Katalog

Bilimsel Yayın BİLKENT, BOĞAZİÇİ, HACETTEPE, İTÜ VE ODTÜ u yazı, daha once 2001 yayınları ıçın yapılmış olan bır değerlendtrmenın [1] devamı mahıyetındedır Yazıda benzer şekılde, beş unıversıtemızde (Bılkent, Boğazıçı, Hacettepe, ITU ve ODTU), 2002 ve 2003 yıllarında ISISCI' da taralı dergılerde temel bılımler ve muhendıslık alanlarında yayınlanmış olan bilimsel yazılar ıncelenmıştır üniversitenin karşılaştırılmas Bilkent; Boğaziçi; Hacettepe; İTÜ ve ODTÜ'nün temel bilimler ve mühendislik alanlarında 2002 ve 2003 yayınları ve gelişmelerin ve değişmelerin değerlendirilmesi Tablo 2. 20022003 döneminde üniversitelerin yayınlannın temel bilimler ve mühendislik alanlannda dağılımı Üniversite Bilkent Boğazıçı Hacettepe tedekı duraklama ve hatta genlemenın on celıkle fark edılmesını, sonra da hafıfe alın mayacak ve sebeplerı mutlaka araştırılacak bır gelışme olarak başta ılgılı yonetıcıler tarafından değerlendırmesını umıt edıyoruz B TEMEL BİLİMLER YAVAŞ Unıversıtelerın 2002 ve 2003 yayınla rırun temel bılımler ve muhendıslık alanlarındakı dağılımı Tablo 2'de ozetlenmıştır Tablodakı verıler, daha once de belırtıldığı gıbı [1], yayınların bu ıkı alandakı dağılımınm, beş unıversıte toplamı ıtıbarı ıle yakla şık eşıt ağırlıkta olmakla bırlıkte, unıversıtelere tek tek bakıldığında çok farklı olduğunu gostermektedır Orneğın, 2003 yılında temel bılımler yayınlannın toplam fen bılımlerı yayınlarına oranı ITU'de yuzde 30 ıken, Bılkent'te yuzde 58 duzeyıne yukselmektedır Boyle bır dağılım unıversıtelerın bu alanlardakı yapılanmalarının somut bır gostergesıdır ve dolayısıyla, yayın potansıyelı bdkımından te mel bılımler ve muhendıslık alanldrının ay rı ayrı değerlendırılmelennın en dogru yaklaşım olduğunu ortaya koymaktadır Ayrıca, tablodakı verıler 2003 yılında muhendıslık alanındakı yayınların beş unıversıte toplamında yuzde 33 artış gostermesıne karşılık, temel bılımler alanındakı ben zer artışın sadece % 3 duzeyınde kaldığını gostermektedır Incelemenın beş unıversıte ıle sınırlı kalmasının temel nedenı, seçılen kurumla rın bu alanlardakı bilimsel potansıyel yonunden ust duzeyde olmaları yanında, dığer unıversıtelerle ılgılı guvenılır bılgının bızde mevcut olmamasıdır Guvenılır bılgılerın bıze uldştırılması halınde, gelecek yıllarda çok daha fazla sayıda unıversıtemızı bır arada ınceleyebılmek fırsatı bızlerı de mutlu edecektır Yazının tekrarlanan ana kavramı bu tur değerlendırmelerın ancak kendı ıçınde butunlugu olan spesıfık alanlar ıçın bır anlam taşımasıdır Pamuk [2] bu konuyu genış bır şekılde ele almıştır Bu hususun bilimsel çalışmalara ılgı duyan herkes tarafından artık kabul edılmış olması gerekır Buna karşın, unıversıtelerı ağırhklı bilimsel alanlar göz ardı ederek, toplam yayın sayılanna gore, ustelık hatalı verılerle, sıralayabılen yazılara hala rastlanmakta ve bu yazılarda, ornegın Hacettepe Unıversıtesı, tıp dalındakı bilimsel etkınlıklerı ıle, boyle bır alanda faalıyet gostermeyen ODTU ve ITU'nun onunde gozukmektedır [3]. Unıversıtelerın, doğaları ıtıbarı ıle, bilimsel alanlarda yarışmak durumunda oldukları aşıkardır Ancak, bu yarışmayı gozler onune seren çabaların doğru kavramları ve verılerı esas almaları zorunludur Bilimsel Yayınlar 2002 Muhendıslık Temel Bılım 2003 Temel Bıhm Mühendislik ITU ODTU Toplam 104 64 178 182 294 882 57 114 75 340 211 737 106 88 213 162 336 905 78 108 98 373 254 979 düzeltme, edıtöre gönderılen yazılar, toplantı ozetlerı, kıtap eleştınlerı vb yazılar dahıl edılmemıştır Başta, seçılen unıversıtelerın Fen Bılımlerı (muhendıslık + temel bılımler) alanındakı 20022003 yılı yayınları, 20002001 donemı ıle bırlıkte, dört yıllık bır dönem ıçın Tablo 1 de ozetlenmıştır Tabloda unıversıteler