Katalog

Nobel 2005 ama hiçbiri tamamen doğru değil. Işığın doğası açıklamaları zorlaştırmakta. Her ne kadar ışık enerjisinin kuantumlaştırılması, optik ve kuantum fıziğinin birleştirilmesinin gerçek bir açıklama için yeterli olmadığını gösterdiyse de, dalga modelini kullanmaya devam etmek yetiyordu. Fakat ampirik veriler bu rahatlığı bozdu. Astronomlar Brown veTvviss 195()'li yıllarda çok uzaktaki cisimlerin foton ölçümleri sırasında, sadece kuantum fiziğinden bilinen, fotonların birleşmesini koşullandıran ilginç etkiler keşfettiler. Tatmin edici bir açıklamayı, Glauber 1963 yılında optik koherens için kuantum teorisini açıklayarak getirebildi. Burada elektromanyetik alanın klasik gözlemini, bir atomun bir fotonu soğurduğu atomsal düzeydeki süreçlerle karşılaştırmakta. Çünkü bu süreçle alanın konumu değişmekte ve bunu takip eden bir foton başka bir ortam bulmakta. Glaube.r teorilerinde artık pek anlaşılır biçimde açıklanamayan, ama matematiksel olarak kesin açıklamalar aramaya ve sonuçlandırmaya yarayan diğer kuantum dünyası konseptleri de sunuyor. Böylece, günü Yeşil lazer ışını, ışığı doğrusal olmayan optik etkiyle beyazlaşan, titansafir lazeriiçinenerjiüretmekte. Birkafes, gökkuşağı renklerine parçalamakta. açıklayarak 1921 yılında Nobel ödülü almıştı. Kimi zaman dalga, kimi zaman parçacık müz bilim adamlarının, fotonlar Frekans tarayıcının lazeri, elektronik çözemeyen hızla deneyler yaptıklannda veya // titreşimlerden oluşmakta. Frekans çizgileri bir tagüvenilir kuantum ilişkileri üze rağın dişlerine benzer. '. t de gerçek yaşamın yolundadır. Ve bu da ödül komitesi için ödüle değer bulundu. rinde çalıştıklarında yararlandıkları kuantum optiği doğdu. Bu durumda soyut teori artık beklenmedik bir şekil Metatezlerin dans Fransız ve Amerikalı bilim adamlarının aldıkları Kimya Nobel ödülü, bilim dünyasının dışında pek bilinmeyen bir reaksiyon mekanizması olan metatez için verildi. Ancak günümüz kimya endüstrisi, Yves Chauvin ve Robert Grubbs ve Richard Schrock'un buluşu olmadan düşünülemez bile. ki ama doğru katalizör hangisi? Bu konuda çoğunlukla rastlantılar yardımcı olur. Mesela petrokimyacılar 1950'li yıllarda, eskiden olefin olarak bilinen bugün artık alkenlere dahil olan çift karbon bileşimli moleküllerin, metal içerikli bağlantılarla bir araya getirdiklerinde yer değiştirdiklerini gözlemlediler. Aslında bu imkansız bir şeydi. Çünkü kimyacı camiasında, çiftbileşimler, ılımlı koşullarda parçalanması ve yeniden düzenlenmesi mümkün olmayacak kadar sağlam olarak kabul ediliyordu. Fakat ortaya çıkan polimer, sanki silikopenlerin bir makasla açıldıktan sonra tekrar ustaca dikilmiş gibi görünüyordu diye hatırlıyor o tarihlerde Amerikan kimya kuruluşu DuPont'da çalışan Herbert Eleuterio. Bu olayda ne yaşandığını endüstri kimyacıları bilmiyordu. Ve bu gizemli süreci "OlefinMetathese" olarak adlandırdılar. Daha 1 Metatezlerin dansı: Yves Chauvin in hipotezine göre bir katal basit bir şekilde izör(siyah), bir reaksiyon eşiyle "dansettikten"sonra, reaksiyon açıklayacak olursak, metatez, iki eşini değiştirmek için dörtlü bir halka oluşturmakta. maddenin molekül parçacıkları yer değiştiğinde oluşmakta: AB kalı yapılar oluşturabilmekte. Hidrojen ve + CD AC + CD oksijen, azot veya halojen gibi diğer elementlerle birlikte böylece, doğa tarafından Metatezin keşfi, kimya endüstrisinde sadece çok küçük bir kısmı kullanılan saçok sayıda patentin alınmasına yol açtıysa yısız kombinasyon olanakları çıkıyor ortada temel mekanizma gizemini korudu. ya. Ancak bu çokluk aynı zamanda kritik Özellikle Amerikalı kimyacılar bu gizi açıknoktayı da oluşturur. Çünkü kimyacılar, relamak için uğraştılar. Çünkü yalnızca