Katalog

haftalık bulmaca 12 13 14 15 16 17 18 19 20 îomln Astımın nedenleri Soru: Asüm yalnızca alerjik bir reaksiyon mudur? Genetik yatkınlığın rolü nedir? Yanıt Son yapılan araştırmalar bilim adamlarının kuşkularını doğruluyor. Astım, toz, hava kirliliği ve çevrede alerji yaratan maddeler karşı bağışıklık sisteminin bir reaksiyonudur. Alerji oluşturan maddeler spazmları tetikler ve hava yollannm daralmasına yol açar. Genetik yatkınlığı olan kişilerde bu rahatsızlığın daha sık göriilmesi, doktorlann genetik nedenlere odaklanmasına yol açıyor. Ancak genetik yatkınlık yalnızca yanlış genlere sahip olmak anlamına gelmiyor. Tam tersi erken çocukluk çağında hatta anne karnında yaşanan bir olay o kişiyi yaşam boyu astıma mahkum edebiliyor. Bilim adamlarına göre fetüs veya yeni doğan bebek kritik dozda kirliliğe maruz kalırsa, bu durum bağışıklık sisteminin aşırı reaksiyonuna ve bunun sonucunda da hava yollannda kalıcı daralmalara yol açar. Bu durum bebeği tozlara ve kirliliğe karşı daha duyarlı hale getirir. Çöziim, bu olay meydana gelmeden önce bebeği önlem olarak aşılamaknr. Böylece astım tiimüyle engellenmiş olabilir. Astımın semptomlarını gidermek ve enflamasyonun baskılamak için başvurulan konvansiyonel tedavi kortikosteroid solumaktır. Ancak bu yöntem hastanın akciğerlerini düzeltmez. Öyle ki kriz geçse bile hava yollannm tıkanıklığı devam eder. Ayrıca hasta kendini iyi hissettiği için steroidleri kesince sorunlar yeniden başlar. Bugün kronik çocuk hastalıklarının başında gelen asbm, 14 yaşmın altındaki çocuklann hastanelerin acil servislerine başvuru nedenleri arasında üçüncü sırada. Bilim adamları, ayrıca, tamamen farklı bir tedavi stratejisi gerektiren değişik bir astım türiine dikkat çekiyor. Cincinnati Çocuk Hastanesi'nden bilim adamları son giinlerde akut asum şikâyeti ile kendilerine başvuran hastalarda bir gen grubu tespit ettiler. Bu astım türünün en ö'nemli özelliği, hastanın konvansiyonel ilaçlardan fayda sağlamamasıydı. Şimdi doktorlar bu hastalığın biyokimyasal yolunu keşfederek etkili ilacı bulmaya çalışıyor. Astımın en popüler açıklamalarından biri de "hijyen varsayımı"dır. Bu varsayıma göre aşırı temiz ortamlarda yaşayan çocuklann bağışıklık sistemleri bir süre sonra zararsız maddelere karşı aşırı reaksiyona girerek, çocuğun kendi vücuduna yönelir. Normal bir bağışıklık sistemi reaksiyonunda, akyuvar hücreleri patojenlere saldırması için antikor üren'r. Zararsız bir madde asüm ile ilgili bağışıklık sistemini tetikleyince, sistem histamin denilen bir maddeyi salgılayarak tepki verir. Bunun sonucunda bronşiyol adı verilen minik pasajlar kasılıp daralır. Hijyen varsayımının da tamamen doğru olduğu söylenemez. Örneğin Brezilya'da en fazla astım vakası, yoksul kentlerde görülüyor. Doktorlar bu kentlerde yaşayanların, kirli hava ve sudaki aşırı miktardaki virüs ve mantarlara maruz kaldıkları için bağışıklık sistemlerinin gereğinden fazla yük alunda kaldığını düşünüyor. Genetik çalışmalar, bu hastalığın niçin bazı insanlarda göriildüğiinü, bazılarını hiç etkilemediğini araştırıyor. Southampton Üniversitesi, Oscient Pharmaceuticals ve ScheringPlough'dan bilim adamları ortak çalışmalarının sonucunda ADAM33 adını verdikleri bir geni ayrışürmayı başardılar. Bu genin astımlılara özgü akciğer yapısının oluşumunda önemli bir rol oynadığı düşüniilüyor. ADAM33'ün bronşiyal pasajlardaki düzgünkas hücrelerinin üretimini hızlandırdığı ve bunlardaki enflamasyona ve aşırı duyarlılığa yol açtığı düşüniilüyor. Kaslardan oluşan bu iç kaplama, sigara dumanı ve hava kirliliği gibi alerjenlere aşırı reakstyon göstererek duyarlılaşıyor ve spazma yol açıyor. Bu durumda ilaçlarla ADAM33'ü baskılamak mümkün olabilir. Bilim astımın nedenleri ve tedavisi üzerinde odaklanırken, halk sağlığı uzmanları astımları, başta tüylü halı ve perdeleri kaldırarak evlerini hastalığı tetiklemeyecek şekilde nasıl düzenlemeleri gerektiği konusunda eğitiyor. \ SOLDAN SAĞA 1. İlk atom bombasının gözetiminde geliştirildiği Amerikalı fızikçi (resimdeki) Baryumun simgesi. 