alfabetık olarak sıralanmışür larına gore [4], 2000 yılında 5223 yayınla ve 2001 yılında 6405 yayınla ulkeler arasında 25 sırada ıken ıncelemenın yapıldığı dönem olan 2002 yılında 8659 yayınla 22.cılığe ve 2003 yılında da 10065 yayınla 21. cilığe yukselmıştır Bilimsel yayınların ulke çapındaki yukselen çızgısı 20002003 döneminde % 92 7 oranında bır artışı belırtmektedır Aynı donemde fen bılımlerı alanında beş unıversıtenın yayın sayısı artışı ıse yuzde 49 8 duzeyınde kalmıştır SADECE YÛZDE 49.8 ARTIŞ Ozetlenen venlerle ılgılı olarak, ozel lıkle bır hususun uzerınde durmak gerekmektedır Beş unıversıtenın fen bılımlerındekı toplam yayınlan 2001 yılındakı 1414 sayısmdan, 2002 yılında 1619'a, 2003 yılın da da 1816'ya yukselebılmıştır Tablodakı verılere gore, beş unıversıtenın yayınlarındakı bır oncekı yıla gore artış oranı 2001 yılında yuzde 16 6 ıken bu oran 2002 yılında yuzde 14 5'e, 2003 yılın da da 12 l'e duşmuştur Bu sayıları daha ıyı yorumlayabılmek ıçın aynı donemde Turkıye'nın yayın potansıyelıne goz atmak ta yarar vardır Doğru kıyaslama yapabılmek uzere sadece SC1' da taralı bilimsel makaleler goz onune alındığında Turkıye, TUBITAK kayıt İTÜ YAYINDA YÛKSEK AMA Muhendıslık alanında ITU, Tablo 3 de gostenldıgı gıbı, 2002 yılında 340, 2003 yı lında da 373 yayınla ılk sıradd yer almakta dır Toplam yayın sayısı bilimsel potansıye lı yansıtan onemlı bır parametre olmakld bırlıkte, o alandakı ogretım uyesı sayısı ılt bırlıkte degerlendırıldığınde daha anlamlı bır gosterge nıtelığı taşımaktadır Bu tur bır değerlendırmede, bırım ya yın sayısmın unıversıteler arasında 2002 yı lında 0 51 132 yayın/oğretım uyesı yıl 2003 yılında da 0 65 1 66 ydyın/oğretırr üyesı yıl aralığında değıştığı gorulmekte dır Boğazıçı Unıversıtesı, bırım bılımse yayın oranı ıtıbarı ıle 2002 yılında en ust sı rada yer alırken, 2003 yılında bu konumu nu Bilkent Unıversıtesıne kaptırmıştır ITL DÜŞÜŞ ARAŞTIRILMALI Başka bır açıdan bakıldığında, beş unıversıte fen bılımlerı alanındakı yayınları ıle 2000 yılında Turkıye'nın SCI'da taralı toplam yayın potansıyelının yuzde 23'unu oluştururken, bu oran 2001 yılında % 22'ye, 2002 yılında yuzde 18 7'ye ve 2003 yılında da yuzde 18 0'e duşmuştur Başta, bır azalma gıdışı gösterse de bu oranın koklu unıversıtelenmızın Turkıye'nın bılım potansıyelınde hala devam eden çok ağırhklı konumunu ıfade etmekte olduğunu kabul etmelıyız Ayrıca, dığer unıversıte ve araştırma kurumlarında bılım sel etkınlıklerın gıderek yaygınlaşması ve artmasını da çok sevındırıcı bır gelışme olarak goruyoruz Ancak, seçılen beş unıversı NASIL DEĞERLENDİRİLDÎ? Yazıdakı verıler, Kasım 2004 tarıhı ıtıbarı ıle ISISCI verı tabanının seçılen unıversıtelere ılışkın tum adres seçeneklerı ayrı ayrı denenmek suretıyle temın edılmıştır Daha once de belırtıldığı gıbı bu husus, kurumlar bilimsel makalelerde yer alacak olan adresler ıçın bır norm tanımlamak ıhtıyacı hıssetmedıklerı ıçın, onemlı hatalara yol açmakta ve bır kurum kendı yayınını bulmakta bıle zorlanmaktadır Değerlendırmeye, Tablo 1. 20002003 döneminde üniversitelerin Fen Bilimleri (temel bilimler+mühendislik) alanında SCI'da taralı dergilerde bilimsel yayınları Üniversite Bilkent Boğazıçı Hacettepe ODTU ITU Toplam Tablo 3.20022003 döneminde üniversitelerin mühendislik alanında SCI yayınları Üniversite Yayın 2002 Bilkent Boğazıçı Hacettepe 2003 1 Bilimsel Yayınlar 2000129 149 175 380 379 1212 135 168 207 456 448 1414 2002161 178 253 505 522 1619 2003184 196 311 590 535 1816 Jtoplam 609 691 946 1931 1884 öğretim Üyesi 78 Birim Yayın (Yayın/öğr.üy.yü) 2002 2003 1.66 1.26 0 66 1.21 1.33 ITU ODTU 57 114 75 340 211 108 98 373 254 47 86 148 577 313 051 0.59 0 67 065 0.81 f 934/612Şubat2005