Katalog

TartışmaEditöre Mektup Oğretim üyesi profilimiz ne durumda? I • 3 bin 392 öğretim elemanı ile yapılan anket çalışması sonuçlan, bu kadro ile muasır medeniyet seviyesi üzerine çıkmamızın ve AB kapılannda kendimize bir yer bulmamızı zor olacağını gösteriyor. Çin Bilimler Akademisi ve TIME dergisinin sonuçlarına göre Tiirk üniversiteleri dünyadaki ilk 500 sıralamasında yoklar. S on yıllarda unıversıtelerın oğretim uyelığı profılı sıkça sorgulanmaya başlandı Unıversıtelerın bu temel sorunu, bunların ehıl olmdyan ellerde lıyakate dayalı olmayan yonetım anlayışlarının krıter ve olçutlerden uzak, daha çok adamsendecı yaklaşımlarının sonucu unıversıtelere akademısyenlık nıtelığı ve bılıncı oluşmamış kışılerın alınması ile başlamıştır YOK ile bırlıkte unıversıtelerın dınamık omurgaları kırılmış, unıversıtelerın ozerklığı elınden alınmış, araştırma olanakları kısılmış, unıversıte butçelerının kısılması ile uluslararası bılım kuruluşlan ile ılışkıler zayıflamış, oğretim uyelerı maaşları komık duzeye çekılmış, başta ArşGor maaşı olmak uzere açhk sınırında tutularak unıversıte oğretim uyelığı gıbı omuzlarında manevı sorumlulugu olan çok boyutlu zor mesleğe olan ılgı azalmış ve bır yaşam bıçımı olmaktan çok bır ış bulma kapısı konumuna getırılmıştır Bu arada gelışmekte olan bır ulke olarak hızla Anadolu'da plansız proğramsız unıversıteler açarak, unıversıtelılık bılıncı gelışmış ols>un olmasın çok sayıda kışı yabancı dıl sınavını şu veya bu şekılde hallettıkten sonra oğretim uyelıgıne alınmıştır Bu sureçte oğretim uyelerının kalıtesıne yonelık sorgulama YOK ve unıversıtelerden değıl, daha çok dernek, sendıka ve oğretim uyelerı tarafından yapılmaktadır Bu konuda Gazı Unıversıtesı oğretim uyesı Prof Dr Çağatay Özdemir başkanlığındakı bır ekıp tarafınddn 11 'ı vakıf, 69 unıversıtede toplam 3 bın 392 oğretim elemanı ile yapılan anket çalışması dıkkat çekıcıdır. 75'ı YOK sıstemını eleştiriyor ve ozerk unıversıteden yana davranıyor, ancak dığer taraftan geleceğe bakış açısında sorunun yonetıcı bazında değıştığını ve bu sonuçlarla da sonunun derınlığıne değıl yuzeysel olarak baktığını gostermektedır Son yıllarda YOK konusunda yapılan tartışmalarda da benım kışısel gozlemlerım de oğretim uyelerının buyuk çoğunluğu lerının yuzde 12 sı memnun olduğunu belırtıyor Ancak demokrasının neden ışletılemedıgı konusunun da bıraz daha sorgulanması gerekırdı Ayrıca unıversıtelerın demokrasıyı ne kadar kendı ıç ışleyışlerinde benımsedıklerı de sorguldnmalıdır Araşbrma sonuçlarına gore metropoller dışındakı unıversıtelerde genelde de genç oğretim uyelerının cıddı derecede yuzde 40 duzeyınde dıl sorunu bulunmaktadır Ydbancı dıl sorunu metropolkrın dışındakı unıversıtelerde ve ozellıkle de erkek oğretim elemanları arasında Yard Doç kadrosunda bınlerce ınsan bulunmaktadır Iş bıraz gerçek boyutta alınsa emınım bu rakam daha da yuksektır Yıne bılınıyor kı bu kışılere