozdeş değıldır kı1 Evrendekı yaşam atılımı (conatus1), muhabbettır Muhabbet bıtmez Muhabbet, her turlu olumu, yok olmayı ıçıne alıp, aşan (Hegelcı anlamda Aufhebung1) bırguçtur Evrendekı yaşam enerjısıdır Dunya gezegenınde yaşam bıtse de, dığer gezegenlere taşınır Insanın olumu, bu gezegendekı olumu, muhabbet olumu olamaz Muhabbet her dem ış başındadır Yazık kı ıhtıyâr dunya, ıhtıyâr ınsan, bu dunyadakı ıhtıyârını, kararvermegucunuyıtırdığııçın, bunu anlamamaktadır Sanıyorkı, "şebâbet" bıtınce, gençlık bıtecektır Gençlığını koruyan "şebâbet", bır anlamıyla gıtmez de1 Hele bu, bır gençlık bılıncıyle, sorumluluğuyla yaşanıyorsa Şekercı Cemıl ın feryâdıanlaşılabılır Mezârdan bıle muhabbet ieryâdı duyulur' Hayatımız "mahvolunca" ne yaparız, genellıkle? Dunyamıza lânetokur, yazgımıza ısyân ederız Oysa, muhabbetle kucaklaşmak, muhabbetın elını bırakmamak gerekır1 Evrendekı hayat yalnız bızım hayatımız değıldır Varlığım muhabbetın varlığına armağandır1 Olurken belkı de son sozumuz şu olmalıdır 'Oluyorum, yaşasın muhabbet1" Bunu dıyebılmek genç olmak, olunceye dek genç kalabılmekle olanaklıdır1 Neydı gençlığın YASAsu Yenı olabılmek, aramak, sorumlu olmak ve aşk> Yaşam, sureklı bır devıngenlıktır Her dem taze olandır yaşam Onu dar aklımızla, sığ aklımızla sınırlandırmak, kokuşmaya goiurur bızı1 Kokuştururuz omrumuzu1 Yazık ederız1 Yenının ardına duşer de ararsak, bulma olasılığımız artar Aramazsak bulamayız Yaşam, "gayur" ınsanlar ıster, Tevfık Fıkretten esınlenerek, soylersek Gayur evlatları yaşamın, gayretlı, arayan, gucu yettığınce çabalayan ınsanlardır 'Hayâlı yâr" her zaman ıktıdarımızın ıçındedır "Hayâlı yâr' sevgılının hayâlı umudumuzdur Sevgılı, yaşamdır ınsandır, evrendekı cumle mahlukatın varlığıdır Olum ahlakı, yaşam ahlakının, cân ahlakının olmazsa olmaz (sıne quo non1) tumleyenıdır Olmeyı bılmeyen, yaşamayı nasıl bılebılır kı1 Sokrates amcam yuzler ceyıl oncesınden bunu muştalamıştı bıze Felsele, olmeyı bılmektır1 Insan olmak ol meyı bılmektır1 olmeyı bılmekse, muhabbetı bılmek demektır1 Şekercı Cemıl ustam bıze şekerlennı bbyle sunuyor ışte Şımdılerde pek bılınmeyen, sozlerı bıraz eskıyen Turkçeyle dıle getırıldığı ıçın anlaşılmasında sıkıntı olan bu eserınde o Sokrates amcamı kendı kulturumuzden yorumlamaktadır1 Genç olanlar sız sorumluluk taşıyanlar, dınleyın onu1 Aşkınızı, oradan gelen çığlıkla zengınleştınn1 Mahvolmaktan korkmayın, muhabbetnobettedır HasanAlı Yucel'ınyıllar once ongorduğu 'Yenı Hayatın Erenlerı' olmaya çalışın Içınızdekı muhabbetı dırı tutabıldıkçe başınıza gelen belâlarla, sıkıntılarla başetme gucunuz artar Ararsınız, araştırıcı olursunuz Bılımle sanatla, teknolojik becerılennızle yaşlanmış dunyaya guç katarsınız Muhtaç olduğunuz kudret kulturumuzun derınlıklerındekı soylu yaşamda mevcuttur Şebâbet Ne Zaman Biter? GEZEGENLERİN İLGİNÇ KONUMLARI Ay, Antares'i ortecek 4 Şubat ;>abdha karşı saat 0407 arasında Akrep (Scorpıus) takım yıldızının en parlak yıldızı Antares sondordune yakın evredekı Ay'ın 1 1 derece guneyınde kalarak Ay tarafından ortulecek Her ıkı cısım guney tarafta ufuktan yaklaşık 22 derece yukseklıkte Akrep takım yıldızında gorulecek Ay'ın arkasında kalacak olan Antares'ın parlaklığı +11 kadır olacagından ortulme olayı teleskopsuz çıplak gozle ve yaklaşık uç saat surelığıne ızlenebılecek AyMars buluşması 5 Şubat sabah saat 07 cıvarında +13 kadır parlaklığındakı Mars, hılal evredekı Ay'ın yaklaşık 4 derece kuzeyınde yer alacak Her ıkı cısım bu yakınlaşmada guneyde ufuktan yaklaşık 17 derece yukseklıkte Yılancı (Ophıuchus) takım yıldızında gorulecek. AySatürnPolluxCastor buluşması 20 Şubat akşam saat 18'den ıtıbaren gece yarısına kadar 0 2 kadır parlaklığındakı Saturn, Ikızler (Gemını) takımyıldızının +12 ve +16 kadır ıle en parlak yıldızları olan sırası ıle Pollux ve Castor, şışkınay