2. Alyuvar Aort iltihabı Metin Eloğlu'nun bir şiir kitabı. 3. Sahne ya da film yıldızı Bir bağlaç "Nikolaus ..." (1876'da dört zamanlı motoru gerçekleştiren Alman miihendis) Kamer "Alexander Graham ..." (telefonun mucidi). 4. Potasyum hidratı, potasyum karbonatı gibi potasyum bileşiklerine verilen genel ad Bulgaristan'da bir dağ Bir bağlaç "Elisha..." (1852'de buharla çalışan bir asansör yapan ABD'li miihendis). 5. İndiyumun simgesi Familya Plasenta Su yolu. 6. Gözenek Ucu halkalı cıvata. 7. Çözümleme Madagaskar adasında sık rastlanan bir maymun türü Simyacıların kurşuna verdiği ad Rusça evet 8. Midye tava sosu Oidipus'un annesi Put, tapılan şey. 9. Vazife Sinirbilim Gözdeki ağtabaka. 10. Sayıları gösteren işaretlerden her biri Kısa sonat 11. Selenyumun simgesi Osmanlı gece bekçisi "... Garbarek" (Norveçli caz saksofoncusu). 12. Kalıpta pişen bir tür pasta Gelecek Kap ağırlığı. 13. Bir kan grubu Dölyatağı Elektrik sığa birimi. 14. Anlatma, ders verme 2 3 4 Büyüyüp gelişme Kasık. 15. Uzuv Sümer su tanrısı Sarmısaktaki doğal antibiyotik. YUKARIDANAŞAĞIYA 1. 1929'da Amerikalı miihendis Philip Drinker'in icat ettiği, solunum zorluğu çeken hastaların solumalarına yardım eden, demirciğer de denilen aygıt Franz Kafka'nın bir romanı. 2. "VVilliam ..." (1846'da bir çene ameliyatı sırasında güçlü bir anestezik olan eteri kullanan, Amerikalı dişçi) Tarlayı sürerek dinlenmeye bırakmak Hava basıncı birimi. 3. Bir hükümdarın egemenliğini tanıma Devinim Bin gramı sımgeleyen harfler. 4. Çevre Herhangi bir yana yanaşmış filikanın kürek çekmeksizin ilerlemesi için verilen emir Sara nöbeti belirtisi. 5. Kısaca Rolls Royce Sessiz, suskun "James ..." (1921'de kurduğu şirkette, tasarladığı savaş uçağına pilot fırlatma koltuğunu icat ederek koyan İrlandalı miihendis). 6. Kalın ve gür ses Mevsim Yığın durumundaki yakacak odun için kullanılan, 1 metreküpe eşit hacim ölçiisü birimi. 7. Eski Mısır inanışında baştanrı Değiştirgeç. 8. "... Cheng" (1045 yılı dolaylarında portatif matbaa harflerini keşfeden Çinli mucit) Mahkeme kararı Fin hamamı. 9. M.S. yaklaşık 150 yılında yazdığı kitapta, Dünya'nın kımıldamadan durduğu, Ay, Güneş ve gezegenlerin hep birlikte Dünya'nın çevresinde, yöriinge denilen dairesel yollar üzerinde hareket ettikleri bir evren sistemi çizen, çiz diği bu evren sistemi 1400 yıl boyunca kabul gören, İskenderiye'ye yaşamış Yunanlı gökbilimci Standart saptayan enstitü. 10. Tantalın simgesi Çevrebilim Su. 11. Hasır ya da meşin sofra Ortodoks dinsel resmi Bakı. 12. "VVilliam ..." (1908'de Spangler'in tasarımı olarak elektrik süpiirgesini üreterek piyasaya süren sanayici) Kitap biçiminde takvim. 13. Koca Hayat arkadaşı Turnusolün mavi rengini kırmızıya çevirmek özelliğinde olan ve bileşimindeki hidrojenin yerine maden alarak tuz oluşturan hidrojenli bileşik Doğu Anadolu'da bir ırmak. 14. Verme, ödeme Buluş Eski Yahudilere verilen ad. 15. Kas uru İsviçre'nin başkenti Giiney Yemen'in başkenti. 16. Spielberg'in bir bilimkurgu fılmi Sanat yapıtı konusu. 17. Bizmutun simgesi Amonyağın hidrojeni yerine bir asit kökünün geçmesiyle oluşan bileşiklerin sınıf adı. 18. Aritmetik "İki" anlamında önek. 19. Ses şiddetiyle ilgili birim Radyoaktif bir element. 20. Duvar lambası Kekliğin boynundaki siyah halka. Hazırlayan:: İlker Mumcuoğlu 5 6 7 8 9 10 1112 13 1415 16 17 1819 20 Tarlaların köşegeni 967. sayıdaki "Tarlaların Köşegeni" isimli bilmece eksiklikler olduğu için bir kez daha yayımhyoruz: Alanları farklı, dikdörtgen şeklindeki dört tarlanın köşegenleri birbirlerine eşittir. Köşegenlerin boyu, tarlalardan birinin bitişik iki kenarı arasındaki farkın 5 katı kadardır. Dört tarlanın uzun kenarları toplamı 3324 metre olduğuna göre: Soru: Tarlaların köşegeni ve dört kısa kenarının toplamı kaç metredir? Düzenleyen: Süleyman Çeviker 969/2315 Ekim 2005