zamanının çoğunluğunu yalnızcd dıl sınavını aşmak ıçın ayırmaktadır versıtelerınde çalışan ve yurtdışında bulunmus olan, sağlık bılımlerınde çalışan oğretim elemanları daha fazla sıvıl toplum orgutune uyedır Akademık unvanı yuksek olanlar, akademık personel olmaktan memnun olanlar meslekı kuruluşlara uyedır Toplumun en kulturlu, ornek oluşturması ve toplumun onunde yer alması gereken oğretim uyelerı toplumsal bırlıktelıkten kaçınmaları garıp geldı bana Aslında belkı de toplumun bılım adamlarına yakıştırdığı aydın kışılığının dltyapısı oluşmadı Bu durumun ayrı değerlendırılmesı gerekır ZEVKLER VE HOBİLER SINIRLI Oğretim uyelerının sosyal ydşamları kardeş sayısı, çocuk sayısı, ılgılendıklerı alanları, hobılerı, televızyon ızledıklerı programlara bakınca ust sosyoekonomık gruplarla alt sosyoekonomık grupları ara sında derın farklılıklar bulunmaktadır Kendılerını ust sosyoekonomık du zeyde gorenler, anne ve babalarının eğıtırr duzeyı yuksek olanlar, vakıf unıversıtelerın de çalışanlar daha çok sınema ve tıyatro ık ılgılenmektedır Dığerlerı ddha çok tartışnit ve haber programlarına yonelmektedır Oğretim uyelerının buyuk çogunluğı normal lıse ve meslek okullarından gelıı ken, bu ulkede fen bılımlerıne bılım adam yetıştırmek ıçın açılan fen lıselerınden ogre tım uyesı olanların oranı genelde yuzde duzeyındedır Ayrıca dığer nıtelıklı lıselerd okuyan çocukların da oğretim uyesı olm eğılıtnı duşuk duzeyde Vakıf unıversıtelerınde çalışanları çoğunluğu Anadolu lısesı ve fen lısesı mı zunlarından oluşuyor Çunku ulkenın e dınamık oğrencılerı sınavla fen ve Anadol lıselerıne yonelırken, bu lıselerden mezuı ların bılım yuvalarına yonelmemelerı ılgın Unıversıte oğretim uyelerının YOK'un ogr tım uyelıgıne yukseltılme ve atdnma krıte lerını objektıf buluyorlar mı sorusuna ak demık unvanı yuksek olanlar, oğretim el manı olmaktan memnun olanlar, vakıf ur versıtelerınde çalışanlar YOK'un atama > yukseltme krıterlerını objektıf bulmaktad Ancak meslektaşlarıyla çatışma yaş yanlar, fen ve sağlık bılımlerınde çalışank ek ış yapma ıhtıyacı hıssedenler, "YOK'ı atama ve yukseltme krıterlerını objekt bulmamaktadır nun sorunu unıversıte yonetımlerınde gormektedırler Oğretim uyelerı genelde sıstemden çok yonetıcı değışımı ile sorunun çozuleceğı yonunde ışaretını vermektedır Ancak yaşanan tecrubeler hangı kışıyı yonetıme getırırsenız getırın sıstem kışılerı tekleştırmekte ve tek adam hâkımıyetı on plana çıkmaktadır Araştırma sonuçlarında oğretim uyelerı genelde sıvıl ınısıyatıfe pek guvenmıyor Orneğın basına olan guven yuzde 1 duzeyınde ıken, orduya olan guvenyuzde 45 duzeyınde Aslında oğretim uyelerının orduya guvenının yukseklığın temelınde 1. AB'nın ve ABD'nın dayatmaları sonucunda başta ulusal bılıncın zayıflaması, ırtıcaı ve bolucu akımların guçlenmesı gıbı kaygılann sonucu akademık çevrelerde ar tan antı AB'cı tutumun buyuk etkısı olmuş olabılır 2. .Son yıllarda