evredekı Ay ıle bırlıkte yer alacak Her dort cısım bu ydkınlaşma sırasında doğuda ufuktan yak laşık 41 derece yukseklıkte ve bır ışık topluluğu şeklınde gorulecek AyJüpiterSpica buluşması 27 Şubat gece yarısına yakın saat 23'ten ıtıba ren sabah yaklaşık 05'e kadar şışkınay evredekı Ay, batısında Jupıter ve Başak (Vırgo) takımyıldızının en parlak yıldızı Spıca ıle yakın bır konumda aynı yerde gorulecekler Bu ılgınç gorunumde Jupıter ve Spıca bırbırınden sırasıyla 2.4 ve +1 2 kadır buyuk parlaklık farkıyla kolay ayırt edılebılır Mars, ay boyunea C.uneş'ten uzaklaşıyor olacağından sabdh saatlerınde Guneş doğmadan once (yaklaşık bır buçuk saat surelığıne) guneydoğu ta rafta sırasıyla Akrep, Yılancı ve Yay (Sagıttarıus) takımyıldızlarında ufuktan en fazla 19 derece yukseklıkte gorulecek Dolunaya yakın evrede bulunacak olan Mars'ın parlaklığı yaklaşık +13 kadır olacak Jüpiter, ay boyunca Guneş'ten gıderek uzaklaşacağından gece yarısı oncesınden başlayarak sabah Guneş doğuncaya kadar yaklaşık yedı saat su relığıne Başak takımyıldızında yaklaşık 2 2 kadır parlaklığı ıle doğu taraftan guneybatıya kadar yaklaşık 120 derece gıbı genış bır aralıkta gorulecek Jupıter ufuktan en fazla 43 derece yuksekte olacak Saturn, şubat ayı boyunca akşam saatlerın den ıtıbaren gece yarısından sonrakı geç saatlere kadar yaklaşık on saat surelığıne ama ay boyunca Guneş'e yaklaşacağından gıderek azalacak şekılde doğudan batıya yaklaşık 190 derece gıbı çok genış bır aralıkta Ikızler takımyıldızında ufuktan en fazla 71 derece yukseklıkte ve 0 2 kadır parlaklığında gorulecek Gezegen adeta Dolunay gıbı tüm gece gokyuzunde olacak Cassını uydusunun bu halkalı gezegen Saturn'u ve en buyuk ayı Tıtan'ın ılk kez en yakınından çekılmış ayrıntılı resımlerı ve bılgılendırmeler "http //saturn jpl nasa gov/ındex cfm" ıntemet adresınde yenılenerek yer almaya devam edıyor.. İNSANGENÇTİR HANGİ GEZEGEN NE ZAMAN GÖRÜLÜYOR? Şubat ayında akşam, gece ve sabaha doğru gorulebılecek gezegenler çızelgede ozetlendı GEZEGENLER NEREDE? Durbun veya teleskopu olan okuyucular Uranüs'u (parlaklığı +5 9 kadır) ay boyunca Guneş'e yaklaşıyor olmasından dolayı ılk hafta boyunca akşamları Guneş battıktan hemen sonra kısa surelığıne batı tarafta Kova takımyıldızında (yıl boyunca bu takım yıldızda kalmak uzere) gorebılecekler Yuk seklığı gıderek azalacak şekılde ufuktan en fazla 13 derece olacak Şubdt ayında çıplak gozle kolay gorulebılecek parlak gezegenlerın konumları aşağıda Merkur, bılındığı gıbı sadece ufka yakın ola rak ya Guneş doğmadan once doğuda ya da Guneş battıktan sonra batıda gorulebılır Merkur ay boyunca Guneş'e yakın olacağından sadece ayın son gunlerınde akşamları Guneş battıktan hemen sonra saat 18 cıvarında çok kısa surelığıne batı tarafta Kova takımyıldızında 1 3 kadır parlaklığında gorulecek Ufuktan da en fazla 9 derece yukselecek Durbun veya teleskopu olan okuyucular gezegenı yakIdşık dolunaya yakın evrede gorebılecekler Merkur ufka yakın bulunacağından gorulmesı kolay olmayacak Akşam Uranus (110) Merkur (2628) Saturn Jupıter Gece Saturn Sabah Mars Jupıter Bu yazıda kaynakça olarak kısmen "The Ast ronomıcal Almanac 2005"ten yararlanılmıştır Geçtıgımız ocak ayında en parlak gorunur duruma gelen C/2004 Q2 (keşfedenın ısmı ıle Machholz) Kuyrukluyıldızı artık sonukleştığınden ancak teleskop veya durbun yardımıyla gozlenebılılır Kuyruğunun ıyıce belırgınleştığı Guneş'e en yakin olduğu gunlerde çekılmış resımlerıne okuyucular bu sayfada da verılen çeşıtlı astronomı ıntemet sitelerınden bakabılırler Açık ve ışık kırhlığınden uzak bır gokyuzu dılegıyle * Astronom Dr, Istanbul UnıvFen FakAst ronomı ve Uzay Bıl Bol (Izınlı) ve Assıst Prof, Kmg Saud Unıv College of Scıence Department ofPhysıcs and Astronomy (esenoglu(a>n,tanbul edu tr) FELSEFE, ÖLMEYİBİLMEKTİR 933/7 5 Şubat 2005