reakaksiyonları, elde etmek istedikleri ürünü ye siyon mekanizmasını bilen, onu geliştirip, terli miktarda üretebilecek şekilde çalıştırekonomik kazancını yükseltebilirdi. mak zorundalar. Bunun için de organik Ve çözüm Fransa'dan geldi. Fransız kimyanın "yaşam gücüne" yani katalizöre Petrol Araştırmaları Enstitüsü'nden Yves ihtiyaç duyarlar. Katalizörler, kendileri harChauvin ve doktora öğrencisi Lois He"riscanmadan reaksiyonları hızlandırırlar. Peson, 1971 yılında, moleküllerin dansını riedrich Wöhler 1828 yılında amonyum siyanattan üreyi sentezleştirdiğinde, herhalde dev bir endüstri dalının temel yapıtaşını ortaya koyduğunu bilmiyordu. Ancak o tarihe kadar mantıksız olan bir kanıyı geçersiz kıldığından haberdar olduğu kesin: Organik moleküllerin oluşumu için "yaşam gücu" gerekmiyordu. VVöhler'in üre sentezi bu nedeniyle organik kimyanın doğuşu sayılır. Günümüzde kimya endüstrisinin ürünleri yaşamımızı yönlendiriyorlar. İster plastik, ister benzin isterse ilaç olsun organik kimya olmadan hiçbiri işlemiyor. Bununla birlikte temel bilgi gayet basittir. Karbon kendi kendisiyle sağlam bağlantılar oluşturacak özelliklere sahip ve dolayısıyla da uzun zincirler veya hal F açıkladılar. Dans öğretmeni olarak çift bağlantıyla işlevsel bir grupla birleşmiş olan metal karben görmekte. Katalizör bir alkenin çift bağlantısını parçalayarak bir halka oluşturuyor. Bu halka, metalin işlevsel grubunu, çözülen alkene verecek ve onun işlevsel grubunu alacak şekilde hemen açılmakta. Şimdi ikinci halka devre giriyor. Yine metal bağlantısıyla işlevsel grupların değiş tokuşuyla yeniden açılan bir halka oluşmakta. Böylece daire kapanıyor. İki fonksiyonel grup yerlerini değiştirmiş, katalizör hiç kullanılmadan ikinci bir döngüye hazırdır. Bu bilmecenin çözülüşünden sonra aslında etkili katalizörlerin gelişimi için hiçbir engel kalmamıştı ama bu iş 20 yılı alacaktı. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden Richard Schrockl990 yılında nihayet metatez için kullanılabilecek ilk katalizörleri sundu. Schrock, tantal, volfram ve molibden gibi çeşitli metalleri denedi. Reaksiyon sonucu yüksekti ve bozucu yan reaksiyonlar hemen hemen yok gibiydi. Böylece endüstriyel kullanım için yol açılmıştı. Ne var ki Schrock katalizörleri yine çok büyük duyarlılıklara sahipti nem ve havayı hiç sevmiyorlardı mesela. Reaksiyonun organik eritenlerde gerçekleşmesi gerekiyordu. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nden Robert Grubbs iki yıl sonra bu konuda yardımcı olabildi. "Grubbs katalizörleri "nin temeli dünyanın en ender kimyasal elementlerinden biri olan rutenyuma dayanır. Gerçi bu metal daha önce de reaksiyon hızlandırıcı olarak biliniyordu, fakat rutenyum bileşimlerini, istenildiği gibi kullanılabilecek hale gelene kadar geliştirebilen Grubbs oldu. Ve bunun en iyi tarafı da suda ve havada işliyor olması. Üç bilim adamı metatezin geliştiril 2005 Kimya Nobel ödülünün sahipleri: Richard Schrock, Yves Chauvin ve Robert Grubbs mesiyle organik kimyanın en önemli reaksiyonları için bir yapıtaşı bulmuş oldular. Onlar tarafından geliştirilen katalizörler sayesinde kimya ve ilaç endüstrisindeki üretim süreçleri daha kolay, daha hızlı ve zararlı aük çıkmadığı için de çevreye duyarlı işlemekte. Kimya Nobel ödülünü alan üç bilim adamının tepkisi farklı oldu. 63 yaşındaki Robert Grubbs ve kendisinden üç yaş küçük meslektaşı Richard Schrock ödülü heyecanla kabul etmelerine karşın, 74 yaşındaki Yves Chauvin, buluşunun 40 yıllık ve kendisinin de yaşlı bir adam olması nedeniyle ödülün üzücü ve sıkıcı olduğunu söyleyerek kabul etmeyeceğini açıkladı. Nilgun Özbaşaran Dede http://nobelprize.org, www.wissenschaftonline.de 969/1415 Ekim 2005