unıversıtelere ogretılen oğretının sorgulayıcı olmaması, derın felsefı tartışma ortamının olmaması, yetışkın ve orgutlu bırey davranışlarının gelışmemesı ve unıversıteye alınan elemanlann buyuk çoğunun mezun olduğu kurumun dışına çıkmamaları bır dığer etken olabılır ÖĞRETİM ÜYESİ OKUMUYOR Ogretım uyelerının yuzde 16'sı (ayda bır) akademık kıtapların dışında kıtap okumuyor Ayda ortalama bırıkı kıtap okuyanların oranı ıse yuzde 72 Okuyanlar genellıkle roman (yuzde 31) ve guncel (yuzde 16) kıtap sevıyor Aslında eğer gazete, okunuyorsa gazetenın renklı veya sıyah beyaz mı olduğu sorulsaydı emınım kı durum daha da vahım olacaktı Cıddı anlamda fıkır gazetesı, dergı ve makalenın az okunduğu bılınıyor. Oğretim uyelerının okuma oranı ile sosyokulturel yapısı ve geldığı aıle arasında buyuk paralellık gorulmektedır Anket sonuçları "unıversıte oğretim uyelerımızın babalarının yuzde 33'unun ılkokul, annelerının de yuzde 34'unun ılkokul mezunu oldugu"nu gösteriyor Maalesef unıversıte kapısından bılım felsefesınden yeterınce nasıbını almamış ve yaptıkları ışı bır ekmek kapısı olarak goren ve bılımsel unvanlarını da kolay yollardan aldığı ıçın bunun şerefinı de bır statuko aracı olarak goren bır tıpleme ortaya çıkmıştır Anket sonuçlarının en çarpıcı yanı ıse oğretim uyelerının yuzde 56'sının sıvıl toplum orgutlerıne uye olmamalarıdır Ust sosyoekonomık duzeye sahıp olan, akademık statusu yuksek olan, metropol devlet unı ÖZGÛVEN DÜŞÜK Anket sonuçlarına gore oğretim uyelerı geldıklerı sosyoekonomık altyapıya gore gruplara ayrılıyorlar Batı'da, başta vakıf unıversıtelerındekı oğretim uyelerı, sahıp oldukları ekonomık ve sosyal statuden doldyı daha sosyal ve ozguven değerlerı yuksek, Anadolu unıversıtelerındekı oğretim uyelerı daha kaygılı ozguvenı duşuk, muhafazakâr bır goruntu sergılemektedır Araştırma sonuçlarına göre oğretim uyelerının çoğunluğu unıversıtelerın ozerk olması gerektığını ıfade etmektedır Dığer taraftan da her ne kadar ankete katılan oğretim uyelerının ağırlıklı bır bolumunun temel tercıhının "tam ozerk unıversıte" olduğunu ortaya koyuyor olsalar da, sıvıl TBMM'den çok, en guvenılır kurum olarak orduyu gormelerı, bır yerde otorıteye guvenı ve statuko sorusunu gundeme getırıyor Yapılan ankette oğretim uyelerının yuzde KURUMLARINA SADAKAT Ogretım uyelerının yuzde 66'sı b, ka bır unıversıteye gıtme eğılımınde dej dır Yaklaşık yuzde 7O'ı hayatından me nun, çunku hıçbır kurumda bu kadar rar edemezler Ne soran var ne karışan, kim gelıyor, kım gıdiyor belirsız Oğretıra uye rının buyuk çoğunluğu ekonomık ve sos yonden belırlı bır yere gelmek ıçın torpıl pılmasını duşunuyor Oğretim uyelığı pn lı duzelmeyen bır unıversıtenın ulkesını leceğe taşıması beklenemez Batı toplumlarındakı unıversıtele başarısının temelınde belkı de oğretim ü DEMOKRASİNİN İŞLEYİŞİ Turkıye'de demokrasının ışleyışınden memnun musunuz?" sorusuna oğretim uye 933/20 5 Şubat 2005