Katalog

3uyular Eşref Armağan, hiç görmediği varlıkların resimlerini nasıl yapıyor? Evlerin, dağların, göllerin, yüzlerin ve kelebeklerin resimlerini yapıyor, ama bunların hiçbirini görmemiş. Renkleri, gölgelemeyi ve perspektifi biliyor, fakat bunları ua nasıl öğrenmiş olduğu pek bilinmiyor. Bunları nasıl yapıyor? Alison Motluk'un New Scientist'te yayımlanan "Görmeden Görmek" başlıklı yazısını, Armağan'ı uzun zamandır tanıyan ve onun menejeerliğini yapan Joan Eröncel'in Türkçesiyle sunuyoruz.. ı ok garip bir görüntü. Orta yaşlarda bir adam, özel bir tabla üzerine çekiç, fincan ve hayvan 'fıgürleri çiziyor, bu tabla dikkatlice ğeniş göüzerinde duran yastığın üzerinde duruyor. Etrafında yarım düzine insan koşuşturup duruyor. Bir tanesi kafasının altındaki havluyu düzeltiyor daha rahat olması için; bir diğeri elinde saat tutuyor ve ona devamlı emirler yağdırıyor, bunu yap, şunu yap; bir diğeri bunu Türkçe'ye tercüme ediyor. Kuçük bir grup köşeye çekilip durumu değerlendiriyor. Birkaçımız başka köşede durup seyrediyoruz. Bu detaylı tören biraz sonraki beyin tetkiki için bir deneme. Araştırmacılar herşeyin düzgün gitmesini istiyor. Bu arada, bütün bunların arasındaki ana karakter olan adam, devamlı espri yapıp herkesi güldürüyor. Ressam, Eşref Armağan. Boston'a geldi ve burada beyni incelenip, hiç görmeyen bir insanın görenlerin de beğendiği resimleri nasıl çizdiğini anlamaya çalışılıyor. Evlerin, dağların, göllerin, yüzlerin ve kelebeklerin resimlerini yapıyor, ama bunların hiçbirini görmemiş. Renkleri, gölgelemeyi ve perspektifi biliyor, fakat bunları da nasıl öğrenmiş olduğu pek bilinmiyor. Bunları nasıl yapıyor? Çünkü eğer Armağan bu imajları, tıpkı gören bir insan gibi gösterebiliyorsa, beynimizin kendi içinde bu imajları nasıl yaratüğı ile ilgili sorular oluşur ve bu oluşan imajların görmeyi nasıl etkilediğini sorgular. Bu beynimizdeki imajları sadece gözlerimizi kullanarak mı yaratırız, yoksa diğer duyularımızı da kullanır mıyız? Görmeyen bir insan gerçekten alan kavramını nasıl anlar ve onun içindeki objeleri? Bir görmez insan ne kadar "görebilir"? 51 YAŞINDA BAŞLAYAN SERÖVEN Armağan, 51 yıl önce İstanbul'un yoksul bir mahallesinde dünyaya geldi. Bir gözü hiç oluşmadı ve sadece küçücuk bir top gibi kaldı. Diğer gözü •'.ülmüş ve tam büyümemiş. Bebek iken hiçbir ^ı\ilde görüp görmediğini bilemeyiz, ama kesinlik4 le hiç normal bir şekilde görmedi ve şu an beyni 934/14'12 $ubât2(TO5